Македонски
На 21 септември православните христијани го слават раѓањето на Богородица. Следниот ден, на 22 септември нашата црква и православните христијани го празнуваат денот на родителите на Марија, мајката на Исус. И додека раѓањето на Исус е опишано во одредени детали во евангелијата по Матеј и Лука, за раѓањето на мајката на Исус, во Библијата, односно во ниту една од 27 книги на Новиот завет, нема ниту еден збор. Ниту еден единствен збор. Како што нема ниту еден збор ни за родителите на Богородица. Дали ги знаете нивните имиња? Веројатно не. Како тогаш утре ќе го славиме нивниот ден, ако не им ги знаеме имињата?
Иако Библијата во првиот и вториот век не постоела како една книга, низ тогашниот христијански свет циркулирале евангелијата и дотогаш напишаните посланија, како тие, на пример, на Павле. Но, некој ја увидел празнината. Како може да немаме ниту еден збор за Богородица, мајката на Исус и за нејзините родители? Можеби биле забележани и контрадикторностите околу описот на раѓањето на Исус кај Матеј и Лука.
Веројатно тоа е причината што околу средината на вториот век (некои научници велат „околу 145 година“) настанало „Протевангелието по Јаков“. На крајот на ова „праевангелие“ се вели: „Јас Јаков, ја напишав оваа приказна во Ерусалим.“
Јаков е братот на Исус, еден од 70-те апостоли, прв поглавар на црквата во Ерусалим по смртта на Исус и неговото воскресение. Еден од најголемите скептици околу божествената природа на Исус, кој се уверува дека неговиот скептицизам е погрешен дури откако Исус, по воскресението му се појавува (1 Коринтјаните, 15:7 – „потоа му се јави и на Јакова и на апостолите“).
Но, Јаков умира во шеесетите години на првиот век на 62 годишна возраст, откако е фрлен од кровот на храмот во Ерусалим по што притрчува некој човек и така силно го удира по главата, што Јаков веднаш умира.
Така што, Јаков не бил можел да биде автор на Протоевангелието напишано најмалку 75-80 години по неговата смрт. Кој е тогаш автор?
Тоа е непознато. Но, јасно е дека авторот сметал дека ако напише дека се вика Јаков, име кое упатува на братот на Исус, ќе го зголеми авторитетот на напишаното (оваа појава била мошне раширена во античкото време, па некои научници сметаат дека и неколку посланија во Библијата носат лажни имиња). Во тоа и успеал, бидејќи иако Протоевангелието не е составен дел од Библијата, тоа ни ги дава имињата на мајката и таткото на Марија (Богородица) – Ана и Јоаким, и ни дава интересни детали за раѓањето на Исус кои ги нема кај Матеј и Лука, а кои во традицијата се задржале и до денес. На пример, приказната за раѓањето на Исус во пештера доаѓа токму од ова Протоевангелие. Кај Матеј не се споменува ништо за местото на раѓање на Исус, а кај Лука само се вели дека бебето било ставено во „јасли“. Но каде се јаслите – во пештера или штала? Одговорот го дава тој што се претставува како Јаков. Како се знае дека Марија останала девица и по раѓањето, дилема која очигледно се јавила кај раните христијани? Одговорот го дава овој „анонимен“ Јаков! Имало масакр во Витлеем, како што пишува кај Матеј или нема, како кај Лука! Итн, итн!
Саломија (десно) го капе бебето Исус, фреска во Кападокија од 11 век
Како пак научниците знаат дека Протоевангелието е напишано околу 145 година од нашата ера? Постојат неколку начини, а еден од нив е стилот на пишувањето на текстот кој соодветствува на тоа време, а не на некое претходно или подоцнежно. Сепак, и покрај фактот што Протоевангелието не било автентично сведоштво од времето кога Исус се движел по земјата, за кратко време станало многу популарно, па во петтиот век папата Иносент Први дури и го осудил текстот. Осудите продолжиле и во наредните векови, вклучувајќи ја и осудата која стигнала од Тома Аквински, бидејќи во текстот се споменува дека на раѓањето на Исус биле присутни бабици (една од нив е Саломија, жена чие име се споменува меѓу жените кои во недела доаѓаат при празниот гроб на Исус, но не може да се знае дали станува збор за иста личност). Оттука, Тома Аквински, Протоевангелието го нарекува „апокрифен скитник“.
Но, и покрај тоа, самите цркви прифатиле дека Ана и Јоаким се имињата на родителите на Марија, а што од ова Протоевангелие прифатиле самите христијани, лесно може да се забележи во времето на Божик.
Но, да се вратиме на приказната за раѓањето на Богородица опишана во Протоевангелието на човекот кој се претставува како Јаков, брат на Исус.
