Skip to main content

Дали е време да престанеме да ги казнуваме пушачите?

Дури 70,3 отсто од жените кои престанале да пушат за време на бременоста повторно ѝ се враќаат на оваа навика во рок од 18 месеци по породувањето, додека околу 30 отсто од лицата кои поминале низ програми за откажување од пушење им се враќаат на цигарите во текот на првата година. Овие податоци од Јапонија покажуваат колку е тешко да се одржи откажувањето од пушење на долг рок и го отвораат прашањето за ефикасноста на сегашните методи.

Д-р Јуја Кумамару, заменик-директор на болницата „АОИ Интернејшнл“, укажува дека е неопходен поинаков пристап – наместо неефикасни забрани, треба да се користат мерки за јавно здравје кои го намалуваат ризикот за корисниците, сè додека тие не се подготвени целосно да престанат со пушење.

Професорката Тецухико Сато од Универзитетот Квансеи Гакуин во Јапонија истакнува дека стратегијата за намалување на штетата не ги принудува, стигматизира или изолира пушачите. Напротив, таа го почитува правото на секој поединец да одлучува за своето здравје, давајќи му можност да размисли и да го избере решението што најмногу му одговара. Ваков пристап се користи во многу земји – намалување на ризикот врз основа на реални податоци, а не на забрани.

Производи без чад како алтернатива

Стратегиите за намалување на штетата најчесто се спроведуваат со префрлање од класични цигари на производи без чад, како што е загреаниот тутун. Иако многумина сè уште веруваат дека никотинот е главната причина за болестите поврзани со пушењето, научните истражувања покажуваат дека поголемиот дел од штетата доаѓа од согорувањето, што е карактеристично за класичните цигари. Производите без чад не го согоруваат тутунот, па затоа значително ја намалуваат количината на штетни супстанции, поради што многу експерти ги гледаат како потенцијално решение за намалување на здравствените ризици.

Практични докази од други земји

Иако принципот на намалување на штетата предизвикува одредени контроверзии, пред сѐ затоа што производите без чад во повеќето случаи содржат никотин, супстанца што предизвикува зависност, стратегиите засновани на него покажуваат значителна ефикасност во многу земји. Во Јапонија, каде што државата ја поддржа легализацијата на овие производи во 2014 година, продажбата на цигари падна за повеќе од 52 отсто за помалку од една деценија, додека стапката на пушење се намали 31,7 отсто (во 2000 година) на 19,4 отсто (во 2024 година).

Во Азија, Индонезија е една од земјите пионери во стратегијата за намалување на штетата од пушењето бидејќи ги легализираше производите без чад преку законодавство уште на почетокот. Индонезиската влада верува дека со строга контрола, овие производи можат да донесат придобивки за заедницата. Филипините, земја со повеќе од 14 милиони пушачи, донесоа закон за регулирање на производите без чад уште во 2022 година. Тој закон истовремено ги штити младите луѓе, а само на возрасните им овозможува пристап до помалку штетни алтернативи.

Од друга страна, земјите што се одлучија за екстремни мерки за контрола на тутунот се соочуваат со бројни предизвици, особено со порастот на шверцот и нелегалната употреба кај младите луѓе.

Во Индија, во периодот 2023–2024 година, Бирото за разузнавачка контрола заплени повеќе од 91 милион нелегални цигари, со вкупна вредност од над 17 милиони евра. Тоа е зголемување од 33 отсто во споредба со претходната година и речиси двојно повеќе отколку во периодот 2019-2020 година. Доколку се вклучат и царинските податоци, вкупниот износ на конфискувани нелегални цигари во 2023-2024 година во Индија бил речиси 178,5 милиони парчиња, во вредност од над 30 милиони евра.

Поврзани вести