Петар Поп-Арсов

Претставите започнуваат многу порано од чинот на подигање на завесата, а завршува многу подоцна од чинот на нејзиното спуштање“

Отсекогаш така било! Така секогаш и ќе биде!

Завршува кампањата за македонските претседателски и парламентарни избори. Пукаат последните аплаузи на отворена сцена. Се ближи денот на одлуката! Одлуката за тоа, кој и каде ќе ја води Македонија во наредните четири години. Дали ќе се движиме напред, ќе имаме ли раст или повторно ќе тапкаме во место и вртиме во круг?! Веројатно никогаш не му било полесно на македонскиот граѓанин и гласач да ја види вистинската слика за Македонија и нејзината политичка сцена. Никогаш не било полесно да се донесе одлуката за тоа дали треба да ѝ се стави крај на една досегашна власт и владеење, без разлика на тоа дали се работи за определен или неопределен гласач, за партиски член, активист или пак за целосно незаинтересиран граѓанин за политиката.

Колективната свест веќе е формирана. Тоа е феномен кој не може да биде изменет во толку краток период колку што останува до изборите во средата, а токму таа колективна свест ќе биде факторот на одлука.

Партиите и кандидатите веќе ја завршија својата работа во однос на презентацијата на сопствените политики и програми. Што е сторено до сега, сторено е! Што е кажано, кажано е! Сѐ е прочитано и јасно! Останува да се биде буден, внимателен и да се валоризира трудот во вид на освоени гласови кои треба да се собираат до последната минута на денот на изборите.

Кампањата веќе завршува. Кои беа највпечатливите пораки што ги слушнавме од најсериозните претенденти за освојување на власта? Кои беа пораките кои ќе нѐ мотивираат да излеземе на изборите и токму тие ќе бидат решавачки за освојување на нашиот глас?

Од СДСМ слушавме за ЕУ. Слушавме за тоа како ќе нѐ внесат во ЕУ, како ќе ги започнеме преговорите, па дури и за тоа како веќе сме ги започнале преговорите со официјален Брисел. Нешто мора да се каже. За борбата против корупцијата, криминалот или за други теми кои реално го засегаат секојдневието на македонскиот граѓанин нешто посебно не се истакнаа во својот поход по гласови. Можеби кажале тука и таму по нешто, но не оставија впечаток кој го привлече нашето внимание?! ЕУ им изгледаше како сигурна карта на која треба да играат. Колку поапстрактно и подалечно од македонското секојдневие, толку полесно за комуникација со граѓаните.

Впечаток оставија и нивните чести извинувања за направените грешки. Во ред е да се згреши и да се извиниш за грешката. Велат, кој работи тој и греши. Но, ние освен извинувања за грешките не слушнавме нешто друго кое што остави впечаток за сработеното, за реализираните проекти или за успешните политики кои и донесоа напредок на државата. Можеби нешто кажале, но факт е дека акцентот беше ставен на извинувањата за грешките кое што остави силен впечаток како една од главните карактеристики и највпечатливи пораки од кампањата на СДСМ.

За разлика од СДСМ, ВМРО-ДПМНЕ упати многу повеќе и многу поконкретни пораки кои што беа јасно препознаени од гласачите и соодветно материјализирани во првиот круг од претседателските избори. Се работи за пораки кои што ги таргетираат сите возрасни групи во општеството. Слушнавме за зголемување на пензиите, за создавање на продуктивни и високоплатени работни места, но слушнавме и за национален план за демографија која е една од најважните теми во моментов. Впечаток оставија мерките кои што се однесуваат на финансиската поддршка на родителите за првото, второто и третото новородено дете, финансиската поддршка на мајките и помошта за инвитро постапките.

Особен впечаток оставија пораките кои што се однесуваа на борбата против корупцијата и криминалот. Надеж влеваат и предвидените мерки кои што се однесуваат на реформите во правосудството кое падна на најниски гранки за време на владеењето на оваа власт. Тука се и здравството и образованието кои беа една од најнегативните теми присутни во јавноста во последните неколку години.

Доаѓаме и до ЕУ. Теренот кој што актуелната власт го смета за свој, домашен. Пораките кои што ги упати ВМРО-ДПМНЕ на оваа тема оставија сосема поинаков впечаток од оној на кој што навикнавме да го восприемаме од двоецот СДСМ - ДУИ. Беше јасно истакнато дека клучна стратегиска цел на ВМРО-ДПМНЕ е полноправното членство на Македонија во Европската унија, но не онака како што тоа го туркаше СДСМ, туку врз принципите на рамноправност, взаемна доверба, солидарност, дијалог, меѓусебно почитување и реципроцитет. Градењето на конзистентна политика заснована на одбрана на државниот интерес и со силно почитување на европските вредности ја направи клучната разлика во упатените пораки кои што се однесуваат на надворешнополитички план во однос на СДСМ, чија што политика, за разлика од ВМРО-ДПМНЕ, беше препознаена како политика на постојани отстапки и ерозија на македонската национална супстанца.

Токму на оваа тема можеше да се види определбата на македонските граѓани кои во првиот круг јасно рекоа дека се за Македонија во ЕУ. Македонија во ЕУ како државен субјект, со народ кој што има јасно дефиниран идентитет и јазик, македонски. Оваа тема покажа дека поданичкиот пристап кон ЕУ нема поддршка кај македонските граѓани, но во исто време покажа и дека антиевропските сили (пред се во ликот на партијата Левица)имаат маргинална улога на македонската политичка сцена.

