Македонски
На 91-годишна возраст почина д-р Ана Глигиќ, истакнат виролог и експерт чија работа значително придонела во борбата против заразните болести.
Ана Глигиќ влезе во историјата како клучна фигура во борбата против епидемијата на сипаници во 1972 година, последна ваква епидемија во Европа. Во времето кога Југославија беше погодена од оваа смртоносна заразна болест, Глигиќ беше на чело на лабораторијата на Институтот „Торлак“, каде што лично раководеше со изолацијата на вирусот на сипаници и спроведување на ригорозни мерки за негово сузбивање.
Епидемијата, која започна со враќањето на аџијата Ибрахим Хоти од Мека, предизвика паника во тогашна Југославија, со оглед на брзината на нејзиното ширење и високата стапка на смртност. Од вкупно 184 заболени, 40 починале, што е стапка на смртност од над 21 процент. Глигиќ, заедно со нејзиниот тим, не само што беше научна, туку и логистичка сила зад борбата против овој опасен вирус.
Нејзината решителност и стручност дојдоа до израз во моменти на најголема криза.
Се сеќавам на таа вечер кога возилото дојде да ме земе. Се чувствував како војник – инвестираа во мене и во моето образование за да бидам корисна во такви ситуации. Би било предавство ако не помогнам, се сеќава Глигиќ во интервјуата.
Оваа реченица, која сведочи за нејзиното чувство за должност и професионализам, остана симбол на нејзината кариера и придонес во јавното здравје.
За време на епидемијата, Глигиќ лично го надгледуваше спроведувањето на анализите и тестовите на примероците од различни делови на земјата. Нејзиниот тим често користеше автомобили и хеликоптери за да брза кон заразените области, а во некои ситуации работеше деноноќно за да го спречи ширењето на вирусот. Нејзината стручност и брзите реакции беа клучни за навремено воведување карантин, дезинфекција и изолација на заразените, со што ќе се спречи катастрофа од пошироки размери.
Глигиќ ја водеше и процедурата за „уништување“ на вирусот во Институтот „Торлак“ што го означи крајот на епидемијата. Нејзината работа во оваа кризна ситуација не само што спаси животи, туку стана светски пример за ефикасна борба против заразните болести. Благодарение на нејзините методи и напори, Југославија успеа да ја надмине оваа смртоносна закана, а нејзиниот придонес беше препознаен низ целиот свет.
Покрај борбата против сипаници, д-р Глигиќ беше првиот што го изолираше и го опиша Марбург вирусот во 1967 година, кој е еден од најсмртоносните вируси во светот. Работела и на проучување на хеморагични трески, глувчешка треска и други заразни болести кои се пренесуваат преку вектор.
И по пензионирањето, за време на пандемијата COVID-19, таа со своите стручни совети активно придонесе за едукација на јавноста за важноста на вакцинацијата и епидемиолошките мерки.
Ана Глигиќ остави неизбришлива трага во вирологијата и микробиологијата, како во поранешна Југославија, така и во светот. Нејзината посветеност на науката и здравјето на заедницата служи како пример за идните генерации истражувачи и здравствени работници.
Нејзината смрт е загуба за научната заедница, но и потсетување на извонредните достигнувања на еден од најистакнатите виролози на нашето време.
