Македонски
За да го избереме правиот третман, ни треба најточна дијагноза. Имаме сериозен проблем со дијагностиката, многу поголем од третманот на мултипла склероза (МС), изјави неврологот д-р Игор Кузмановски, од Клиниката за неврологија.
Денеска, на 30 мај се одбележува Светскиот ден на МС и Научното здружение за МС организираше настан под мотото „Точната дијагноза го менува животот: глобален повик за рана и прецизна дијагноза на МС“. На настанот присуствуваа здравствени работници, претставници на институции, пациенти, негуватели и други. Се разговараше за децентралзиација на терапијата и со тоа да им се олесни на пациените да не мора да патуваат еднаш месечно во Скопје да ги подигнат лековите.
Претседателката на Здружението, Ана Карајанова Димитрушева, во своето обраќање ги истакна најголемите предизвици со кои се соочуваат лицата со МС –рана дијагноза и следење на болеста, како и ограничен пристап до соодветна терапија – особено кај новодијагностицираните пациенти и оние кај кои е потребна промена на третманот кон повисоко ефикасен лек.
Јас ја имав борбата да почнеме со високоактивна терапија. Во 2016 година започнавме со третман со висококактивна терапија, секако биолошка терапија. Сега изненадуваат бројките од Фондот за проширување на број на пациенти. Тоа е за поздрав, но и лани реков, дијагностиката ни е сега голем проблем. Ни беше ветена магнетна резонанца на Клиниката нза неврологија, која не се реализираше. За да го избереме правиот третман ни треба најточна дијагноза. Имаме сериозен проблем со дијагностика, многу поголем од треманот на МС, изјави д-р Кузмановски.
Овој ден кој се одбележува ширум светот е посветен на сите оние лица кои живеат со оваа непревидлива болест и на нивните семејства и на сите пациенти кои се борат за подобар квалитет на живот.
МС не дискриминира по возраст, пол, етичка припадност или статус. Во Македонија од МС боледуваат повеќе од 2.200 лица, додека во светот има заболено повеќе од три милиони лица. Многу е веројатно дека голем број лица остануваат недијаностицирани и многу животи се индиректно зафатени. Повеќето лица со МС се дијагностицираат на возраст од 20 до 40 години. Околу два-три пати почесто се дијагностицираат жени наспроти мажи. Секојдневно пациентите се соочуваат со бројни предизвици, од физички ограничувања до ментални оптоварувања. Од неизвесност во поглед на терапијата до социјална стигматизација, изјави Карајанова Димитрушева,
Директорот на Фондот за здравствено осигурвање Сашо Клековски кажа дека од околу 700 лица кои се на терапија, 230 се на биолошка, а 450 се на друг вид терапија.
Ние обезбедивме зголемување на буџетот околку 250 милиони денари во 2024 година на 350 милиони денари во 2025 година. Со тоа се доведе до еден оптимум на болните на кои им треба билопшка терапија. Листата на чекање за вклучување на болни за лекување со биолошка терапија со четири различни генереки и прозводители се зголеми и буџетот за дополнителни 46 милиони денари. Втората работа со која разговаравме со здружението е децентрализација на терапијата. Издавање на терапијата надвор од Клиниката за неврологија може да го ослесни пристапот на болните и во основа размислуваме за три болници, односно Клиники каде што има соодветни невролошки тимови. Тоа се ГОБ „8 Септември“ во Скопје, болницата „Свети Еразмо“ во Охрид и Клиничката болница во Штип. За тоа се потребни административни и други подготовки, меѓутоа, ќе се движиме во таа насока, во наредниот период терапијата да се дава надвор од клиниката во Скопје. Во овие три болници се вршат и клинички истражувања за МС и сметаме дека невролошките тимови се дораснати за оваа проблматика. Во однос на бањската рехабилитација ќе направиме мало административно олеснување, решенијата, упатите на пациентите со МС нема да бидат со важност од два месеци, туку ќе важат од шест месеци, за да обезбедиме една поголема флексибилност во искористување на можноста за физикална терапија. Ова ќе го направиме многу скоро, изјави Клековски.
Клековски кажа дека си зема обврска најдоцна до следниот 30 мај да обезбедат интерферонот да се дистрибуира до повеќе градови во Македонија.
Имаме еден механизам, тоа се инсулинските аптеки така што не би требало да биде некоја посебна наука за да го организраме тоа, рече Клековски.
Беа прикажани и три видео сведоштва од пациенти со МС кои на емотивен и автентичен начин ги опишаа своите маки со патувањето до Клиниката за подигнување, односно примање на терапијата, трошоците, времето, заморот. Тие упатија апел до институциите за дисперзија на терапијата во други здравствени установи.
Според анкетата која ја спровела Здружението, огромно мнозинство пациенти веруваат дека дисперзијата на терапијата директно ќе го подобри нивниот квалитет на живот; ќе овозможи подобро искористување на капацитетите на секундарното здравство и намалување на оптовареноста на клиниката. Огромното мнозинство пациенти се изјасниле дека сакаат да ја примаат или подигнуваат својата терапија поблиску до домот.
МС е една од најчестите невролошки нарушувања и причини за инвалидитет кај младите возрасни лица. Тоа е хронична, прогресивна, имунолошки посредувана, воспалителна и дегенеративна болест на централниот нервен систем. Настанува кога имуниот систем ја напаѓа обвивката на нервните клетки (миелин) во мозокот, ’рбетниот мозок и оптичките нерви, предизвикувајќи воспаление и последователна дегенерација, што води до прекин на невротрансмисијата на сигналот од една нервна клетка до друга.
Причината за МС сѐ уште не е позната и до сега не постои лек, но постојат лекови кои можат да им помогнат на лицата со МС да ја стават болеста под контрола и постојат многу опции за подобрување и управување со симптомите.