Што е со ДУИ? Како да загубија компас и ги измешаа своите политички пораки. Тие сакаат да се претстават како некаков европски фронт, но впечатокот од нивните постапки укажува на тоа дека имаат елементи на балканска герила. Уште не излегле од тој филм. Првиот впечаток од нивната кампања беше дека инсистираат на тоа дека тие се за ЕУ, а истовремено дека се против Русија. Демек тие се прозападните, а другите се проруски политички сили во државата. На кого алудираа со ова второто, тие си знаат. Но, ако алудирале на ВМРО-ДПМНЕ со цел да му помогнат на СДСМ, од каде сега овој Европски фронт (отсек Балканска герила) запнал со сите сили да влезе во иста влада со оние кои ги обвинуваше дека се анти ЕУ?! Кој им е мотивот и политичкиот концепт да соработуваат со „проруските“ елементи на македонската политичка сцена кои самите ги измислија и апострофираа. Зарем тоа не претставува показател дека тие воопшто немаат политичка платформа туку нивното постоење исклучиво се заснова на учеството во власта со сите придобивки кои што истата со себе ги носи? Заборавија и на про ЕУ и на анти Русија. Власт си е власт па ако треба ќе го бараме и Бадентер на помош.

Да ги спомнеме уште ЗНАМ и ЛЕВИЦА. Првите успешно ги искористија слабостите на СДСМ и впечатокот од упатените пораки е дека нивните политики се засноваат на одбрана на крушевска и асномска (вклучително и авнојска) Македонија. Вториве се фокусираа на рецидивите од интернационалното левичарење од минатиот век детерминирано во ликовите на Ленин, Мао, Енвер Оџа, како и се она кое што не беше карактеристика на македонската левица од времето на Социјалистичка Република Македонија. Ја згрешија темата и веројатно тоа нема да биде позитивно оценето од македонските гласачи на парламентарните избори.

Останатите партии и коалиции имаат маргинално значење и не вреди во овој текст да се троши просторот, иако како такви претставуваат додадена вредност во дооформување на сите бои во спектарот на македонската демократија.

The post Последните аплаузи пред падот на завесата appeared first on Република.

Васко Шутаров

Ѓурѓовден е! Надвор е пролет - живи сме!
Живо и долго топло лето имаме во најава, а со летото и горештините од истата најава, сигурно ќе следат редовни кампањи и совети како да го зачуваме сопственото здравје, какви заштитни фактори да користиме за заштита од сонцето, каков тип гардероба да носиме и каква храна и колку течности да консумираме (со редовните совети, за што помалку консумирање алкохол и што помалку килограми на себе, нели?).

Корисни се кампањите за добро здравје и благосостојба на телото, духот и душата, но многу ретко во таквите кампањи ќе прочитаме и совети како со заштитата од директното изложување на сонце, да се заштитиме и од директното и штетно влијание од арогантни и токсични луѓе, бидејќи времињава што ги живееме, не се одликуваат само со климатски промени, туку првенствено со промени во човековите особини во кои нарцисоидноста, егоизмот и ароганцијата стануваат доминантен модел на однесување!

Ароганцијата, која филозофите и учените низ вековите ја препознавале како одлика присутна најчесто во високите владејачки сталежи, високите војнички кругови или меѓу црковните великодостојници, денес и обичните лаици ќе ја препознаат како вообичаено однесување присутно меѓу сите општествени слоеви - од оние без знаење и образование до оние со академски звања, од најсиромашните до најбогатите, од оние со висок општествен статус до оние кои се во потрага по некаков статус.

Ароганцијата, тој така видливо наметлив социјален став кој во суштина подразбира надменост, дрскост и презирно однесување кон другите, во суштина значи преценување на сопствената вредност и сопствените вештини, како и егзибиционистичко расфрлање со сопствениот стил и начин на живеење.

Во времињава на наопаку извртени вредности, аргументите со кои се служат арогантните луѓе не мора воопшто да бидат вистинити или издржани, дури не мора ни суштински да ја допираат темата или дебатата за разговор, важно е само, по секоја цена, да се пресоздава постојано таа лажна слика за себе, дека се поголеми и поважни од другите! А во своето битие, арогантните луѓе се вистински мали луѓе со високо мислење за себе и ситни души со низок праг на самопочит кон себе!

Арогантните луѓе се во суштина, не само мали, туку и многу несигурни луѓе! Однадвор изгледаат стамено и сигурно, но на секој попаметен соговорник веднаш би му станало јасно дека тие со сопствената ароганција постојано нешто сокриваат, нешто од кое се плашат дека може да биде (раз)откриено! Ароганцијата е само заштитен штит или маскирна униформа, зад кои, за жал, не се кријат вистински големи вредности или совршени вештини, кои како такви несовршени и проблематични, треба да бидат пласирани на модерниот пазар на суети, нарцисоизам и надменост!