Апостол Јаков
Таткото на Марија, бил богат човек. Многу богат. На Бога му принесувал двојни понуди. Велел: „Ова е за добробит на сиот народ и за мене, Господ да се смилува и да ми ги прости гревовите“.
Но, на еден празник, еден од свештениците му префрлил: „Не е законски да носиш дарови, бидејќи немаш пород“.
Тоа го вознемирило Јоаким и тој заминал во пустина. Си ветил дека 40 дена нема да јаде и да пие, додека Господ не ги слушне неговите молитви. Тие се сведувале на едно: тој и неговата сопруга, Ана, да имаат пород.
Во меѓувреме, неговата сопруга, Ана, била двојно загрижена и збунета и говорела: „Ќе бидам во двојна жалост поради тоа што ќе станам вдовица (мислела дека Јоаким нема да се врати од пустината) и поради неплодноста.“
Тогаш се приближил големиот празник Господов, а Јудита, нејзината слугинка, и рекла:
Уште колку долго ќе си ја мачиш душата своја? Празник е Господов и не е по закон некој да биде во жалост. Земи ја оваа облека што ја донесе еден кој ја прави, зашто не треба да ја носи слугинка како мене, а тебе и подобро ќе ти стои“.
Ана и одговорила:
Оди си од мене. Не сум навикната на такви работи, а и Господ ме посрамоти. Се плашам дека ти ја дал некој зол мајстор, и дека ти си дошла да ме загадиш со гревот мој“.
Слугинката и одговорила: „Какво зло јас би ти посакала, па не сакаш да ме послушаш? Јас не можам да ти посакам поголема клетва од таа под која веќе си, да не бидеш мајка!“
На тоа Ана силно се вознемирила, пишува Јаков, и имајќи ја на себе венчалната облека, околу деветиот час отишла во градината да прошета.
„И здогледа ловорово дрво и седна под него и му се помоли на Бога говорејќи: „О Боже на татковците мои, благослови ме мене и молитвите мои како што ја благослови Сара и и го подари синот Исак…“
Тогаш и пришол ангел Господов, вели Јаков, и и рекол:
Ана, Ана, Господ ја слушна твојата молитва. Ќе забремениш и ќе родиш и за твојот пород ќе се зборува низ целиот свет“.
И Ана одговорила:
Како што е жив и Господ Бог мој, што и да родам, машко или женско, ќе го посветам на Господ Бог и ќе му служи во светите работите сиот свој живот“.
Тогаш се појавиле уште два ангела кои и соопштиле дека се враќа и Јоаким, зашто ангелите веќе му соопштиле дека Ана ќе остане бремена.
Тоа е почетокот на приказната која ќе доведе до раѓањето на мајката на Исус. Кога имала девет месеци, Ана ја ставила малата Марија на нозе да види дали може да стои, а таа направила девет чекори и се вратила во скутот на мајка си.
Авторот на Протевангелието не пропушта да го наведе и моментот кога и се јавува ангелот за да и каже дека „Господ е со неа и дека ќе забремени“. Марија тогаш имала 16 години.
Извонредно четиво, а еве го целиот негов текст:
ПРОТОЕВАНГЕЛИЕ ПО ЈАКОВ
(Пр. Јаков 1)
Во историјата на дванаесетте племиња на Израел можеме да прочитаме дека имало еден човек по име Јоаким, многу богат, кој му принел двојни жртви на Господ Бог, велејќи: „Ова е за доброто на целиот народ и за мене, за да ми се смилува Господ Бог и да ми ги прости гревовите“.
Но, на еден голем празник, кога синовите Израилеви ги донесоа своите дарови, а Јоаким и неговите дарови, првосвештеникот Рувим се спротивстави и рече:
Не ви е дозволено да ги принесувате своите дарови, зашто немате пород во Израилот“.
Поради ова, Јоаким, многу загрижен, отиде да истражи во книгите на дванаесетте племиња, за да утврди дали е единствениот човек кој не родил никого.
И откако испита, откри дека сите праведници го подигнале своето потомство во Израел.
Потоа се сети во своите мисли за праотецот Авраам, на кого Бог му го даде синот Исак на крајот од неговиот живот; и поради тоа беше многу вознемирен, но внимавајќи да не го види неговата жена, отиде во пустината, постави шатор за себе и постеше четириесет дена и ноќи, велејќи си во себе:
Нема да одам да јадам ниту да пијам додека Господ Бог не ме погледне, и моите молитви ќе бидат моја храна и мој пијалок“.
(Пр. Јаков 2)
Во меѓувреме, неговата сопруга, Ана, беше двојно загрижена и збунета, велејќи: „Ќе бидам во двојна тага, поради тоа што ќе бидам вдовица и поради мојата неплодност“.
