Македонски
Руските шегобијци кои кои измамија голел број лидери, меѓу кои и Заев, сега се пошегуваа и со високиот претставник во Босна и Херцеговина Кристијан Шмит. Вован и Лексус разговараа со Кристијан Шмит во име на Владимир Зеленски. Со арогантен тон Шмит зборуваше за борбата против Милорад Додик и српскиот фактор на Балканот.
Терманскиот дипломат го обвини Додик дека собрал тим од мотоциклисти на… Ноќните волци, „пријатели на Путин“, за да се отцепат од Република Српска!
„Србија е од стратешко значење. Оваа земја е преголема за да исчезне и премала за да доминира. Тие привлекуваат кинески инвестиции. „За жал, имаше кинески инвестиции во воени капацитети, во производство на ракети“, се жали Шмит на „Зеленски“.
Ова е целиот разговор на пранкерите со Шмит
Пранкерите: Добар ден. Почитуван висок претставник, голема чест ми е да те видам, голема чест е да разговарам со тебе. Проблемот, секако, е во српскиот дел од Конфедерацијата на Босна и Херцеговина. Знаеме дека руското влијание е премногу силно. Ова е мое мислење, каква е сега ситуацијата со Додик?
ШМИТ (мислејќи дека разговара со Владимир Зеленски): Извештај од прва рака за вас. Го испратив мојот полугодишен извештај за актуелната ситуација до Генералниот секретар на Обединетите нации. Советот за безбедност расправаше за продолжување на мандатот на ЕУФОР Алтеа. Гледам, за жал, дека Република Српска работи на отцепување. Тоа го нарекуваат мирно отцепување…
Не знам што се разговараше за време на посетата на Казан или Москва, бидејќи Милорад Додик беше таму неколку пати. Ова е многу загрижувачки, бидејќи не знаеме точно какво е влијанието на овие односи. Соединетите држави, исто така, внимателно ја следат ситуацијата.
Вован и Лексус: Го слушнав Додик како вели, како тоа може да доведе, можеби во иднина, Република Српска да стане независна држава?
ШМИТ: Ја споделувам таа загриженост. Така, јас го кажав тоа многу јасно на секој можен начин. Ова се извршните овластувања на мојот мандат. Морам да кажам дека ова дефинитивно ќе биде црвена линија. И ако има друг начин, освен отворена линија на разговор за ова или она со вашиот тим, мислам дека тоа би било интересно.
Имав продуктивна размена на мислења со Јенс Столтенберг за ова прашање и можев да зборувам суштински, благодарение на мојата поранешна функција како заменик-министер за одбрана на Германија долги години.
А Столтенберг беше во Сараево, Марк Руте, инаку, веќе во февруари и повеќе не како претседател и премиер на Холандија. Таму се одржа Советот на НАТО. НАТО сега отвори политичка канцеларија таму. Ги споделувам овие забелешки дека, за жал, патот кон Европа, кон интеграцијата во НАТО, кој можеби беше отворен, го блокира Република Српска. Така е.
Вован и Лексус: Знам дека во моментов има судски спор против Додик. Но, ако судот рече дека не може да биде претседател, а тој рече дека нема да ја прифати таа одлука, што ќе се случи понатаму!?
ШМИТ: Прво, Додик ме обвинува мене, велејќи дека ќе сносам одговорност. Но, ако биде прогласен за виновен, тој може да се соочи со затворска казна до пет години или дури и губење на способноста да извршува јавна функција.
Не знаеме точно колку луѓе се подготвиле. Тие се нарекуваат Ноќни волци, пријатели на Путин, тоа е тим за мотоцикли.
Вован и Лексус Па, ако рече дека нема да замине, во тој случај можеш да сметаш на нас, можеш да сметаш на нашите специјалци. Во тој случај би можеле да го уапсиме. Затоа не грижете се.
ШМИТ: Но, мислам дека повеќе страдаше од американските санкции, бидејќи американските санкции му создадоа навистина тешка економска ситуација. Тој нема банкарска сметка. Ниту една банка нема да му отвори сметка. Неговиот единствен начин на плаќање е готовина. Ова му создава ограничувања и моментално е во неволја.
Ги прашаа Американците, а американскиот систем таму е многу, многу строг и е таков долго време. Не знам точно што се случува. Но, колку што разбрав, 20 компании се вклучени во таканаречениот кластер Додик. Има и семејство. Под санкции се и тоа му предизвикува лична болка.
Вован и Лексус Се плашам од шпекулации од Русија и нејзините сојузници.