Нарцисоидноста е вистинско погонско гориво кое постојано го потхранува огнот на ароганцијата и за разлика од горделивоста, на арогантните луѓе им побудува потреба постојано да приграбуваат повеќе отколку што на еден нормален човек му треба и следува. Според модерната еволуциска психологија, (според проф. Џонсон и соработниците) ароганцијата е сместена меѓу човековите карактерни особини што ја создаваат класата на т.н. „темни стратегии“ за остварување на успех во животот и се наведуваат пет главни причини преку кои арогантните луѓе ги остваруваат своите зацртани цели. Една од нив е вистински сериозна причина да се држиме колку што можеме подалеку од нив, бидејќи е водена и од научното сознание, дека арогантните луѓе повеќе се занимаваат со самите луѓе (и ги напаѓаат ад хоминем!), а не со проблемите кои треба да ги решаваат! А во тие напади, навистина умеат да бидат без скрупули и без чувство дали некого би можеле и длабоко да повредат!

Бројни се животните ситуации во кои арогантните луѓе ја покажуваат својата ароганција на дело и за сметка на другите луѓе. Тоа е најмногу изразено во сферата на јавниот, а посебно во политичкиот живот, каде тие, во суштина мали луѓе, сонуваат да бидат големи и каде пронаоѓаат простор за остварување на своите големи сонови! А кога во политиката ќе се спојат ароганцијата и незнаењето со случајни ликови со големи сонови, тогаш сме нападнати од очајна музика, покрај која се губи секаква надеж!

Во модерниве општества и сиромашниве земји што претендираат еден ден да станат модерни, неретко ароганцијата изгледа како делотворен стил на живеење, работење и комуницирање кој носи успеси и кој е пожелно да се следи! Ароганцијата, посебно во политиката, личи на оние кожни наочници кои им се прицвстуваат на уздата на коњите за стеснување на нивното видно поле -да не можат да гледаат ниту назад, ниту одоколу, туку со сигурен кас или во галоп да го совладуваат патот кон постигнување на целта. Тие опасни луѓе, обдарени само со ароганција, кога ќе дојдат до позиции кои значат остварување на нивните големи сонови, прават сè за да ги задржат. Дури и она што на нормален човек ни на сон не би му паднало да го прави!

Политиката е атрактивна професија, посебно во сиромашните земји, како што луцидно забележува проф. Владимир Гоати. Политичарите во таквите земји, имаат огромна политичка, економска моќ и секаква друга моќ, (скоро па митолошка!), бидејќи тие одлучуваат и доминираат во кариерите, развојот или пропаста на животите на другите. Ароганцијата во политиката, посебно во сиромашните балкански земји, отсекогаш била исклучително исплатлива карактерна црта и одлика на личноста! Затоа, и не чуди што најуспешно во политиката се сокриваат мноштво неуспешни и за ништо друго способни луѓе, но со ароганцијата на чело, стигнуваат далеку и „нижат успеси“!

Од историјата наоѓаме доволно аргументи за да заклучиме дека ароганцијата никогаш не произвела ништо добро и ништо друго освен војни, катастрофи, омраза и огромно количества натрупани неуспеси и проблеми, на секаков можен план!

Од книгата на Ари Турунен (фински новинар и комуниколог) „Дали знаеш кој сум јас?“, разбираме во која мера неконтролираното големо его, суетата и ароганцијата влијаеле на многу важни одлуки на владетели, политичари, генерали и револуционери, од Луј 16, Наполеон, преку Лав Троцки, Чанг Кај Шек, до Тони Блер и Џорџ Буш-помладиот, но најмногу влијаеле на судбините на милиони луѓе кои страдале како последици на нивната незауздана ароганција.

Посебно интересна сторија за ароганцијата во таа книга е поврзана со ликови и настани кои и нам ни се блиски уште од времето нашето детство, преку стриповите „Приказни од Дивиот запад“ и вестерн филмовите за борбите меѓу Индијанците и каубоите во САД, во втората половина од 19 век. Станува збор за еден од најпознатите генерали во американската граѓанска војна Џорџ Армстронг Кастер, кој заради нескриената луда храброст добива генералски чин, па пред војската постојано дефилирал со својата златна кадифена униформа и бил во постојана потрага по публицитет и слава! Со оглед на тоа дека себеси се сметал за голем и непогрешлив војник кој не слуша наредби од надредените, а не слушал ни совети на добронамерни познавачи на приликите, во 1868 година, Кастер тргнува во напад на домородното индијанско племе Чеени, каде убива и жени и деца и по тој невиден масакр, одлучува да се пресмета и со највоинственото индијанско племе Сијукси и легендарните поглавици Лудиот коњ и Бикот кој седи! Кастер арогантно ги игнорирал сите укажувања дека треба да почека засилување и да не се впушта во таква непромислена авантура и тргнал во напад, бидејќи бил убеден во победа, но бил поразен и загинал заедно со сите свои војници.

Оваа кратка илустративна сторија од книгата „Дали знаеш кој сум јас“, треба да нè потсети, дека како деца, толку природно сме ја одбирале страната на праведните, вистински смелите и вештите во заштитата на своите права и слободи, наспроти арогантните и привидно надмоќните, кои во стриповите и филмовите уште требаше да ги прифатиме и како „добри момци“!

„Дали знаеш кој сум јас?“ - тоа е таа поза или таа етикета со која секој од нас, барем еднаш во животот се соочил и на своја кожа го осетил тој надмен презир, кој природно раѓа само презир! Не постои ни вредност, ни вештина ни квалитет кои можат да ја оправдаат ароганцијата како лична карактерна особина, уште помалку да ја оправдаат кога служи како прикритие за незнаење, невештост и неквалификуваност во пределите на општествениот и пред сè во политичкиот живот!