И тогаш се приближуваше големиот празник Господов, а Јудита, нејзината слугинка, рече: „До кога ќе ја мачиш вака душата своја? Дојде празникот Господов и никому не му е дозволено да тагува“.
„Земи ја оваа облека што ја донесе оној што ги изработува, бидејќи не треба да ја носи слугинка како мене, но ќе ти стои подобро“.
Но Ана одговори: Оди од мене, не сум навикната на такви работи, зашто Господ ме посрами“.
„Се плашам дека некој злобен господар ти го дал тоа, и дека си дошла да ме извалкаш со мојот грев.“
Тогаш слугинката Јудит одговори: „Какво зло би ти посакала за да не ме послушаш?
Не можам да ти посакам поголемо проклетство од она под кое веќе се наоѓаш, во кое Бог ти ја затворил утробата, за да не бидеш мајка во Израел“.
На ова, Ана многу се вознемири и, облечена во свадбената облека, отиде во градината на прошетка околу девет часот.
И виде ловорово дрво, седна под него и му се помоли на Бога, велејќи:
„Боже на моите татковци, благослови ме мене и моите молитви, како што ја благослови утробата на Сара и ѝ даде син, Исак.“
(Пр. Јаков 3)
И додека гледаше кон небото, виде гнездо на врапче во ловорово дрво,
и тагувајќи во себе, рече: „Тешко мене! Кој ме роди? Која утроба ме зачнала, та да бидам проколната пред синовите Израилеви, та сите да минуваат покрај мене и да ме сожалуваат во храмот на мојот Господ? Тешко мене! Со што да се споредам?
Не можам да се споредам со земните ѕверови, зашто дури и земните ѕверови се плодоносни пред Тебе, Господи! Тешко мене! Со што можам да се споредам?
Не можам да се споредам дури ни со неразумните животни, зашто дури и неразумните животни се плодоносни пред Тебе, Господи! Тешко мене! Со што можам да се споредам?
Не можам да се споредам со овие води, зашто дури и овие води се плодни пред Тебе, Господи! Таго моја! Со што да се споредам?
Не можам да се споредам со морските бранови; зашто тие, без разлика дали се мирни или во движење, со рибите што се во нив, Те слават Тебе, Господи! Таго моја! Со што можам да се споредам?
Не можам да се споредам дури ни со самата земја, зашто самата земја ги раѓа своите плодови и Те слави Тебе, Господи!“
(Пр. Јаков 4 )
Тогаш ангелот Господов застана покрај неа и рече: „Ана, Ана, Господ ја услиши твојата молитва. Ќе зачнеш и ќе родиш, и за твоето потомство ќе се зборува по целиот свет“.
А Ана одговори: „Како што е жив Господ, мојот Бог, сè што ќе родам, машко или женско, ќе му го посветам на Господ, мојот Бог, и ќе Му служи во свети работи целиот свој живот.“
И тогаш ѝ се појавија два ангела и ѝ рекоа: „Ете, Јоаким, твојот сопруг, доаѓа со овчарите.“
Зашто и нему му се јави ангел Господов и му рече: „Господ Бог ја услиши твојата молитва; брзо оди оттука, зашто твојата жена Ана ќе зачне.“
И Јоаким отиде и ги повика своите овчари и им рече: „Донесете ми десет женски јагниња без дамка и маана, и тие ќе бидат за Господа, мојот Бог!“
И донесете ми и дванаесет телиња без маана, и овие дванаесет телиња нека бидат за свештениците и старешините.
Донесете ми и сто кози, и тие сто кози ќе бидат за целиот народ.“
И Јоаким отиде со своите овчари, а Ана застана пред портата и го виде Јоаким како доаѓа со овчарите.
И таа истрча и, држејќи се за неговиот врат, рече: „Сега знам дека Господ многу ме благослови;
Зашто јас, која бев вдовица, веќе не сум вдовица, а јас, која бев неплодна, ќе зачнам.“
(Пр. Јаков 5)
И Јоаким издржа еден ден во куќата, но наутро донесе подароци и рече:
„ Ако Господ е задоволен со мене, нека плочата на челото на свештеникот го покаже тоа.“
И погледна во плочата што ја носеше свештеникот, и ја виде, и во него не се најде никаков грев.
И Јоаким рече: „Сега знам дека Господ е милостив кон мене и дека ги одзеде сите мои гревови.“
И тој излезе од храмот Господов, задоволен, и си отиде во својот дом.
И кога Ана наполни девет месеци, се породи и ѝ рече на бабицата: „ Што родив? “
И таа ѝ рече: „Едно девојче.“
Потоа Ана рече: „ Господ ми ја возвеличи душата денеска!“ И легна на креветот свој.
И кога се исполнија деновите на нејзиното очистување, таа му даде на детето да цица и го нарече Марија.
