Skip to main content

Дали со овој кошаркарски меч полека почна распадот на Југославија, улога има и нашиот Васил Тупурковски

Во светло на скопската проекција на филмот за Дражен Петровиќ, се потсетуваме на една приказна поврзана со познатиот кошаркар.

Тоа беше мајсторот на плеј-офот на кошаркарскиот шампионат, во кој Дражен Петровиќ по наводниот фаул над Сабит Хаџиќ во последната секунда, ги погоди двете слободни фрлања и поразот на Шибеник од 81:82 го претвори во победа од 83:82 над Босна.

Сепак, она што го прави тој натпревар да се смета за најконтроверзен во историјата на југословенската кошарка се случи секунда пред судијата Илија Матијевиќ да досуди, фаул на Сабито Хаџиќ врз Дражен. Последната секунда од тој натпревар и кошевите што ги постигна Дражен беа вовед во невидена спортска драма која ги потресе темелите на поранешна Југославија бидејќи излезе надвор од опсегот на спортот и стана политички проблем од прва класа.

Кошаркарите на тогаш „малиот“ Шибеник со победата против моќната Босна на својот град му ја донесоа првата титула државен шампионат во неговата историја. Ноќта по натпреварот помина во невидено славје, но следното утро донесе разочарување. Кошаркарската федерација на Југославија го откажа мечот, Шибенка со декрет на политичкиот врв остана без шампионската титула, а челниците на КСЈ донесоа одлука да го откажат натпреварот, а нов да се игра на неутрален терен во Нови Сад.


Покрај тоа, судијата Илија Матијевиќ беше доживотно исфрлен од кошарката, а Кошаркарската федерација на Југославија ја суспендираше салата на Балдекин. Тоа беше прв и досега единствен пат во историјата тим да добива медали, да добие трофеј, а потоа да изгуби се преку ноќ.

Во финалето Шибеник ја имаше предноста на домашниот терен бидејќи беше пред Босна во лигашкиот дел. Првиот натпревар во Шибеник го добија „портокаловите“ 103:98, вториот во Сараево „студентите“ 96:84. Мајсторот во Балдекин го реши новиот шампион. Босна подобро влезе во игра, Сараево имаше 15 поени разлика, но малку по малку, од минута во минута Дражен и неговото друштво добиваа предност. А потоа последните неколку секунди и вистинската драма.

Босна водеше со 82:81, но домашните го имаа последниот напад. Остана само секунда време. Дражен ја прима топката, отвора простор за шут, но топката не стигнува ни до обрачот. Времето истече. Босна е шампион… Или не? Матијевиќ суди прекршок на Хаџиќ над Дражен. Фудбалерите на Босна и нивниот селектор Светислав Пешиќ бурно протестираат, но Матијевиќ го кажа својот збор.


Васил Тупурковски, претседател на Здружението на кошарка, им подели златни медали на шампионите, а капитенот на Шибенка, Жељко Мареља го крена пехарот. Прославата се пресели во градот, а неколку илјади шибеничани дојдоа да ги поздрават шампионите пред градското собрание. Шибенчани заминаа да спијат како шампиони, а уште беа мамурни кога ги разбуди шокантна вест. Нов натпревар ќе се одигра во Нови Сад. Дражен, , веднаш се одлучи да не оди во Нови Сад.



-. Нема и нема да го дадам својот медал никому – изјави кошаркарот Моцарт, а со таа одлука се согласи и остатокот од Шибеник. Бидејќи Шибенка не дојде во Нови Сад, Босна стана шампион.

Се чини. дека ова финале има и друга, политичка страна. Според достапните податоци, според сеќавањата на актерите на тие настани, Шибеник во 1983 година никогаш не требало да стане шампион на Југославија. По интензивните дебати и расправии, главниот мотив на површината на случајот остана тврдењето дека национален шампион мора да биде Босна, бидејќи тој клуб требаше да и служи на Босна и Херцеговина како главен адут на меѓународната спортска сцена за зимата. Олимписките игри кои се одржаа во Сараево во 1984 година.