Ароганцијата го замаглува здраворазумскиот поглед на свет, создава лажен преглед и пресек на случувањата околу себе и емитира постојана токсичност во сите општествени односи, во секоја комуникација и во носењето на секоја релевантна политичка одлука. Кога ароганцијата станува пречка и главен блокатор на сите позитивни и посакувани импулси и промени на подобро, тогаш цели политички гарнитури ја напуштаат политичката сцена, бидејќи ароганцијата им станала единствена и доминантна одлика!

Покрај сите останати мани и слабости, најголемата цена која ќе ја плати последнава македонска власт пред нејзиното конечно заминување од политичката сцена, дефинитивно ќе биде заради нејзината непоправлива и епска ароганција! Отсуството на чувство за одговорност, отсуството на сенс за вистинските потреби на граѓаните, отсуството на слух за вистинските проблеми на граѓаните и воопшто отсуството на елементарна емпатија, не се компензираат со вообразбите за незаменливост, визионерство и мисионерство кои власта до последен здив се обидува да ги продаде, како своја најголема и единствена вистина!

............................................................................................
...затоа што „кабелот беше крив“,... затоа што неуспешниот референдум за промена на името стана преку ноќ „успешен“, ...затоа што ние самите бевме виновни за најкатастрофалното справување со короната во регионот и Европа, ,...затоа што не беше точно дека придавката „северна“ ќе нè преименува и ќе нè престори во коси цртички... затоа што македонскиот идентитет и македонскиот јазик беа бетон, а станаа жива кал, во која до гуша се гушиме во докажувања, кои сме и што сме... затоа што тие даваа помош и субвенции „капом и шаком“, а најмалку половина од населението (за инает на нив!), потона во сиромаштија и беда, ... затоа што блескајќи, така силно, стотици илјади мажи, жени и деца заминаа во странство, ,... затоа што половина од населението намерно сакаше да не може ни по лек да отиде во странство, во голготата наречена промена на личните документи,... затоа што не е точно дека стотици белосветски криминалци со невидена леснотија се стекнаа со македонски патни исправи,... затоа што не е точно дека Универзална сала беше пеплосана, дури гореше дење, пред очи на сите..., затоа што амнестијата на секој сегашен и иден криминал и системското негување корупција и криминал насекаде и на секое ниво, беа само плод на фантазијата на сите чесни и трудољубиви граѓани, кои немаа попаметна работа и ѕиркаа во несредениот двор на власта... која патем, забрзано се пакува со месеци, за да се смести меѓу страниците на најнеславниот дел од поновата македонска историја,... историја за која така убедливо и арогантно бевме убедувани дека нема да ни треба ни како учебник, по патот на светлата иднина што само тие можеа да ни ја донесат....

Ѓурѓовден е! А надвор е пролет и живи сме - за да ја испратиме неподносливата ароганција на една немоќна политика - во историјата!

The post Знаеш ли кој сум јас?! appeared first on Република.

Д-р Драган Попоски

Да се зачува македонската меморија и македонската темелна размисла. Иднината треба да се гради врз историските и животните сознанија вградени во патриотизмот. Македонецот треба да биде активен чинител, а негде и бескомпромисен, во одбраната на своите природни и историски права, во својата градба и надградба.

Преку историските фалсификати на инородните народи на Балканот (Грците доселени во VIII век с.е. од североисточна Африка; Бугарите доселени во VI-VII век од Татарстан кај реката Волга; Албанците насилно преселени од кавкаска Албанија во време на Османлиското царство, особено во XVIII – XIX век), ним им се даваат, или тие присвојуваат, туѓи историски вредности и димензии.

Задкарпатската теорија за преселба на Словените на Балканскиот (Македонскиот) Полуостров во V – VI век, не е поткрепена со никакви материјални докази или преданија. Тоа е историска лага! Таа теорија ја форсира Германецот Јохан Густав Дројзен, советник на грчкиот крал во 1856 година, за да го воздигне хеленизмот на сметка на македонизмот. Таа Берлинска школа, на која припаѓал и Дројзен, во 2011 год. е укината како анахрона, како извор на историски фалсификати и срам за германската историска наука.
Првата Призренска лига, со цели за формирање на Голема Албанија, се совпаѓа со Берлинскиот конгрес во 1878 год., кој го раководи Ото Фон Бизмарк. Тој, од германски интерес, изразува наклоност кон албанската идеја и во 1912 год. формирана е држава Албанија на Балканот, после онаа античка Албанија на Кавказот и Каспиското море, со богата историја и култура, денес поделена помеѓу соседните држави.

Во април 1941 год., фашистичка Италија ја окупира западна Македонија. На 14 јули, истата година, со италијански декрет, овој дел од Македонија е анектиран кон Албанија. Во септември 1943 год. одржана е Втората призренска лига со истите цели – формирање Голема Албанија. Настанува ужасен период за Македонците во западна Македонија. Покрај албанизацијата, раселени се и преку 28.000 Македонци.

Со вековни стремежи, борби и жртви, во Втората светска војна, во НОБ, со македонски воени сили, во 1944 год. ослободен е вардарскиот дел на Македонија и формирана е Народна Република Македонија која пристапи во Федеративна Народна Република Југославија.

