Skip to main content

Договорот за нафта со ирачки Курдистан: Напредок кон мир или претходница за нова регионална ескалација?

САД се стремат да го направат траен неодамна постигнатиот договор меѓу Ирак и Курдистан за продолжување на извозот на сурова нафта од Ирачки Курдистан преку турски нафтовод, информира за „Блумберг“ висок функционер на Стејт департментот.

Институционализирањето на договорот постигнат со посредство на САД ќе им користи на економијата на Ирак и на странските нафтени компании, ќе „се спротивстави на влијанието на Иран“ и, што е клучно, ќе „ги обезбеди интересите на САД“, вели функционерот.

Но, додека високите претставници на САД, вклучувајќи го и секретарот Марко Рубио, велат дека договорот ќе „го потврди суверенитетот на Ирак“, тој би можел да ризикува да ја разбие деликатната секташка рамнотежа во земја веќе опустошена од децении крвопролевање и нестабилност предизвикани од САД.

Во 2022 година, Врховниот суд на Ирак го оспори курдското толкување на сопственоста и контролата врз нафтата и гасот во Курдистан, повикувајќи се на уставните членови во кои се вели дека националните енергетски ресурси „се во сопственост на сите луѓе на Ирак“, низ „сите региони и губернии“ и дека Ирак мора да има удел во управувањето и да ужива единствени права на извоз.

Курдистан традиционално ги игнорира овие аргументи и користи технички детали во уставната терминологија за да ја оправда контролата врз нафтените полиња.

Додека новиот договор ги дели приходите по структуриран систем, продолжувањето на протокот од околу 230.000 барели сурова нафта дневно (и потенцијално на крајот до 500.000 барели дневно) би можело да предизвика нови тензии, особено поради вклученоста на странски компании кои сакаат да го максимизираат профитот преку споредни зделки.

Со оглед на тоа што САД експлицитно се стремат да го „ослабнат политичкото влијание на Иран“, договорот за нафта се заканува да се претвори во „геополитичка игра за гориво“. Курдистан веќе се обиде да ги обвини „проиранските милиции“ за серија напади врз нафтената инфраструктура во јули (тврдењата беа демантирани од милициските групи).

Во меѓувреме, САД вршат притисок врз Ирак да ги разоружа милициите и покрај нивната клучна улога во уништувањето на ИСИС и стабилизирањето на земјата помеѓу 2015 и 2017 година.

Поврзани вести