Македонски
Во контекст на богатата програмска структура на 55. издание на фестивалот „Илинденски денови“, денес се одржа настан кој делуваше тивко, но моќно – изложба и работилница посветена на хрватскиот традиционален накит, под наслов „Рачна уметност, женска меморија, културно наследство“.
Настанот, сместен во амбиентот на НУ Завод и музеј – Битола, го отвори прашањето за улогата на накитот не само како декоративен елемент, туку како тело на културна комуникација, женско сведоштво и естетски код. Преку внимателна поставка и интерактивна работилница, публиката беше воведена во светот на бисерни и стаклени ѓердани, везени срца, метални амулети и симболички знаци, кои низ генерации раскажуваат за љубов, идентитет, статус и духовност.
Програмата беше реализирана во соработка со:
– Културниот центар „Сесвети“ од Загреб
– МХК – Хрватскиот културен центар „Марко Марулиќ“ – Битола
Во фокусот на работилницата беше женската креативност како носителка на културна меморија. Посетителите имаа можност да се запознаат со техниките на изработка, со лексиконот на украсите и со симболичката мапа што ја носи секој предмет – од обреден контекст до секојдневна употреба.
Хрватскиот традиционален накит, разгледан низ оваа призма, не е само етнографски артефакт. Тој е мобилен музеј на интимната историја, сведоштво за женската улога како создавачка, чуварка и интерпретаторка на културното наследство. Настанот во Битола отвори простор за дијалог, за учење и за препознавање на тие скриени структури на значење што ги носат токму жените – низ конецот, низ иглата, низ украсот, низ гестот.
Овој настан е дел од пошироката програмска насока на фестивалот, кој годинава стави акцент на жените како невидливи авторки на колективната култура – преку текстил, глас, накит, ритуал.
Зашто фолклорот не е само тоа што се изведува на сцена – туку и она што се носи, се чува, се везе и се предава. Токму како накитот… мал, но полн со гласови.
Фотографка | Кети Бакревска Талевска
