Македонски
Со векови присутна на овие простори, влашката заедница претставува еден од темелите на македонскиот културен мозаик. Денес, како и секогаш, Власите се горди носители на традиција, вредности и чувство на припадност – и кон својата заедница и кон својата држава. Но, која е визијата за нивната иднина?
Оваа година, со Свечена академија се одбележа значаен јубилеј – 120 години од прогласувањето на 23 Мај за Национален ден на Власите, ден кога со гордост се слави истрајноста, културното богатство и придонесот на влашкиот народ за македонското општество. Свечената академија беше збогатена со културно-уметничка програма и пригодни обраќања на високи претставници на институциите. На свеченоста во МНТ, за која од организациониот одбор кажаа дека за првпат се одржува со поддршка на Владата, за првпат говореше и претседателот на македонската Влада, а покрај премиерот Христијан Мицкоски, на присутните им се обратија и вицепремиерот за односи меѓу заедниците Иван Стоилковиќ, а настанот го отвори претседателот на Партијата на Власите во Македонија, Стерјо Папули.
Националниот ден се слави од 1991 година, а 23 мај е избран затоа што на тој датум во 1905 било објавено дека султанот на Отоманската империја Абдул Хамид II на 22 мај го признал влашкиот милет – влашкиот народ. Во Македонија, од 2007 година Националниот ден на Власите, 23 Мај, се слави и како државен празник.
Во новото време, влашката заедница гледа напред со јасна цел: да го зачува својот јазик, култура и идентитет, притоа активно учествувајќи во сите општествени процеси во Македонија. Тоа не е само предизвик, туку и можност – за обединување на генерациите, за вложување во образованието, за јакнење на културната изразеност и за уште поголема видливост на влашките интелектуалци, уметници и млади лидери.
Државните институции, а особено Владата, јасно ја потврдија својата заложба: поддршка за наставата на влашки јазик, финансирање на културни манифестации и вложување во книжевноста и медиумите на влашки. Ваквиот пристап не само што е потврда на почит, туку и конкретен чекор кон обезбедување на долгорочна одржливост за оваа заедница.
Власите имаат што да понудат – нивната истрајност, работливост и љубов кон татковината се вредности кои секогаш ја збогатувале Македонија. Затоа, визијата за иднината не е само зачувување, туку и напредок: мрежа на активни културни центри, дигитализација на влашкото наследство, поддршка за младите Власи да бидат лидери на утрешнината.
Најголемата заложба на заедницата во оваа насока е проектот „Влашка Куќа“ – културен и едукативен центар кој ќе служи како жив сведок на влашката традиција, историја и современо творештво. Проектот веќе беше презентиран пред претседателката на државата, Гордана Силјановска-Давкова, која ја изрази својата поддршка, а заедницата се надева дека Владата ќе има слух и ќе го вклучи проектот во државниот буџет во наредните две години.
Бидејќи иднината на влашката заедница не е само нејзина – таа е дел од иднината на Македонија.