(Пр. Јаков 6)
И детето стануваше сè посилно секој ден, и кога наполни девет месеци, неговата мајка го стави на земја за да види дали може да стои, и кога направи девет чекори, се врати во прегратката на неговата мајка.
Тогаш нејзината мајка ја зеде и рече: „Како што е жив Господ, мојот Бог, нема повеќе да одиш по земјата додека не те одведам во храмот Господов! “
И ја направи нејзината соба свето место и не дозволи ништо нечисто да ѝ се приближи, туку ги повика беспрекорните ќерки Израилеви што ја носеа.
И кога детето наполни една година, Јоаким направи голема прослава и ги покани свештениците, писарите, старешините и целиот народ Израилски.
И Јоаким ја постави девојката пред првосвештениците, а тие ја благословија, велејќи: „Боже на нашите отци, благослови ја оваа девојка и дај ѝ славно име, кое ќе се памети од поколение во поколение!“ А народот одговори: „Така нека биде, амин!“
Потоа Јоаким ја постави девојката пред свештениците по втор пат, а тие ја благословија, велејќи: „О, Боже Севишен, погледни на оваа девојка и благослови ја со вечен благослов“.
После тоа, нејзината мајка ја зеде, ѝ даде да цица и му запеа песна на Господа:
„Ќе Му пеам нова песна на Господ, мојот Бог, зашто ме посети и го отстрани срамот од моите непријатели и ми даде плод на Својата праведност, за да може да се каже на синовите Рубенови: „Ана дои.“ “
Потоа го остави детето да спие во собата што ја освети, и излезе надвор да им служи.
И кога заврши прославата, тие си заминаа радосно и фалејќи го Бога Израилев.
(Пр. Јаков 7)
И детето порасна, и кога наполни две години, Јоаким ѝ рече на Ана: „ Да ја однесеме во храмот Господов, за да го исполниме нашиот завет, што му го дадовме на Господ Бога, за да не се налути на нас и да не бидат отфрлени нашите дарови.“
Но Ана рече: „Да почекаме третата година, за да може детето да се сети на својот татко. “А Јоаким рече: „Да почекаме тогаш.“
И кога детето наполни три години, Јоаким рече: „Да ги повикаме ќерките Јудејски кои се непорочни, и секоја нека земе светилка и нека се осветли, за да не се врати детето назад и за да се смири нејзиниот ум со храмот Господов “ .
И така правеа сè додека таа не се искачи во храмот Господов. Првосвештеникот ја прими, ја благослови и рече: „Марија, Господ Бог го возвеличи твоето име од поколение до поколение. И до самиот крај, Господ ќе им покаже искупување на децата Израилеви.“
И ја постави на третото скалило од олтарот, и Господ ѝ даде благодат, и таа танцуваше, и целиот дом Израилев ја засака.
(Изр. Јаков 8)
И нејзините родители си отидоа, славејќи го Бога, зашто девојката не се врати кај нив.
Туку Марија продолжи да живее во храмот како припитомена гулабица, примајќи ја својата храна од раката на ангел.
И кога наполни дванаесет години, свештениците се собраа и рекоа: „Марија има дванаесет години. Што да правиме со неа, зашто се плашиме дека светото место на Господа, нашиот Бог, ќе се осквернави?“
Тогаш свештениците му одговорија на првосвештеникот Захарија: „Застани покрај жртвеникот Господов, влези во светото место и прашај се за неа, и што и да ти одговори Господ, направи така.“
Потоа првосвештеникот влезе во Светињата над светињите, носејќи го крстниот знак за пресуда, и се молеше со него.
И ангелот Господов дојде кај него и рече: „Захарија, Захарија, оди и повикај ги сите вдовци меѓу народот, и секоја нека го донесе својот стап со себе; и оној кому Господ ќе му покаже знак, тој ќе биде мажот на Марија.“
И викарите отидоа низ цела Јудеја, а Господовите труби затрубија и целиот народ се собра.
Јосиф, исто така, ја фрли својата секира и отиде на собирот, а кога стигнаа таму, отидоа кај првосвештеникот, секој носејќи го својот стап.
Откако првосвештеникот ги зеде нивните стапови, влезе во храмот да се моли.
И кога ги заврши своите молитви, ги зеде стаповите и излезе надвор, ги раздели назад, но никакво чудо не се случи.
Последниот стап го зеде Јосиф и од стапот излезе гулаб и слета на главата на Јосиф.
И првосвештеникот рече: „Јосифе, ти си одреден да ја земеш Девицата Господова, да ја чуваш за Него.“
Но Јосиф одби, велејќи: „Јас сум старец и имам деца, а таа е млада, и се плашам дека ќе ми се потсмеваат во Израел.“
Тогаш првосвештеникот одговори: „Јосифе, бој се од Господ, твојот Бог, сети се што направи Господ со Датан, Кореј и Авирон, како земјата се отвори и ги проголта поради нивната непослушност.
