Македонски
Кашмир, хималајски регион на северот на индискиот потконтинент, повеќе од седумдесет години е едно од најнестабилните жаришта во светот. Од стекнувањето независност од британската империја во 1947 година, Индија и Пакистан водеа повеќе војни и конфликти, речиси сите поради правото на Кашмир, кој обете земји го присвојуваат.
По поделбата на Британска Индија на мнозинско хиндуистичка Индија и муслимански Пакистан, Кашмир стана предмет на спор. Иако имаше претежно муслиманско население, во тоа време со него владееше хиндуистички принц. Во октомври 1947 година избувна првата војна меѓу двете новоосновани држави. Конфликтот, во кој загинаа илјадници луѓе, заврши во 1948 година без конечно решение.
Поделба на три дела и линија на контрола
Една година подоцна, во 1949 година, со посредство на Обединетите нации беше воспоставена линија на прекин на огнот, која го подели Кашмир на два дела – еден под индиска, а другиот под пакистанска контрола. ОН тогаш вети референдум меѓу жителите на Кашмир кој ќе им овозможи да одлучат дали сакаат да припаднат на Индија или на Пакистан. Тој референдум, меѓутоа, никогаш не се одржа.
Денес, Кашмир е поделен на три дела кои ги контролираат три нуклеарни сили. Индија управува со јужниот и централниот дел на регионот, познат како Џаму и Кашмир, и со планинскиот регион Ладак на исток, кој го вклучува стратешки важното подрачје Сиачен. Пакистан го држи југозападниот дел наречен Азад Кашмир и северниот дел познат како Гилгит-Балтистан. Кина, од друга страна, ја контролира високопланинската пустина Аксаи Чин на североисток, на која право полага и Индија сметајќи ја за дел од Ладак.
Границата меѓу индискиот и пакистанскиот дел на Кашмир е позната како Линија на контрола (LoC). Иако не е меѓународно призната како официјална граница, LoC денес претставува вистинска разграничувачка линија меѓу териториите под управа на двете држави. Линијата е потврдена по војната во 1971 година и се темели на договорот од Карачи од 1949 година, со кој беше воспоставено примирје под надзор на Обединетите нации.
Стратешка важност
Важноста на Кашмир лежи и во водните извори, бидејќи водата од клучните реки како Инд, кои извираат во индискиот дел на Кашмир, е стратешки важна за пакистанското земјоделство и снабдување со вода за пиење. Иако постои Договор за водите на Инд од 1960 година, Пакистан стравува дека Индија, во случај на влошување на односите, би можела да манипулира со протокот на реките кои витално зависат од кашмирското речно подрачје.
За Индија, Кашмир е пред сè прашање на религија и безбедност, бидејќи регионот го делат три нуклеарни сили. Контролата над тоа подрачје ѝ овозможува на Индија геополитичка длабочина и одбранбена предност во случај на воен конфликт, особено во планинските погранични зони како што се Сиачен и Ладак.
Кашмир, како што потврди и последната ескалација, е една од најопасните геополитички точки во светот. Конфликтот во текот на последните три децении однесе десетици илјади животи, а конечно решение сè уште не се наѕира.
Извор: Индекс.хр
