Македонски
Никушор Дан, поранешен олимпиец по математика и долгогодишен активист против корупцијата и нелегалната градба, беше избран за претседател на Романија во 2025 година.
Како независен кандидат со проевропски и антикорупциски пораки, тој го победи националистот Џорџ Симеон во вториот круг од изборите, освојувајќи околу 55% од гласовите.
Според официјалните податоци на Изборната комисија на Румус, тој го победи Ѓорѓе Симион во вториот круг од претседателските избори.
Неговиот подем од професорската клупа до највисокиот политички врв во Романија симболизира нова генерација политичари на кои граѓаните им веруваат поради нивните резултати, а не поради популизмот, објавуваат многу медиуми. И неговиот живот, навистина, е достоен за филм. Но, да почнеме по ред – од младост.
Роден во 1969 година во Фегарас, Никушор Дан се истакна на светско ниво како средношколец, освојувајќи два златни медали на Меѓународната математичка олимпијада – и со максимален број на поени. Откако студирал математика во Букурешт, се школувал на престижната супериорна школа „École normale superieure“ во Париз, каде што и докторирал.
И покрај можноста да остане во странство, тој се вратил во Романија во 1998 година за да работи со талентирани студенти и да учествува во обликувањето на академскиот живот во земјата.
Иако надвор од партиските структури, Дан стана познат на почетокот на 2000-тите по основањето на здружението „Спаси го Букурешт“ (Salvați Bucureștiul), преку кое водеше правни битки против нелегалната градба и злоупотребите во урбанистичкото планирање.
Неговата борба роди политичко движење – прво Сојузот за спасение на Букурешт (Uniunea Salvați Bucureștiul), кој во 2016 година прерасна во Сојуз за спасение на Романија (Uniunea Salvați România – USR), денес една од највлијателните реформистички партии во земјата. Подоцна тој ја напушти УСР, но ја задржа поддршката на граѓаните како независен кандидат.
Тој влезе во претседателската трка во 2025 година како независен кандидат со центристичка ориентација, со јасни проевропски ставови. Во првиот круг тој освои 21% од гласовите, а во вториот триумфираше над Симион, кандидатот на националистичката партија Алијанса за обединување на Романците (Alianța pentru Unirea Românilor – AUR), кој претрпе пораз и покрај силната кампања.
Победата на Дан беше поддржана од мнозинството од дијаспората, но и од урбаните и образованите слоеви на Романија, кои веруваа во него поради неговата доследност и стручност.
Новиот претседател на Романија, проевропскиот центрист Никушор Дан, математичар образован на Сорбона, има историја на активизам против неконтролираниот развој на недвижности и корупцијата пред да влезе во политиката, опишан е како смирен и методичен, а често е виден како ја води ќерката на училиште, коментираат светските агенции.
Неговиот прв предизвик ќе биде именување на премиер и брзо формирање на ново владејачко мнозинство за да се реши најголемиот буџетски дефицит во ЕУ и да се обиде да избегне намалување на рејтингот од последната скала на инвестицискиот ранг.
Дан (55), кој вети дека ќе се пресмета со корупцијата, цврсто го поддржува членството на Романија во Европската Унија и НАТО, а во предизборната кампања рече дека поддршката на неговата земја за Украина е од витално значење за сопствената безбедност.
Како независен градоначалник на Букурешт во два мандата, Дан има искуство во преговарање за мнозинство, а доказ за тоа колку е мотивиран е тоа што двапати се кандидира за највисоката функција во главниот град на Романија пред да биде избран од третиот обид.
Политичката кариера ја почнал како граѓански активист во борбата против букурешката мафија за недвижности, кога во 2006 година, реагирајќи на уривањето на куќи од архитектонското наследство и изградбата на високи згради во заштитените населби на Букурешт, како и на намалувањето на бројот на зелени површини, го основа „Здружението за спас на Букурешт“.
Дан во 2020 година стана првиот независен градоначалник на Букурешт, со поддршка на опозициските партии, а повторно беше избран во 2024 година. За време на мандатот се фокусираше на борба против корупцијата, унапредување на јавната инфраструктура и транспарентност во работата на локалните власти.
Неговата најава од 16 декември минатата година дека ќе се кандидира на претседателските избори беше изненадување, со оглед на тоа што претходно изрази намера да отслужи барем уште еден мандат како градоначалник на Букурешт, наведувајќи дека ќе му бидат потребни најмалку два-три мандати „за да среди сè“ во романскиот главен град
