Македонски
Во рамките на неделата на полски филм, вечерва, во Кинотека на Македонија, со почеток во 20:00 часот, ќе биде прикажан играниот филм „Слепа шанса“.
СЛЕПА ШАНСА на големиот полски режисер Криштоф Кишловски можеби не е толку познат филм како ДЕКАЛОГ или епската трилогија ТРИ БОИ, но е неговото прво големо филмско дело. Филмот е метафизичка драма која ги истражува темите на судбината, слободната волја и случајноста во животот.
Приказната го следи Витек, студент по медицина со неизвесна иднина во комунистичка Полска; Кишловски го драматизира патувањето на Витек како низа различни можности, сугерирајќи дека случајноста владее со нашите животи, исто како и изборите кои ги правиме. Овие сценарија го прикажуваат Витек како комунистички активист, антикомунистички бунтовник и неутрален семеен човек, секое со свои последици и морални дилеми. Почетната точка за секоја од нив е истата сцена – на железничката станица во Лоѓ, непосредно пред тргнувањето на возот за Варшава, Витек трча да го стигне. Првиот пат, Витек го стигнува возот. Таму, тој се среќава со остарениот партиски активист, Вернер, кој му помага на Витек да стапи во контакт со неговите сè уште важни колеги. Витек се приклучува на Полската Обединета работничка партија, каде што постигнува значителен успех. Наскоро треба да оди во Франција… Втората верзија на истата приказна: Витек трча до возот, кој веќе тргнува. Не успева да стигне. Тој е сопрен од службата за заштита на железницата. Го праќаат на принудна работа. Таму го запознава Марек, опозиционер. Витек започнува со работа во подземна печатница. Тој е дури и крстен. Има шанса да лета за Франција… Третпат го пропушта и возот. На станицата ја запознава Олга, колешка од медицината. Под нејзино влијание, тој се враќа на студиите. Потоа ќе се ожени со неа, ќе се вработи на факултет, без да се занимава со никаква политичка активност. Витек има шанса да оди на пракса во Либија, летот треба да се одвива преку Франција…
Кишловски маестрално ја користи нелинеарната наративна структура за да ја истакне кршливоста на животните избори и влијанието на случајностите. Секоја приказна е богата со детали и нуди увид во политичкиот и социјален контекст на Полска во доцните 1970-ти и раните 1980-ти, период обележан со тензии меѓу комунистичката власт и движењето „Солидарност“. Богустав Линда доставува моќна изведба, успешно портретирајќи ги различните аспекти на Витек со суптилност и емоционална длабочина. Споредните ликови, иако помалку развиени, служат како огледало на идеолошките поделби во општеството.
Визуелно, филмот е впечатлив, со кинематографијата на Кшиштоф Пакулски која користи студени тонови и динамични кадри за да ја нагласи несигурноста на Витековиот свет. Музиката е минимална, но ефективна, дозволувајќи им на дијалозите и тишината да ја носат емоционалната тежина. Сепак, филмот може да биде предизвик за гледачите кои не се запознаени со полскиот историски контекст, а неговата филозофска тежина бара активно ангажирање.
Забранет во Полска до 1987 година поради својата политичка острина, филмот останува безвременска медитација за човечката состојба и улогата на случајноста во обликувањето на нашите животи.
Ако Кишловски во филмот го користи железничкиот систем како метафора за неговите различни наративни вкрстувања, тоа може да биде и метафора за раскрсницата во неговата кариера. Со неговото третирање на метафизички теми, СЛЕПА ШАНСА го цементира Кишловски како мајстор на егзистенцијалното кино, ги најавува наредните ремек-дела и нуди единствена можност да се види тој премин на еден режисер од занаетчија во вистински автор.
Возрасна категорија: 16 години
Влезница: 150 денари
СЛЕПА ШАНСА
(Przypadek / Blind Chance)
Игран филм, Полска
1987, 122 мин., колор, ДЦП
Режија: Криштоф Кишловски (Krzysztof Kieślowski)
Сценарио: Криштоф Кишловски (Krzysztof Kieślowski)
Улоги: Богуслав Линда (Bogusław Linda)