Со дисолуцијата на Југославија и референдумот од 8 септември 1991 год., Македонија стана самостојна суверена држава. Како таква, Македонија не им одговара на соседните држави со инородни народи на Балканот, кои во континуитет пројавуваат негаторски и окупаторски интереси. Само по 30 години самостојност, Македонија станува држава со многу изгубени вредности. Таа се руши и однадвор и одвнатре!

Добро е и потребно меѓусебно познавање на граѓаните во Република Македонија, но и мудро е да се негува и надградува соживотот, спротивно на етничките, верските и партиските нетолеранции кои не создаваат просперитет и благосостоба.

Во 2001 год., САД и НАТО застанаа во одбрана и подршка на терористичката воена албанска структура ОНА (УЧК) од Косово, со цели за окупација на македонски територии. Тие извршија воени злосторства врз одбранбените македонски сили и цивилното население. За таквите злодела тие не понесоа одговорност! САД, држави членки на НАТО и Судот во Хаг, тие злосторства ги релативизираа, иако тие не застаруваат. Наместо злосторниците да бидат во затвор, подржателите им овозможија, по “демократски“ пат, да формираат политичка партија ДУИ, на чело со водачот на ОНА –Али Ахмети, и да продолжат да ја остваруваат воената цел, сега со други средства и методи. Денес, таа партија владее со Македонија. Тоа што не го постигнаа на воено поле во 2001 год.-распарчување и освојување на делови од Македонија, сега тоа го остваруваат по “демократски“ пат со девизата:Колку полошо во државата, толку подобро се остварува нашата цел- да ја нема Македонија и Македонците!

Создаден е апардхејд на европска почва.
Потребен е демократски одговор на Македонците и Родољубите за одбрана и ресетирање на државата. Следејки го историскиот начин на создавање и рушење на држави, Македонија, Македонците и сите Родољуби, тоа треба да го превенираат, пред се со демократски средства на изборите - со 62!

Поранешниот германски амбасадор во Македонија, Ханс Лотер Ште-пан, ќе напише: “ ...народ кој се бори за својата држава, мора да е подготвен да плати и одредена цена “. Лотар уште нагласува: “ На Брисел, во крајна линија, сеедно му е дали Македонија ќе опстани или не како држава“.

Со Охридскиот рамковен договор од август 2001 год., Македонија се губи како држава на Македонците. Тој уште посилно ги разделува етнитетите на македонските граѓани, спротивно на декларативните цели на Договорот.

Новата општинска распределба од 2004 год., подржана од САД и ЕУ, уште повеќе ги провоцира етничките поделби. Објаснувањата, дека новата општинска распределба ќе создаде функционални општини со побрз економски раст, социјален развој и подобар живот, не се остварија. Напротив. Сега, во општини со мнозинско албанско население, како “плен“ од војната на ОНА против Македонија, и владеењето на ДУИ , не смее да има градоначалник Македонец ! Во таквите општини се игнорира македонското државно знаме, а се вее знаме на друга држава – Албанија! Знамето покажува чива е територијата! Се игнорира македонскиот јазик, македонските закони, не се плаќаат даноци, се узурпира државното земјиште на “ легален“ начин. Се најавува и бара обединување на „албанските општини“ и федера-лизација на Македонија, а потоа, по “демократски“ пат да се формира трета албанска држава на Балканот, со следен чекор - создавање на Голема Албанија. Членови на ДУИ, на високи позиции во партијата и државата, изразуваат незадоволство што сеуште во „нивните албански“ општини има македонски енклави (населби, села)!

Со новата општинска распределба се растури природната општин- ска целина, силно се раскина македонското компактно ткиво и се про-мена етничкиот состав на општините.

Предлогот за асоцијација на “албанските општини“, не е антиамерикански, антиевропски, тој е антимакедонски!
По “демократски“ пат ДУИ две децении го кочеше пописот на насе-лението во Македонија! Разбирливо зошто. Постотокот на Албанците во Македонија не се совпаѓаше со искажаното во Рамковниот договор. По-писот во 2021 год., не е изведен по меѓународните правила и тој е необјективен- манипулации со резидентното и нерезидентното населе-ние. Само во периодот по земјотресот во Скопје, во 1963 год., многу- бројни Албанци од Косово и Србија се доселуваат во Скопје. Се промени етничката структура на градот. Во времето на Киро Глигоров (1991-1999) и Бранко Црвенковски ( 2004-2009), издадени се 150.000 пасоши на Албанци од Косово. Создадена е етничка структура за пописни, изборни и други манипулации.

Македонската држава и општествен систем, раководена од оваа власт, се руши на секое поле и води кон распад на државата. Тоа им одговара на целите на Албанија и Бугарија. ОНА на Али Ахмети, сега трансформирана во политичка партија ДУИ, во дослух со Грција и Бугарија, со домашните квислинзи и марионети Зоран Заев и Димитар Ковачевски, диригирани од големите Заштитници, ја остварува својата цел. Министри, вицепремиери, спикерот на Собранието на Македонија, градначалници и други функционери – Албанци, штитат други, а не македонски интереси. Тоа е особено видливо и нагласено од страна на спикерот на Собранието Талат Џафери, министерот за надворешни работи Бујар Османи, вицепремиерот Артан Груби, министерот за образование Јетон Шакири...