А сега, Јосифе, бој се од Бога, зашто такви работи не треба да му се случат на твоето семејство.“
Потоа Јосиф, исплашен, ја однесе во својот дом, и Јосиф ѝ рече на Марија: „Те изведов од храмот Господов, а сега ќе те оставам во мојата куќа. Морам да одам и да се погрижам за продажбата на она што го изградив. Господ нека биде со тебе.“
(Пр. Јаков 9 )
И на состанокот на свештениците тие донесоа одлука и рекоа: „Да направиме нова завеса за храмот.“
И првосвештеникот рече: „Повикајте седум непорочни девици од племето Давидово!“
И слугите отидоа и ги доведоа во храмот Господов, а првосвештеникот им рече: „Фрлете ги коцките тука пред мене, за да видиме која од вас ќе преде златен конец, или пурпур, која скерлет, која тенко платно или фин лен.“
Тогаш првосвештеникот, кој ја познаваше Марија, и дека таа е од домот Давидов, ја повика и таа отиде во својот нов дом.
Но од тој момент, Захарија, првосвештеникот, онеме, а Самоил беше поставен на негово место сè додека Захарија повторно не проговори.
И Марија ја зеде црвената боја и почна да преде.
И таа ја зеде својата стомна и излезе да нацрпи вода, и слушна глас како ѝ вели: „Радувај се, благодатна, Господ е со тебе. Благословена си ти меѓу жените!“
И таа погледна лево и десно за да види од каде доаѓа гласот, а потоа, треперејќи, се врати во куќата, ја спушти стомната, седна и продолжи да ткае.
И ангелот Господов застана покрај неа и ѝ рече: „Не плаши се, Марија, зашто си нашла милост пред Бога!“
Слушајќи го тоа, таа се запраша што треба да значи тоа.
И ангелот ѝ рече: „Господ е со тебе, и ќе зачнеш“,
на што таа одговори: „Што! Дали ќе забременам од живиот Бог и ќе родам како другите жени?“
Но ангелот одговори: „Не така, Марија, туку Светиот Дух ќе слезе врз тебе и силата на Севишниот ќе те осени.“
Затоа и она што ќе се роди ќе биде свето и ќе се нарече Син Божји, и ќе го наречеш со името Исус, зашто Тој ќе го спаси својот народ од неговите гревови.
И еве, твојата тетка Елисавета исто така зачна во старост,
И ова е шестиот месец за онаа што се нарекува неплодна, зашто за Бога сè е можно.”
А Марија рече: „Еве, јас сум слугинка Господова; нека ми биде според зборовите твои!“
И откако го исплете конецот, му го однесе на првосвештеникот, а тој ја благослови, велејќи: „Марија, Господ го возвеличи твоето име и ќе бидеш благословена во сите генерации на светот.“
Потоа Марија, исполнета со радост, отишла кај нејзината тетка Елисавета и затропала на вратата.
Кога Елисавета го чу ова, истрча и ѝ ја отвори вратата, ја благослови и рече: „А од каде мајката на мојот Господ да дојде кај мене? “
Зашто штом гласот на твојот поздрав стигна до моите уши, бебето заигра во мојата утроба и те благослови “ .
Но, Марија, не грижејќи се за сите тие мистериозни зборови што ѝ ги упати архангелот Гаврил, ги подигна очите кон небото и рече: „Господи! Што сум јас, па сите поколенија ќе ме нарекуваат блажена?“
И таа виде како расте во стомакот сè поголема и поголема секој ден, и се исплаши, па се врати дома и се криеше од децата на Израел. А имаше шеснаесет години кога се случи сето ова.
(Пр. Јаков 10)
И кога имаше шест месеци откако Светиот дух слезе врз неа, Јосиф се врати од градењето куќи, со кои се занимаваше, и влегувајќи во куќата, ја најде Марија порасната во стомакот.
Потоа, со тага на лицето, рече: „Како можам да го гледам Господа, мојот Бог? Или што можам да кажам за оваа млада жена?“
Зашто ја примив како Девица од храмот на Господа, мојот Бог, и не ја зачував како таква! Кој ме предаде?
Кој го направил ова зло во мојот дом и, заведувајќи ја Девицата од мене, ја обесчестил?
Не е ли Адамовото минато исполнето во мене?
Зашто во моментот на својата слава, змијата дојде и ја најде Ева сама, и ја заведе.
И на истиот начин ми се случи и мене. “
Тогаш Јосиф стана од земјата, ја повика кај себе и рече: „Ти, која си нашла толку голема милост од Бога, зошто го направи ова?