ШМИТ: Работеа да ме сменат од мојата сегашна позиција. Сега ме нарекуваат лажен (висок претставник). Во ред, не можеш да имаш само пријатели во животот. Неодамна одржавме состанок во Салцбург. Таа беше официјален претставник на Киев, вицепремиер, госпоѓа одговорна за европските интеграции. Таа остави многу добар впечаток. Го заборавив нејзиното име.
Да имаше можност некој од функционерите да дојде во Босна. Не гледам ништо лошо во тоа што доаѓаат некои високи украински функционери. Имам добри односи со сите нив (муслимани). Реисул-улема, шеф на муслиманската заедница, тие се европски, европската муслиманска заедница. И тие многу, многу внимателно ја следат ситуацијата во Украина. Неопходно е да се создаде можност за патување, не само информативна можност од Русија, туку и од Украина, од Запад. Тоа би било добро.
Инаку, имав можност да бидам присутен на Евромајдан, не се сеќавам точно која година. Многу импресивно популарно движење. И сега ако погледнеме што се случи во Молдавија со Маја Санду. За среќа, таа победи. А во Грузија…
Направив измени во изборниот закон за да се одржат фер избори и да се избегнат изборни измами Тоа беше вистинско време. Не знам што ќе значат актуелните настани во Грузија за евроинтеграциите. Маја Санду, која многу ја почитувам, можеби како тебе, ми се допаѓа поради тоа што го направила. И ако гледам само 50,3% поддршка за неа. Цццц. Но, тоа бара многу работа и мислам дека Европската унија би можела да каже дека сме заедно и да не го заборавиме тоа.
Пранкери: Знам дека некои хрватски партии ја блокираа одлуката да се откажат од рускиот гас. И знам дека американскиот амбасадор беше против тоа. Па зошто ја донеле оваа одлука?
ШМИТ: Знам дека има многу разговори и преговори со самата Хрватска. Загреб силно го поддржува ова. И, исто така, мислам дека тоа е решливо прашање. Некои сакаат тоа да биде во Сараево, не само во Мостар, за да има подобра инфраструктура за течен природен гас од Јадранското Море, каде што градат пристанишен терминал за гас на брегот на Хрватска, во едно хрватско пристаниште, за снабдување на БиХ.
Би рекол дека ова прашање навистина не ја засега Република Српска. Ветуваа пониски цени на енергијата што ја испорачува Газпром, така што тоа е интересно, но сè почесто гледам дека тоа не игра голема улога. Кога се постави прашањето за јужниот, северниот, јужниот гасовод, како точно се вика?! Јужен тек! Сакаа да добијат гас заобиколувајќи ја Украина. Ова прашање се однесуваше на Бугарија и Србија. Тоа беше пред неколку години. Ова се случи кога Јулија Тимошенко беше претседател.
Вован и Лексус: Беше премиер.
ШМИТ: Да. Знам дека ја немаат оваа зависност. Отсега испораките ќе се вршат само директно преку овој гасовод, преку Гаспром. Се надевам дека ова прашање ќе се реши во догледно време, но јас лично не сум вклучен во тоа. Ова е повеќе американско прашање.
Вован и Лексус Знаете ли што се случи со Северен тек 2! Ова влијаеше и на некои земји во Европа, но добро е што тие решија да одбијат испораки на руски гас. И јас разбирам дека би било подобро и Србите да го разберат ова.
ШМИТ: Србија прави повеќе отколку што гледаме. Инаку, знаете дека Вучиќ успеа да не оди во Казан. На самиот ден на состанокот на БРИКС го посети Доналд Туск, а следниот ден пристигна и Урсула фон дер Лајен. Неодамна му реков: „Александар, ти си мајстор за пируети. Имаме една поговорка во Германија, опашката не треба да мавта со кучето, туку кучето да мавта со опашката“.
Во однос на односите со Бања Лука и со господинот Додик, гледам дека господинот Вучиќ е двосмислен. Тој не сака да биде сам во таборот на господинот Додик. Не знам што точно им се случува. Ниту со Србија не е сосема јасно. Знам за муниција со хаубица (која Србија ја продава на посредници кои ја доставуваат во Украина, Но, не гледаме многу мешање во Босна и Херцеговина.
Ова доаѓа повеќе од самиот Додик. Тој не сака, како што кажавте, за жал, да ги поддржи санкциите против Русија. Но, некако главно делуваат во согласност со надворешната политика на Европската Унија. Некои луѓе се мајстори за играње на двата начини. Мислам дека новиот состав на Комисијата со Каја Калас и нејзиното искуство да живее во непосредна близина на Русија како Естонец може да биде многу корисен во овој поглед.