Со приказот на ТВ медиумите како во службените простории во Министерството за политички систем, министри-Албанци играат фудбал и кошарка, тие јасно искажуваат омаловажување на Македонија, дриблање на Македонците и другите Родољуби со порака: Ви покажуваме кои сме и што можеме, вие сте никои и за никаде!

Потребен е на изборите соодветен демократски одговор - со 62 !

Под оваа власт, без согласност на Македонците, сменето е името на државата, а со тое е извршен духовен геноцид врз Македонците. Името на државата Македонија е идентитетот на Македонците. Во променетиот Устав , Македонците се именувани само како граѓани на Република Македонија- тие се обезимени! Тоа го урива духот на Македонците и другите Родољуби во вербата во себе, во своите можности и стремежи за престиж, за соработка со другите народи и држави на секое поле: научно, економско, културно, спортско...
Со таквата промена на Уставот, државата Македонија остана без конститутивен народ, што создава правна подлога и можност за поделба и освојувања од страна на соседните држави. Се поништи АСНОМ, се поништи Референдумот од 8-ми септември 1991 год. !
Тоа не им пречи на САД, на ЕУ, тоа им пречи на Македонците кои ја губат унитарната држава. Потребен е ресет на државата – со 62!
Македонија ќе станеше членка на НАТО и без да го промени името. Во тоа време, во таа геостратегиска констелација, приоритет на САД и НАТО беше македонската територија. Нашата власт не покажа умешност, желба и тактика за да се зачува името. Предавствата, денес кај нас, станаа системска “ вредност“ !
Со демократска постапка и соодветен одговор на изборите, таа системска “вредност“ треба да се сруши - со 62!
Денес Македонија има ненародна, неспособна, антимакедонска власт . СДСМ во коалиција со ДУИ , ги поврзува антимакедонизмот, анти-патриотизмот, беззаконието, корупцијата и криминалот, со тенденција да се урниса и подели Македонија помеѓу Бугарија и Албанија. Нашето членство во НАТО не е гаранција за македонскиот опстанок. И Бугарија, и Албанија се членки на НАТО. НАТО не ќе има потреба да го активира чл. 5 од Нато договорот зошто македонската територија, тогаш на други земји, и понатака ќе остане воен полигон на НАТО.
НАТО, САД, ЕУ не губат ништо. Ние Македонците, и другите Родољуби, ја губиме македонската држава и татковина! Да ги спречиме – со 62!
Нашата вазалска поставеност кон стратегискиот партнер САД, кој ја подржуваше ОНА , сега ДУИ, и новата општинска распределба, кој изразува “немоќ“ на влијание врз ДУИ за стабилизација и сеопшт напредок на Македонија, како и влијание за зачленување на Македонија во ЕУ, само го покажува неговиот стратегиски интерес, а не и заштита на македонскиот интерес.
Историчарот Лазар Лазаров, во 1999 год. изнесува: Точно пред половина век, САД предлагаат Албанија да се подели на Грција, Србија, Македонија и Црна Гора. Тито го одбил овој предлог.

Стратегиските интереси се менуваат. Соживотот на граѓаните на Македонија е вистинската вредност која заеднички треба да ја негуваме и браниме и на изборите - со 62!
Македонија е во Европа и се стреми да стане членка на ЕУ уште од нејзиното осамостојување. Ако тоа не е можно, а времето тоа го покажува, треба да се бараат алтернативи. ЕУ е наш стремеж само со копенхашките критериуми и разумно време за асоцијација. Без алтенативноста е пропаѓање во времето и илузијата, слепа улица, тапкање во место, тонење – губење на државноста. Алтернатива е и Македонија, со европски вредности, да асоцира со други земји и меѓународни корпуси, каде ќе постојат меѓусебни уважувања и интереси.

Нашата прва и најважна алтернатива е Македонија, во неа да ги вградиме позитивните европски вредности преку демократската избор-на постапка – со 62!

Бадентеровиот принцип треба да замине во историјата. Ако таков принцип претставува општествена вредност и други држави ќе го применувале. Балансерот, исто. Професионалните и човековите вредности на граѓанинот треба да бидат приоритетни критериуми во секој изборен процес и активности.

Македонскиот јазик, како државен јазик, е битен фактор кој го обединува граѓанството во целата држава. Истото го практикува и Албанија со албанскиот јазик. Наметнувањето на албанскиот јазик во Македонија, и тој како државен јазик, претставува јазична окупација на македонскиот простор. Новиот Закон за јазиците наложуваше санкции од 5.000 евра ако не се знае , употребува и говори албанскиот јазик, но не наложуваше санкции ако не се знае, говори и употребува македонскиот јазик! Големиот Американец Ноам Чомски ќе запише: “... јазичните битки им предходат на воените битки“!

Со соодветен демократски одговор да се превенира војната!
На Македонија и е потребен општествен систем кој ќе создава вредности и благосостојба, сигурност за сите граѓани, а не поделби.
Македонци, Родољуби, без разлика на партиската припадност, или неопределеност, обединете се во демократската борба на изборите и дајте го соодветниот демократски одговор за ресет и опстој на Македонија, Македонците и Родољубите - со 62!