Зошто така ја понизи својата душа, која беше поучена во светињата над светињите и примаше храна од рацете на ангелите?“
И таа одговори со поток од солзи: „Јас сум невина и не знам за маж“.
Потоа Јосиф праша: „Тогаш како го доби ова дете? “
Марија одговори: „ Како што е жив Господ, мојот Бог, не знам.“
Тогаш Јосиф се исплаши и си отиде од неа, размислувајќи што да прави со неа. И си помисли вака во себе:
„Ако го прикријам нејзиниот грев, ќе бидам виновен според законот на мојот Господ;
а ако ја разоткријам пред децата Израилеви, се плашам дека ако е со дете од ангели, ќе предадам невина личност.
Што да правам? Тајно ќе ја одалечам.“
Но, кога се стемни, му се јави во сон ангел Господов и му рече:
„Не плаши се да ја задржиш оваа млада жена, зашто она што е во неа е од Светиот Дух,“
„И таа ќе роди син, и ќе му го дадеш името Исус, зашто Тој ќе го спаси својот народ од нивните гревови.“
Потоа Јосиф ја разбуди од сон и го прослави името на Бога Израилев, Кој му покажа толку голема милост и ја зачува Девица.
(Пр. Јаков 11)
Потоа дојде писарката Ана и му рече на Јосиф: „Зошто не те видовме откако се врати?“
А Јосиф одговори: „Затоа што бев уморен по патувањето, а се одморив првиот ден.“
Но, Ана се сврти и ја виде Девицата со растечкиот стомак.
И отиде кај свештеникот и му рече: „Јосиф, во кого толку многу се надеваше, е виновен за ужасен грев, зашто ја обесчести Девицата што ја прими од храмот Господов и се ожени со неа тајно, без да им го открие тоа на синовите Израилеви.“
Потоа свештеникот праша: „Дали Јосиф го направи ова?“
Ана одговори: „Ако испратиш некоја од твоите слугинки, ќе видиш дека е бремена.“
И слугите отидоа и видоа дека е така.
После тоа, таа и Јосиф беа повикани на суд, а свештеникот ѝ рече: „Марија, што направи?
Зошто ја понизи својата душа и го заборави Бога, бидејќи порасна во светињата над светињите и примаше храна од рацете на ангелите и ја слушаше нивната музика?
Зошто го направи тоа?“
На ова таа одговори со поток од солзи: „Како што е жив Господ, мојот Бог, јас сум невина пред Него, зашто не познавам маж.“
Потоа свештеникот му рече на Јосиф: „Зошто го направи ова?“
А Јосиф одговори: „Како што е жив мојот Господ и мојот Бог, јас немам ништо со неа.“
Но свештеникот рече: „Не зборувај лажно, туку зборувај вистина. Тајно се ожени со неа и не им кажа на синовите Израилеви, и се понизи под силна рака, за да бидат благословени твоите потомци.“
И Јосиф молчеше.
Потоа свештеникот рече: „Мора да ја вратиш во храмот на Господа Девицата што оттаму ја зеде.“
А тој плачеше горко. А свештеникот додаде: „И двајцата ќе пиете света вода, која е за сомнеж љубовен, за да се открие вашето беззаконие.“
Потоа свештеникот зеде вода, му даде на Јосиф да пие и го испрати во планините.
И тој се врати неповреден, а целиот народ се чудеше што неговата вина не беше откриена.
Потоа свештеникот рече: „Бидејќи Господ не ги откри твоите гревови, ни јас не те осудувам.“
И ги врати назад.
Потоа Јосиф ја зеде Марија и отидоа во својот дом, радувајќи се и славејќи го Бога Израилев.
(Пр. Јаков 12)
И излезе наредба од царот Август да им се оданочи данок на сите Евреи што живееја во Витлеем и Јудеја.
И Јосиф рече: „Ќе се погрижам моите деца да бидат оданочени, но што да правам со оваа млада жена?“
Ако требаше да се оданочи како моја сопруга, тоа би ми било срам, но ако требаше да се оданочи како моја ќерка, целиот Израел би знаел дека таа не е моја ќерка.
Кога ќе дојде време, нека биде како што Бог замислил.“
И го оседла магарето и ја седна на него, а Јосиф и Симон тргнаа по него, и стигнаа близу до Витлеем, оддалечен околу пет километри.
Потоа Јосиф се огледа наоколу и ја виде Марија тажна, и си помисли во себе: „Можеби е во болка поради Оној што е во неа?“
Но, кога повторно се сврте, ја виде како се смее и ја праша:
„Марија, зошто понекогаш гледам тага, а друг пат насмевка и радост на твоето лице?“
Марија му одговори: „Со свои очи гледам двајца, едниот плаче и тагува, а другиот се смее и се радува.“
И тие тргнаа по патот свој, а Марија му рече на Јосиф: „Спуштете ме од ослицата, зашто детето во мене притиска да се роди.“
Но Јосиф одговори: „Каде да те одведам? Ова место е пусто. “
Тогаш Марија повторно му рече: „Спушти ме долу, зашто Оној што е во мене ме притиска.“
И Јосиф ја симна долу.
