Македонски
Соединетите Американски Држави и Мексико објавија договор за водата од реката Рио Гранде, избегнувајќи ескалација на трговскиот конфликт. Договорот беше постигнат по интензивни преговори под притисок од администрацијата на американскиот претседател Доналд Трамп.
Според договорот од 1944 година, Мексико е должен да ги снабдува САД со приближно 2,16 милијарди кубни метри вода од притоките на Рио Гранде во период од пет години. Сепак, поради силната суша во северно Мексико, испораките во текот на изминатите пет години беа само половина од тоа. Тоа предизвика значителна штета на земјоделците во Тексас, со загуби проценети на стотици милиони долари.
Претседателот Трамп, обвинувајќи го Мексико за кршење на своите обврски, на 9 декември се закани дека ќе воведе царина од 5% на целиот мексикански увоз.
Мексико мора да им ја врати водата на американските земјоделци“, рече тој.
Мексиканската страна, предводена од претседателката Клаудија Шајнбаум, наведе екстремна суша и дотраена инфраструктура.
Не можеме да ја жртвуваме водата за пиење на нашите граѓани за наводнување“, рече таа.
Преговорите беа водени преку Меѓународната комисија за граници и води (IBWC). Клучот за разговорите беше предлогот на Мексико за користење дополнителни извори – реките Сан Хуан и Аламо, како и акумулациите Амистад и Фалкон.
Страните постигнаа компромис: Мексико ќе почне со испорака на 250 милиони кубни метри вода на 15 декември, покривајќи дел од долгот. До крајот на јануари 2026 година, земјите мора да се договорат за план за снабдување за периодот 2025-2030 година, обезбедувајќи предвидливост. САД ги одложија царините, но го задржаа правото да возвратат.
Експертите веруваат дека одлуката е само привремено одложување. Главниот проблем е што договорот од 1944 година е застарен и не ги зема предвид климатските промени. Според прогнозите на IBWC, протокот на Рио Гранде би можел да се намали за 20-30% до 2030 година.
На ова се додаваат и политичките ризици – земјоделците во Мексико би можеле да протестираат бидејќи нивните потреби за вода би биле загрозени во корист на снабдувањето со вода на САД, додека самите САД остануваат во опасност од нови ограничувања.
