Македонски
Сувоста на вагината, или вагинална атрофија, е проблем со кој се соочуваат многу жени, но сепак ретко се дискутира за него – дури и во лекарските ординации.
Иако често се поврзува со менопаузата, вистината е дека сувоста на вагината може да влијае на жени од која било возраст и од различни причини. Иако влијае на огромен број жени и во различни фази од животот, овој проблем ретко се дискутира јавно, а уште поретко се бара стручна помош. Многу жени се чувствуваат засрамено, изолирано или мислат дека тоа е нешто нормално што мора да го прифатат. Но, тоа не е вистина. Сувоста на вагината не само што е непријатна, туку може сериозно да влијае на квалитетот на секојдневниот живот, да ги наруши сексуалните односи, емоционалната блискост со партнерот и целокупното здравје на жената. И најважно – не е нешто што треба да се толерира. Тоа е состојба за која има решенија и заслужува отворено да се дискутира, без срам и стигма.
Што точно е сувост на вагината и зошто се јавува?
Сувоста на вагината се дефинира како намалување или целосно отсуство на природната влажност на вагиналната слузница. Во здрави околности, вагиналните ѕидови произведуваат течност која има заштитна и подмачкувачка функција – штити од иритација, инфекции и овозможува удобен сексуален однос. Кога оваа влажност не е доволна, се јавува чувство на стегање, чешање, печење, болка за време на сексуалниот однос, па дури и мало крварење. Сувоста на вагината може да биде резултат на различни фактори, но најчесто е поврзана со хормонални промени, особено со намалување на нивото на естроген. Овој хормон игра клучна улога во одржувањето на дебелината, еластичноста и влажноста на вагиналната слузница. Кога неговите нивоа се намалуваат, слузницата станува тенка, сува и склона кон повреди.
Причини за сувост на вагината
Иако сувоста на вагината најчесто се поврзува со менопаузата, важно е да се разбере дека овој проблем ги погодува жените многу порано во животот. Во суштина, речиси секоја хормонална нерамнотежа, особено кога нивото на естроген се намалува, може да предизвика промени во влажноста на вагината. Менопаузата е најчеста причина бидејќи природно предизвикува пад на естрогенот, но сувоста на вагината може да се појави и по породувањето, за време на доењето, па дури и кај помлади жени кои користат одредени видови контрацепција или хормонска терапија. Жените на кои им се отстранети јајниците или се подложени на третман за рак на дојка често го доживуваат овој проблем поради ненадејното прекинување на хормоналната активност.
Покрај хормоналните фактори, психолошките причини исто така играат важна улога. Хроничниот стрес, анксиозноста и емоционалната напнатост можат да го намалат сексуалниот нагон и да влијаат на способноста на телото да реагира на стимулација. Кај жените кои се борат со депресија, намалениот интерес за секс често оди рака под рака со физички симптоми како што е сувоста. Употребата на одредени лекови исто така може да доведе до овој проблем. На пример, антихистаминиците, кои се користат за лекување на алергии, често ги сушат мукозните мембрани низ целото тело, вклучително и вагината. Антидепресивите, лековите за крвен притисок, па дури и некои лекови за акни и хемотерапија можат да имаат слични ефекти. Некои хронични медицински состојби, како што е Сјогреновиот синдром – автоимуна болест која ги напаѓа жлездите кои произведуваат влага – може да предизвикаат сувост не само во устата и очите, туку и во вагиналната област. Дијабетесот и состојбите на тироидната жлезда (како што е хипотироидизмот) исто така можат да ја нарушат хормонската функција и да предизвикаат низа симптоми, вклучувајќи вагинална непријатност.
Конечно, не заборавајте на надворешните фактори. Прекумерната хигиена, употребата на парфимирани сапуни, гелови за туширање, купки или груби вагинални тушеви можат сериозно да ја нарушат природната pH вредност и заштитната бариера, оставајќи го вагиналното ткиво суво и иритирано. Иронично, токму производите што ветуваат свежина честопати имаат спротивен ефект.
Можни решенија: Интимното здравје е приоритет
Добрата вест е дека денес постојат голем број решенија кои можат да ги ублажат или целосно да ги елиминираат симптомите на сувост на вагината. Првиот и најприфатлив чекор често се лубриканти и хидратантни гелови наменети за секојдневна употреба. Лубрикантите се користат за време на сексуален однос и помагаат во намалувањето на триењето и болката, додека хидратантните гелови дејствуваат подлабоко – тие ја враќаат влажноста на ткивото и помагаат во обновувањето на вагиналната слузница. За поизразени симптоми, се препорачува локална хормонска терапија – креми, вагинални прстени или таблети кои содржат мали дози на естроген и дејствуваат директно на ткивото без значително системско влијание. Оваа терапија се спроведува исклучиво под надзор на лекар, но во повеќето случаи дава исклучително ефикасни резултати.
Алтернативно, жените можат да се прибегнат кон фитоестрогени – додатоци во исхраната на билки кои ги имитираат ефектите на естрогенот, како што се производи на база на соја, црвена детелина или масло од вечерна јаглика. За поблаги симптоми, промените во исхраната и начинот на живот – вклучувајќи физичка активност, управување со стресот и доволно спиење – можат да помогнат во одржувањето на хормоналната рамнотежа. За жените кои сакаат долгорочни решенија, постојат и модерни методи како што се ласерските третмани за ревитализација на вагината, кои ја стимулираат регенерацијата на ткивата и ја подобруваат влажноста и еластичноста.
Најважно е да имате отворен разговор, со вашиот лекар, со себе и со вашиот партнер. Разбирањето и поддршката во овој процес се клучни не само за решавање на физичкиот проблем, туку и за одржување на самодовербата, интимноста и емоционалното здравје.