И тој најде една пештера и ја внесе внатре.
(Изр. Јаков 13)
И оставајќи ги неа и своите синови во пештерата, Јосиф отиде да најде еврејска бабица во селото Витлеем.
„ Но, додека одев“ , велеше Јосиф, „погледнав кон небото и се изненадив кога видов облаци и птици кои застанаа на средина од летот свој.“
И повторно погледнав надолу кон земјата и видов распослана маса, а работниците седеа околу неа, но рацете им беа спуштени на масата и не јадеа.
Оние што имаа месо во устата не џвакаа.
Оние што ги кренаа рацете над главите не ги спуштија,
и оние што ги донесоа до уста, не ставија ништо во уста,
но сите нивни лица беа свртени нагоре.
И ги видов овците расфрлани, но и тие стоеја неподвижно.
И овчарот ја крена раката за да ги избрка, но раката му остана горе.
И погледнав кон реката и видов деца со устите близу до водата, и тие ја допираа, но не пиеја.“
(Изр. Јаков 14)
Потоа видов жена како слегува од планините и праша: „ Каде одиш, човече?“
И ѝ реков: „Барам еврејска бабица.“
Таа ми одговори: „Каде е жената што ќе се породи?“
Јас ѝ одговорив: „Таа е во пештерата и ми беше ветена.“
Потоа бабицата праша: „Не е ли таа твоја жена?“
Јосиф одговори: „Ова е Марија, која беше поучена во Светињата над светињите, во Божјиот дом, и ја добив со жрепка; таа не ми е жена, туку е бремена од Светиот Дух.“
Бабицата праша: „Вистина ли е тоа?“
Тој одговори: „Дојди и види“.
И бабицата отиде со него и влезе во пештерата.
Потоа светол облак ја покри пештерата, а бабицата рече: „Денес се возвеличи душата моја, зашто моите очи видоа чудесни работи и спасението дојде во Израел.“
Одеднаш облакот стана силна светлина во пештерата, толку силна што нивните очи не можеа да ја поднесат.
Но светлината постепено се намалуваше, сè додека не се појави новороденчето, кое почна да цица од градите на Мајка Марија.
Тогаш бабицата извика и рече: „Колку е славен овој ден, кога моите очи ја видоа оваа чудесна глетка!“
И бабицата излезе од пештерата, и Саломија ја пречека.
И бабицата ѝ рече: „Саломија, Саломија, ќе ти ја раскажам најчудната работа што сум ја видела.
Девица родила, што не е природна работа.“
На ова Саломија одговори: „Како што е жив мојот Бог, освен ако не ми покажете доказ за тоа, нема да верувам дека девица родила.“
Потоа влезе Саломија, а бабицата рече: „Марија, покажи се, зашто се појави големо прашање за тебе.“
И Саломија ја допре со прстот.
Но, раката ѝ се исуши и таа воздивна силно,
и рече: „Тешко мене, за мојот грев! Го искушав живиот Бог, и раката речиси ми отпадна!“
Потоа Соломон се сврте кон Господа и рече: „Боже на моите татковци, сети се на мене, зашто јас сум потомство на Авраам, Исак и Јаков.
Не ме посрамувај меѓу синовите Израилеви, туку врати ме здрав кај моите родители.
Зашто добро знаеш, Господи, дека сум направил многу добри дела на милост во Твое име и дека сум бил награден од Тебе за тоа.“
После тоа, ангелот Божји застана покрај Саломија и рече: „Господ Бог ја слушна твојата молитва, испружи ја раката кон Детето, носи го и на овој начин ќе бидеш исцелена.“
Саломија, пресреќна, му се приближи на Детето и рече: „Ќе го допрам“ .
И тој имаше намера да му се помоли, зашто рече: „Ова е големиот Цар Израилев, кој се роди“.
И во вториот час, Саломија оздраве.
Потоа бабицата излезе од пештерата, потврдена од Бога.
И тогаш ѝ се слушна глас на Саломија: „Не кажувај никому за овие чудесни работи што ги виде додека Детето не дојде во Ерусалим.“ И Саломија исто така отиде, потврдена од Бога.
