Оливера Николова е една од ретките колеги и пријатели кои кога ми било најтешко, во првиот момент кога слушнала нешто што било дискриминирачки напад кон мене ми се јави како да ми е мајка, како прв пријател, загрижена, со најубави зборови кои никогаш нема да ги заборавам. Таа имаше навистина душа и свест, која беше хиперсензибилна на човечките страдања и неправди, а од друга страна воопшто не беше заблудена по ежедневните прагматични и други признанија и титули, за што говори нејзиното одбивање на понудата да биде член на МАНУ во релативно нејзини касни години. Тогаш покажа дека тоа и е ирелевантно и остана на ставот да напише што е можно повеќе и што е можно подобри книжевни дела, рече академик Катица Ќулавкова на денешната комеморативна седница посветена на писателката Оливера Николова, при што сподели личен настан, кој како што рече воспоставил длабока нишка меѓу нив две.

Оливера се вгради во своите романи и раскази од првиот до последниот.

Оливера остана надвор на мостот меѓу два света со очи широко отворени кон длабочините на човечката душа, ум, тело, заедница, време и простор. Оливера беше и остана да биде гатачка на загадочното писмо и јазик на човечкото суштество. Читач на љубовта и омразата, на доброто и на злото, испреплетени во неразмрсливи јазли.

60 години живот, целосно посветен на уметноста на јазикот и книжевноста. Исконска посветеност, ненаметлива, достоинствена и самосвесна. Од раскажувач и драматург на детските сништа и мечти, Оливера стана раскажувач и романсиер кој ги промислува авантурите со женствени, феминистички предзнак на жената од жената од нашиве македонски, балкански и европски простори, во минатото и денес, рече академик Ќулавкова.

Мудроста и сензитивноста на раскажувачкиот свет на Оливера Николова допрва ќе биде откриван. Голема пофалба за една величенствена жена писател.

Претседателот на Друштвото на писателите на Македонија, Живко Гроздановски најави едно кусо видео кое присутните може да го проследат, на кое Оливера Николова разговара со дечиња во градинка за детството, пишувањето, раскажувањето.

Оливера Николова се родила во 1934 година во Скопје, но поради професијата на татко и семејството често се селело. На двегодишна возраст од Скопје се преселила во Струга, детството и го одбележала Втората светска војна, но исто така и капењето во Дрим. Подоцна преселбата од Струга во Титов Велес за Оливера значела преселба од детството во младоста. И таму се било во знакот на другарството и книгите. Потоа доаѓаат студиите и понудата за работа во Радио Скопје на возраст од 19 години, а три години подоцна доаѓа и бракот со Цане Андреевски, колегата од редакцијата. Во меѓувреме и се почесто доаѓа пишувањето. Фасцинира нејзиното благородно сфаќање на чинот на пишувањето. Оливера го има дарот да се слее со духот на светот во совремието, да проникне во неговата срж и токму од таа слеаност произлегува и специфичната ангажираност во нејзините дела. Ангажираност во најубава, најненаметлива смисла на зборот, рече Гроздановски заклучувајќи дека Оливера ќе ни недостасува, но се надева не премногу, оти со секое наше ново читање и истражување на нејзиното дело ние ќе бидеме со неа.

Оливера Николова ни остави огромно дело кое го освојува светот и сведочи за нас како култура. „Зоки Поки“ веќе ги освои Јапонија, Скандинавија и поголем дел од Европа, но интересно ќе биде да се следи патот по кој нејините романи ќе бидат откривани и преведувани за да бидат силни амбасадори на нашето битисување и фактор на опстојување како култура.

Оливера Николова (1936-2024) беше писателка чија појава и творештво оставаат неизбришливи траги не само во нашето културно и општествено милје, туку и низ светот, и за чија личност и дело може да се зборува само со восхит и со извонредна благодарност.

Работела како драматург на радио и телевизија. Таа била член на Друштвото на писателите на Македонија од 1963 година.

Попознати нејзини дела за деца се „Зоки Поки“, „Земја во која не се стигнува“ (Награда на РТВ и Струшки вечери,1966), „Пријателите Бон и Бона“ (Награда на РТВ и Струшки вечери,1975), „Мојот звук“ (Награда „Младо поколење“,1978), „Девојките на Марко“, „Љубоболки“, „Шифри на каменот“, „Преминот не е осветлен“, „Светлосна година“, и други.

За специјални постигнувања во современиот израз на литературата за млади, во 1983 година ја добила Змаевата награда, а во 2024 година од Претседателот на Република Македонија, Стево Пендаровски, е одликувана со Орден за заслуги во културата.

Нејзини дела за возрасни се: Книгите раскази „Ден за летување и Лева комора“; комедијата „Сребреното јаболко“; книгата со драмски текстови под наслов „Сребреното јаболкo“. Романите: „Тесна врата“ (Награда „Стале Попов“,1983), „Домашни задачи“, „Тромбот“, (Награда „Стале Попов“ 1998, којашто ја вратила), „Адамовото ребро“ (Награда ‘Рациново признание’,2000), „Вежби за Ибн Пајко“, „Куклите на Росица“ (награда „Роман на годината“ на Утрински весник, за 2004 год.), „Белиот чад“, „Куќичка“ (2012, номинирана за наградата „Балканика“ 2011), „Кадифената покривка – новелети за жени убијки“ (награда „Стале Попов“ за 2015 г.), „Пешаци по црни полиња“ и „Песот со тажен поглед“ (награда „Роман на годината“ за 2019 год.).



Republika.mk - содржините, графичките и техничките решенија се заштитени со издавачки и авторски права (copyright). Крадењето на авторски текстови е казниво со закон. Дозволено е делумно превземање на авторски содржини (текст и фотографии) со ставање хиперлинк до содржината што се цитира.