Македонски
На куферот на шведската климатска активистка Грета Тунберг, кој бил конфискуван и потоа вратен од израелската армија откако таа беше приведена неодамна на Глобалната флотила „Сумуд“, биле испишани навредливи пораки и непристојни симболи. Таа случајот го опиша со иронија, велејќи дека однесувањето на сторителите личело како на однесување на „петгодишни деца“.
„Се однесуваат како петгодишни деца“, вели шведската активистка со смеа на почетокот на интервјуто за шведскиот дневен весник „Афтонбладет“.
Заедно со десетици други мировни активисти, Грета двапати се обиде да отплови до Газа оваа година, да достави хуманитарна помош и барем симболично да ја пробие израелската поморска блокада. Во вториот обид, младата Швеѓанка се приклучи на глобалната флотила „Сумуд“, која израелската морнарица ја запре во меѓународни води на почетокот на октомври и ги притвори активистите.
Афтонбладет разговараше со Грета во шведскиот колектив каде што живее со пријатели, една недела откако се врати дома од израелски притвор, каде што активистите поминаа неколку дена и, каде што, како што тврди таа, претрпеле понижување, навреди и малтретирање.
Грета вели дека не сака наслови за себе и за тортурата на која била подложена: „Ова не е за мене или за другите од флотилата. Има илјадници Палестинци, стотици од нив деца, кои се држат во притвор без судење во моментов и кои веројатно се мачат. И пред сè, станува збор за оние што живеат во Газа.“
Ако Израел, покрај целото вниманието на светот, може да се однесува вака кон една добро позната бела жена со шведски пасош, замислете што им прават на Палестинците, истакнува Грета.
„Она што го доживеавме е само мал дел од она што го доживеаја Палестинците. На ѕидовите од нашите затворски ќелии видовме дупки од куршуми, дамки од крв и врежани пораки од палестински затвореници кои биле таму пред нас – вели таа.
Потоа за „Афтонбладет“ ја опишува ноќта кога израелската армија ја запрела флотилата.
„Војници со маски и автоматско оружје ја презедоа палубата и ги заклучија активистите на долната палуба. Некои нè чуваа, додека други шетаа околу бродот, кинејќи работи и фрлајќи ги наоколу. Не знам што се случи со храната, лековите, пелените и додатокот за мајчино млеко“, вели Грета.
Потоа пристигнаа во Ашдод, израелско пристаниште околу четириесет километри јужно од Тел Авив. На Грета веднаш ѝ било наредено да ја соблече маицата на која пишувало „Слободна Палестина“.
„Ме зграпчија, ме фрлија на земја и ме покрија со израелско знаме. Ме тепаа и ме клоцаа додека бев завиткана во тоа знаме. Злоупотребата продолжи со часови – сведочи Грета.
Израелските војници постојано ја нарекувале погрдно на шведски и правеле селфи со неа. Од нејзината чанта зеле сè што имало врска со Палестина и демонстративно го исекле со нож. Потоа се појавил израелскиот министер за јавна безбедност Итамар Бен-Гвир.
„Тој извика дека сме терористи и дека сакаме да убиеме еврејски деца. Некои од нас извикаа „назад“, но веднаш беа однесени настрана и претепани. Можев да го видам тоа со крајчето на окото, бидејќи секој пат кога ќе ја кренев главата, стражарот што стоеше до мене ме удираше“, рече Грета.
„Потоа Бен-Гвир донесе снимател и ми рече дека ќе се погрижи да бидам третирана како терористка, дека сум Хамас и дека ќе скапувам во затвор. Додека тој викаше, јас мирно му цитирав конвенции на ОН и му реков дека Израел мора да го почитува меѓународното право“, рече таа.
Бен-Гвир подоцна зборуваше во израелските медиуми за неговата посета на затворот и се пофали со суровиот третман што лично го наредил.
„Горд сум што се однесуваме кон активистите на флотилата како да се соучесници на терористите. Тие треба да ги искусат условите во затворот Кециот и двапати да размислат пред да се вратат во Израел – изјавил израелскиот министер.
Потоа Грета опишува бесконечни средби со израелски службеници кои сакале таа да потпише документи и изјави во кои, меѓу другото, се наведува дека нелегално влегла во Израел, што таа го одбила. Потоа била врзана со пластични врвки, со заврзани очи и однесена во затвор.
„Ме принудија да се соблечам, ми се потсмеваа, се однесуваа агресивно и насилно. Ни ги зедоа лековите и ги фрлија во ѓубре пред нашите очи. И нè снимаа цело време. Има многу работи што веќе не ги паметам. Толку многу работи се случуваа во исто време“, објасни шведската активистка.
Во затворот, вели Грета, на еден ѕид била залепена голема слика на која се гледала бомбардирана Газа и луѓе како бегаат, со текст на арапски: „Нова Газа“. Таа поминала пет дена во затвор во различни ќелии. Како и другите затвореници, ѝ давале малку храна, а ни малку вода за пиење. Биле принудени да пијат од чешмите на мијалниците на тоалетите, од кои течела кафеава течност.
„Беше ужасно жешко, околу 40 степени. Постојано баравме вода. Чуварите поминуваа покрај ќелиите и се смееја. Фрлаа шишиња со вода во кантите за ѓубре пред нас. Ноќе редовно доаѓаа и удираа по решетките, ги палеа ламбите и нè тераа да станеме“, рече таа.
„Една активистка се разбесни и додека поминуваше, шутна канта за ѓубре во која чуварите ги фрлаа своите шишиња со вода. Шишињата се стркалаа, а Грета и другите се фрлија на подот и брзо ги отворија шишињата и ја испија водата што ја оставиле чуварите“, пишува шведскиот дневен весник.
Грета Тунберг раскажува како во еден момент околу 60 луѓе биле ставени во мал кафез на сонце од страна на чуварите.
„Луѓето се онесвестуваа, а останатите од нас молевме за лекар. Потоа чуварите ни рекоа дека ќе нè задушат со гас и донесоа цилиндри со гас – вели таа.
Критика кон шведската амбасада
За време на испрашувањето, Грета рече дека Хамас понудил да ја замени за еден од израелските заложници.
„Афтонбладет“ разговарал со уште тројца членови на флотилата кои во голема мера го потврдија исказот на Тунберг и кои сите доживеале разни видови злоупотреба и понижување. Покрај тоа, сите тие се многу критични кон постапките на персоналот на шведската амбасада во Израел.
Кога од весникот „Афтонбладет“ ја прашале министерката за надворешни работи Марија Малмер Стенергард за тоа зошто владата не реагирала за помошта кон Газа, таа изјавила дека шведските граѓани ја ставиле земјата во проблеми.
„Шведските граѓани се ставија во голем ризик. Флотилата отплови кон Газа со ист резултат како и минатиот пат, никаква помош не стигна до цивилното население во Газа од нивните бродови – изјавила министерката за надворешни работи Марија Малмер Стенергард.