Потребен е историски пресврт. Гласајте за тие кои не ги распродаваат македонските национални вредности, кои не ја рушат државата одвнатре, кои ќе го повратат македонското, родољубивото, човеково достоинство и гордост. Малцинствата, рамноправни со Македонците, се наши почитувани животни сопатници, малцинско богатство со кое споделуваме заеднички судбини и вредности.

Да не бидеме слепи и наивни, да ја следиме македонската мемо-рија и македонскиот милениумски континуитет – со 62!
Во Европа, во светот, постојат и доста помали држави од Македонија, но се меѓународно уважувани поради идентитетското самодокажување и неговата одбрана, поради нивниот успешен општествен, културен и економски развој, поради љубовта што ја имаат кон татковината и спремноста за неа и да гинат.

Логиката на делови од меѓународниот фактор е:

Ако самите Македонци не си ја бранат државата, историјата, јазикот, културата, своите исконски идентитетски белези, ако не продуцираат развој, материјални и духовни вредности – таквите држави и народи немора ни да постојат!

Македонци, Родољуби, со соодветен демократски одговор да ја решаваме македонската и нашата судбина преку демократски избори со резултат кој ветува просперитет, ресет и опстој на македонската држава – со 62!

Во една прилика, во почетокот на развојот на политичкиот плурализам кај нас, пред триесетина години, во Охрид (18 јануари 2024) реков:

Македонија да е и колиба, а сега ќе биде самостојна држава, треба и со оружје да ја браниме!

The post Македонци, родољуби, со демократска борба и соодветен одговор – со 62, можен е ресет и опстој на македонската држава и Македонците! appeared first on Република.

Васко Шутаров

Во филмската уметност Американците се неспорни кралеви, па освен филмските актерски ѕвезди кои во најголем дел се од англиското говорно подрачје, и во филмскиот жаргон, што станува дел и од нашиот секојдневен јавен говор, доминира терминологијата од англо-саксонското говорно подрачје. Освен еден, единствен збор, со широка употреба во уметничкиот, а посебно во филмскиот јазик, кој има потекло од рускиот јазик и за кој останатите јазици не се ни обиделе да му најдат соодветна замена. Тоа е зборот натуршчик, што нема пандан во останатите јазици, па ни во англискиот - и во времињава на строго контролирани руски културни и јазични влијанија, само со него се објаснува повеќе отколку со цела дузина други зборови и термини, од другите светски јазици.

Во македонскиот јавен говорен простор, олеснителна околност за актуелните дежурни цензори кои внимаваат на секое, макар и најмало руско присуство и влијание, е што во исклучително ретки случаи може да се сретне зборот натуршчик и на прсти може да се изброи неговото спомнување! (барем според пребарувањата во интернет-пространството).

Најмногу наслови за зборот натуршчик се поврзани со нашиот Северџан Бајрам, филмски актер-натуршчик, познат од филмовите на Столе Попов „Џипси меџик“ и „До балчак“, па од филовите на Емир Кустурица „Црна мачка, бел мачор“ и „На Млечниот пат“, филмот „Како убив светец“ на Теона Стругар Митевска, па „Трето полувреме“ од 2012 година на Дарко Митревски, документарниот филм „Книга на рекорди на Шутка“ на Александар Маниќ, ТВ-серијата „Преспав“ и актуелниот српски филмски хит „Недела“ каде имаше своја улога во филмот посветен на Џеј Рамадановски.

Северџан Бајрам, македонски актер-натуршчик со ромско потекло (за публиката попознат како Др Кољо, како Перхан, Мазлам, Барам-Коџак или Лоренцо), во 2021 година стана добитник на наградата „Голема ѕвезда на македонскиот филм“, што ја доделува Друштвото на филмски работници на Македонија, бидејќи Северџан стана исклучително познат и препознатлив лик од филмското платно секаде на Балканот, но и во Франција, Италија, Шпанија, Јужна Америка.

Името пак на Љубица Аџовиќ, освен за пасионираните филмски сладокусци, не верувам дека на некој друг нешто посебно му значи?! Но, за сите оние кои ги паметат филмовите на Кустурица и посебно ликот на Баба Кадија (кој стана своевиден филмски амблем на една цела ера во филмската уметност), ќе се сетат која беше Љубица, инаку Ромка родена во Скопје, која познатиот режисер ја запознал во една ромска населба во близина на Сутоморе, каде била позната гатачка на карти.

Многумина и не знаат дека Љубица, иако не била професионална актерка, добила награда на Канскиот фестивал, а со само две филмски улоги се стекнала со голема слава и понуди за снимање за многу познати европски кинематографии. Љубица Аџовиќ која го фасцинирала Кустурица и неговата бројна филмска публика ширум светот со нејзиниот природен талент и харизма, беше филмски натуршчик и по успесите на светските филмски подиуми, се врати повторно на својата работа по која беше и најпозната, гатачка на човечките судбини со карти.

Филмските стории од животите на Северџан и Љубица се точно она што го означува зборот натуршчик - тоа се актери кои немаат формално актерско образование и кои најчесто толкуваат ликови од социјалното и класно милје на кое и самите припаѓаат - тоа се ликови на кои тие најмногу приличат и без да вложуваат посебни актерски вештини во нивното создавање!