(Изр. Јаков 15)
Тогаш Јосиф се подготви да продолжи, зашто во Витлеем имаше врева поради доаѓањето на мудреците од исток,
прашувајќи: „Каде е Оној што се роди како Цар Јудејски? Зашто ја видовме Неговата ѕвезда на исток и дојдовме да Му се поклониме.“
Кога царот Ирод го слушна ова, се исплаши и испрати гласници кај мудреците, свештениците и книжниците,
и им рече: „Каде е напишано за Царот и Христос, каде ќе се роди? “
Тогаш му одговорија: „Во Витлеем Јудејски, зашто е напишано: ‚А ти, Витлеем, во земјо Јудејска, воопшто не си помал меѓу јудејските владетели, зашто од тебе ќе излезе владетел, кој ќе го пасе Мојот народ, Израел.‘“
И кога ги испрати првосвештениците, ги повика мудреците и ги праша: „Каков знак видовте за Царот што се роди?“
Тие му одговорија: „Видовме голема ѕвезда како свети меѓу другите небесни ѕвезди, која светеше врз сите други ѕвезди, така што тие станаа невидливи, и знаевме дека во Израел се родил голем Цар и дојдовме да Му се поклониме.“
Тогаш Ирод им рече: „ Одете и побарајте внимателно; и ако го најдете Детето, јавете ми, за да Му се поклонам и јас.“
И тие, откако го слушнаа царот, тргнаа, а ѕвездата што ја видоа на исток одеше пред нив додека не дојде и не застана над пештерата каде што беше Детето со Марија, Неговата мајка.
Потоа ги отворија своите дарови и му подарија злато, темјан и смирна.
И откако добија заповед во сон да не се враќаат кај Ирод, тие се вратија во својата земја по друг пат.
(Изр. Јаков 16)
Тогаш Ирод, кога виде дека мудреците го измамиле, се налути многу и нареди да се убијат сите деца во Витлеем од две години и помлади.
Но, Марија, кога слушна дека децата ќе бидат убиени, се исплаши, го зеде Детето, го завитка во повои и го положи во јасли, бидејќи немаше место во гостилницата.
И Елисавета, кога чу дека ќе дојдат да го бараат нејзиниот син Јован, го зеде и отиде со него во планините, барајќи место да го скрие,
и немаше да има место каде да се најде.
Потоа заплака во себе и рече: „О, Божја горо, прими ја мајката со детето“.
Бидејќи Елизабета не можеше да се искачи.
И во тој момент планината се расцепи и ги прими.
И се јави ангел Господов да ги заштити.
Но Ирод го бараше Јован и испрати слуги кај Захарија, додека тој беше кај олтарот, и му рече: „Каде го скри својот син?“
Тој им одговори: „Јас сум слуга Божји, служам на олтарот; како да знам каде е мојот син?“
Слугите се вратија и му раскажаа сè на Ирод, на што тој многу се налути и рече: „Дали е ова неговиот син што ќе биде цар на Израел?“
И ги испрати своите слуги повторно кај Захарија и праша: „Кажи ни ја вистината, каде е твојот син? Зашто знаеш дека твојот живот е во мои раце.“
И слугите отидоа и Му ги кажаа сите овие работи.
Захарија им одговори: „Јас сум маченик за Господ и ако ја пролее мојата крв, Господ ќе ја прими мојата душа“.
Знајте дека пролевате невина крв“ .
И го убија Захарија на влезот од храмот и олтарот, близу до оградата.
Но, синовите Израилеви не знаеја за убиството.
Потоа, околу часот на поздравување, свештениците влегоа во храмот, но Захарија не ги пречека и не ги благослови како што беше вообичаено,
и тие чекаа тој да ги поздрави.
И кога долго време не дојде, еден влезе во светилиштето каде што беше олтарот и виде згрутчена крв на подот.
Потоа небесниот ангел рече: „Захарија е убиен и не ја чистете неговата крв додека не дојде оној што ќе ја одмазди.“
И кога го слушна ова, се исплаши и се врати да им раскаже на свештениците што видел и чул. И сите влегоа и видоа што се случило.
Потоа покривот на храмот крцкаше и протекуваше од горе до долу,
и не можеа да го најдат телото, само крвта беше тврда како камен.
И оттаму си заминаа и му кажаа на народот дека Захарија е убиен, и сите племиња Израилеви го слушнаа тоа, и тагуваа за него, и тагуваа три дена.
Потоа свештениците се состанаа на совет за да разговараат кој ќе го наследи.
И Симон и другите свештеници фрлија коцка, и таа падна на Симон.
Зашто Светиот Дух му дал гаранција дека нема да умре пред да го види Христос како доаѓа во тело.
Јас, Јаков, ја напишав оваа приказна во Ерусалим. И кога се крена бунтот, се повлеков во пустината до смртта на Ирод. И бунтот престана во Ерусалим. Она што останува е да го славам Бога, Кој ми даде мудрост да ви пишам вам, кои ја разбирате духовноста и кои го сакате Бога, Кому му е вечна слава и царство. Амин.
Дарко Јаневски
