Македонски
Дали некогаш ви се случило да се разбудите среде ноќ без очигледна причина? И потоа, често, разни мисли почнуваат да ви се вртат низ главата и не можете повторно да заспиете?
Иако повремените будења се сметаат за нормални, честите ноќни будења можат значително да влијаат на квалитетот на спиењето, енергијата во текот на денот, па дури и на менталното здравје. За подобро да разбереме зошто се случува ова, важно е да знаеме што се случува во телото за време на спиењето – и кои фактори можат да го нарушат овој природен ритам. Во текот на ноќта поминуваме низ неколку циклуси на спиење, од кои секој трае околу 90 минути. Во овие циклуси, фазите на лесен, длабок и REM сон се менуваат. Нормално е накратко да се разбудите помеѓу циклусите, но повеќето луѓе дури и не го забележуваат тоа. Проблемот се јавува кога овие будења стануваат подолги и почести, бидејќи телото не успева да се врати во длабоките фази на спиење кои се клучни за регенерација.
Причини за будење во текот на ноќта
Една од најчестите причини за ноќни будења е кортизолот, хормонот на стресот. Ако сте под притисок, имате нерешени грижи или чувствувате вознемиреност, нивото на кортизол може да се зголеми во текот на ноќта и да ве „разбуди“ од сон. Истото важи и за адреналинот, кој телото го лачи кога е во состојба на готовност. Психичкиот стрес, како и физичкиот стрес (на пр. непријатна положба на телото или болка), можат да го нарушат сонот. Исто така, доцната вечера или консумирањето кофеин и алкохол може да влијае на сонот. Обилен оброк непосредно пред спиење може да предизвика лошо варење кое ве буди во текот на ноќта, додека алкохолот може да предизвика подлабок сон на почетокот, но ги нарушува подоцнежните фази од спиењето и предизвикува чести будења. Хормоналните промени, особено кај жените во перименопауза и менопауза, можат да предизвикаат ноќно потење и несоница. И секако, причина можат да бидат и основните здравствени проблеми како што се апнеја при спиење, рефлукс, често мокрење или хормонални нарушувања (на пр. тироидна жлезда).
Како да се спречат ноќните будења?
За почеток, важно е да воспоставите конзистентна рутина за спиење: одете во кревет и станувајте приближно во исто време секој ден, дури и за време на викендите. Ограничете го времето пред екран најмалку еден час пред спиење, сината светлина го попречува лачењето на мелатонин, хормонот за спиење. Вежбајте техники за релаксација како што се длабоко дишење, нежно истегнување или медитација за да го смирите вашето тело и ум пред спиење. Вечерата треба да биде лесна, најмалку два часа пред спиење, а алкохолот и кофеинот треба да се избегнуваат попладне и навечер. Ако будењата продолжат да се повторуваат, размислете за водење дневник за спиење за да го следите моделот и можните предизвикувачи. Во некои случаи, разговорот со лекар или специјалист за спиење може да помогне во дијагностицирање на проблеми како што се несоница, апнеја при спиење или хормонален дисбаланс. Во современиот свет преоптоварен со стимуланси, добриот сон станува луксуз , но и неопходна основа за здравје. Разбирањето на причините за ноќните будења е првиот чекор кон подобар квалитет на одмор и побуден, енергичен ден.