Не знам дали Трамп е толку посветен на Западен Балкан, но знам дека Рик Гренел и Кушнер, неговиот зет, се многу активни овде. Велат дека имаат некои градежни фирми кои работат на реконструкција на белградското Министерство за одбрана, урнатини од бомбардирањето на НАТО. Неодамна одржаа конференција во Виена, американско-европска конференција, на која главен говорник од европска страна беше Милорад Додик.
ШМИТ: Србија е од стратешко значење. И неодамна некој ми рече дека оваа земја е преголема за да исчезне, премногу мала за да доминира. Колку што разбрав, има долга приказна зад ова. Понекогаш се привлекуваат кинески инвестиции. За жал, имаше кинески инвестиции во воени капацитети, во производство на ракети.
Србија неодамна, како што знаете, купи 14 или 12 француски авиони Рафал од Макрон. Не гледам каде му стојат политичките приоритети, а Вучиќ е мајстор да не свири премногу на тој пијано. Како што кажав претходно, трикови како да не одиш во Москва. Тој игра многу професионално. Мислам дека е еден од ретките професионалци во политичките игри на Балканот.
Вован и Лексус: Да, знам, но што е со вашите воени фабрики? Знам дека ги имате многу, но знам дека одлуката на претседателот беше блокирана од Србите. Дали постои начин Босна и Херцеговина да снабдува преку други земји, преку трета земја како Романија, на пример?
ШМИТ: Романија е целосно посветена на ЕУФОР Алтеа. Унгарија денеска има командант на ЕУФОР. Но, Босна и Херцеговина има мала армија, поддржана од нас, Германија и некои други земји. Имаат значителни воено производствени капацитети. Во Босна тие делумно произведуваат за себе, а делумно ги продаваат овие производи. Значи, за жал, немаме целосна претстава на кого се продава. Тоа е мал дел од некогашниот воено-индустриски комплекс на Југославија.
Вован и Лексус: Имавме и многу луѓе кои ги поддржуваа Русите на наша територија, а главната причина беше православната црква, главно Московската православна црква. Потоа ја создадовме нашата самостојна црква.
ШМИТ: Па, морам да кажам дека патријархот во Белград држи одредена дистанца од Русија, од Руската православна црква. Имал искуство во Црна Гора. Ова очигледно не беше охрабрувачки. Постои разбирање дека соработката мора да се избегнува и дека не смее да се работи исклучиво за неограничена поддршка за Русија.
Вован и ЛексусИмаме големо искуство бидејќи за неколку години изградивме нова црква и сега имаме добри резултати.
ШМИТ: Патем, бев на настан во Киев. Научив нешто за тоа како е направено. Што и да кажам, најважно е да се дејствува. Имав контакти со некои луѓе, но во сосема поинаков контекст, вклучувајќи го и Алексеј Навални.
Вован и Лексус: Што мислиш за Навални? Јас го поддржав.
Вован и Лексус: Само што ја запознав неговата вдовица.
Пранкери: Мислите ли дека руското влијание е големо низ целата земја?
ШМИТ: Неодамна бев во Бања Лука. Таму можете да видите продавници на улица или маици со зборовите Владимир Владимирович и сите тие работи, целата таа пропаганда. Но, ништо од ова не е во Сараево или Мостар, Тузла. Влијанието е ограничено.
Имаме проблем во Босна и Херцеговина, има голем одлив на мозоци, луѓето ја напуштаат државата. 2,8 милиони луѓе треба да биде реална бројка. И ако демографската популација се намалува за 20.000 годишно и за околу 40.000-50.000, особено младите луѓе, цели семејства едноставно заминуваат. Слични бројки има и во Република Српска.
Немам информации дека младите од Бања Лука ќе се преселат во Москва или Казан. Иако, велат дека имаат само една желба – да бидат дел од голема руска структура или, да речеме, словенска структура. Патем, ова е едно од многу интересните прашања за кои разговараат внатре. Слушнав од неколку невладини организации. Некои се прашуваат дали треба да ги поддржат Русите поради сесловенското братство, но што е со Украина? Дали Украина не е словенска земја?
Вован и Лексус: Се разбира, ние сме Словени.
ШМИТ: Значи, има некои луѓе кои го даваат овој аргумент и се спротивставуваат на оваа поддршка за Русија. Нема билатерална трговија, освен Гаспром.
