Македонски
Граѓаните на Србија ја плаќаат поскапо електричната енергија од жителите на 13 европски држави, а владини претставници тврдат дека цената е на дното на листата на земји од Стариот континент и ќе остане таква и по 1 октомври, кога цената ќе се зголеми за 6,6 проценти.
Како што пишува неделникот „Радар“, ако цената вклучува бројни ставки што им се наплаќаат на потрошувачите, електричната енергија во моментов е поевтина во некои од најразвиените европски земји, како што се Шведска и Норвешка, во пет соседни земји на Србија – Бугарија, Романија, Црна Гора, Албанија и Унгарија, како и во Полска, Исланд, Молдавија, Литванија, Грузија и Турција.
Во тие земји, цената на еден киловат-час (kWh) се движи од 1,23 евроценти (во Грузија) до 8,7 евроценти (во Молдавија), додека во Србија е 8,79 евроценти, изјави за „Радар“ докторот по економски науки Драгован Милиќевиќ, поранешен државен секретар за трговија од 2012 до 2014 година, повикувајќи се на податоците од Евростат.
Анализата на Милиќевиќ покажува, сепак, дека реалната цена во Србија е многу повисока од 8,79 евроценти за kWh. Неговата пресметка се базира на проценката дека повеќето граѓани трошат една петтина од електричната енергија ноќе, по пониска тарифа, и 80 проценти во текот на денот, по повисока тарифа.
Таа открива дека секој kWh, во зависност од вкупната потрошувачка, чини помеѓу 14,5 динари и 21,43 динари, односно од 12,37 евроценти до 18,29 евроценти, ако цената ги вклучува акцизите, данокот на додадена вредност и бројни даноци, вклучувајќи го и данокот за јавни услуги, кој исто така се наплаќа преку сметката за електрична енергија.
„Со години се туркаше наративот дека цената на електричната енергија за домаќинствата во Србија е најниска или меѓу најниските во Европа. За да се дојде до реалната цена што ја плаќа потрошувачот, мора да се вклучат сите други ставки, почнувајќи од ангажираната моќност, преку надоместоците за обновливи извори, до акцизите и ДДВ“, наведува Милиќевиќ.
Според него, цената по kWh е најниска во зелената зона (месечна потрошувачка до 350 kWh), значително повисока во сината зона (од 351 до 1.600 kWh), а е убедливо највисока при влегување во црвената зона, за која границата досега беше 1.600, а од 1 октомври ќе се намали на 1.200 kWh.
За да бидат податоците споредливи со другите земји, Милиќевиќ ја отстранил фиксната такса за јавна услуга од 349 динари од сметката за електрична енергија. Без таа ставка, просечната цена по kWh се движи од 13,34 динари до 21,12 динари или од 11,4 до 18 евроценти.
Потрошувачите плаќаат повисоки цени за електрична енергија од богатите Швеѓани, чиј бруто домашен производ по жител, според податоците на Светската банка за минатата година, е 4,3 пати повисок отколку во Србија (57.723 долари) или дури и од побогатите Норвежани, чиј БДП по глава на жител е дури 6,4 пати повисок од нашиот (86.899 долари).
Со оглед на тоа што цената се зголемува за 6,6 проценти, а прагот за влегување во сината зона во црвената, поскапа зона се намалува, некои домаќинства ќе видат дека нивните сметки за октомври ќе се зголемат за десет до 20 проценти