Првобитно, поимот натуршчик кај Русите бил употребуван за модели кои им служеле на ликовните уметници за позирање, а подоцна поимот се проширил во филмската уметност како назив за сите актери, природни модели, кои режисерите или продуцентите ги пронаоѓале некаде од реалниот живот, за да ù додадат на филмската магија една поинаква, пред сè, оригинална и поубедлива реална димензија.
Кои се тие причини и зошто се случува некој, просто, да биде откорнат од својот дотогашен живот (или „црпнат“, од поновиот македонски јавен наратив) за да биде ставен во центарот на вниманието, преку чудата и магијата на филмската и другите визуелни уметности?! На големите магови на филмот, понекогаш им затребува токму таква боја и нијанса и таков тоналитет, различен од стандардните појави и начини на однесување, мислење и зборување, кои публиката би ги доживеала понепосредно, поблиско и како неодвоив дел од нив самите, нешто што не би претставувало само филмска или визуелна фикција, туку просто како магија од реалниот живот!

Натуршчиците се способни да се внесуваат или да имитираат ликови кои личат на нив самите (но за разлика од актерите кои можат да глумат ликови многу поразлични од нив и нивните карактери), тие најчесто не можат да бидат обучувани за нешто повеќе од тоа - нивната игра не може да се подобрува, ако играат ликови кои не личат на нив самите!

Она што е најчудно, но и најболно во приказната за натуршчиците, кога веќе се оттргнати или црпнати од нивната природна и реална средина и кога им се одредува одреден лик што треба да го играат, е што може да се случи уништување на еден, дотогаш нормален човечки живот, кој (повторно според најновиот македонски јавен наратив!) доживеал повеќекратни квантни скокови и почнал да не личи веќе на себе - и се изгубил потполно!

Такви трагични животни стории, посебно во филмската уметност има многу. Таткото и синот, натуршчици во антологискиот филм на Виторио де Сика „Крадци на велосипеди“, по светската слава постигната со овој филм, воопшто не можеле да се пронајдат во остатокот од своите животи, па скроз пропаднале, а момчето по име Џеки Куган, кој одиграл фантастична улога улога во филмот на Чарли Чаплин „Детето“, завршил трагично како комплетно изгубен и несреќен човек!

Има и исклучоци од ова правило, како што е големиот и славен Вуди Ален, кој не само што е единствен филмски натуршчик, најпопуларен на сите времиња, туку е и фантастичен режисер и писател кој, секогаш, самиот себеси се игра како главен јунак. Но, Вуди Ален е посебна приказна, исклучителен уметник од светски ранг, неверојатно луциден ум, уметник со раскошен талент, успешен и реализиран човек!

А за сите останати, случајно најдени и оттргнати (црпнати!) ликови од нивните животи, од нивните секојдневија и дотогашни занимања, за да бидат проектирани како ликови кои пред камерите треба да доловат некаква магија, да емитираат одредена порака или да донесат одредена промена, може да се случи да доживеат и сериозна морална повреда, бидејќи враќањето повторно во животот без рефлектори, без затемнети стакла на автомобили, без црвени теписи и без гала-коктели, за нив може да биде големо разочарување, кое може да донесе болка и чувство на лично изневерување!
.............................................................................

Натуршчици во политиката
Не знам точно кои филмски сценаристи и режисери ги измислија, одбраа и црпнаа, па им доделија толку важни политички улоги во политичкиот живот на Македонија, двата лика, натуршчици за политика, „Зоќе и Таче“, но дојде време во кое им е јасно ставено до знаење и на двајцата, дека рефлекторите над нивните глави ќе бидат згаснати, дека сцената ќе им биде одземена и дека полека ќе исчезнуваат од малите екрани, од социјалните мрежи, од билбордите и плакатите и дека ќе мора да се вратат дома, оттаму од каде што дошле! Нив публиката повеќе ниту им верува, ниту ги сака, ниту воопшто ги може!

А не е првпат македонската политичка сцена да ја окупираат апсолутни натуршчици за политика, т.е. ликови на кои им е доделена улога да одглумат одредена политичка улога, без елементарно познавање на политичките науки, без осет за општествените текови и пулсирања, без трошка административен сенс и без доволно совладани вештини за креирање и практикување политика. Таквите политички натуршчици функционираат само додека се добро и внимателно водени од некоја сигурна и вешта режисерска палка! И толку!

Во турболентните години по Втората светска војна во 1945 година, па во првите години од осамостојувањето од југословенската федерација во 1991 година, во годините на брутална политичка, економска и социјална транзиција и во годините по конфликтот во 2001 година, цела армија политички аналфабети-натуршчици, масовно го пополнуваа македонскиот политички простор, уништувајќи ја или потполно замолчувајќи ја македонската (и политичка и воопшто академска) интелигенција, што со гол терор (преку судови, изолација или ликвидација), што со системски „кадифен терор“ наречен негативна селекција на кадри, што со „олеснувања“ за нивно заминување во белиот свет!

„Зоќе и Таче“ се последен изблик на тој повеќедецениски катастрофален избор на политичари-натуршчици, кои можеа да се одглумат само самите себе - и тоа еднократно! Тие ја разбираат политиката крајно вулгарно и поедноставено, демек: „Ако го облечеш правиот костим, улогата сама од себе ќе се игра“, покрај најголемата примитивна глупост дека политиката е мегдан во кој треба само совршено да се лаже и да се краде, колку што се може!

Такви политички натуршчици, како „Зоќе и Таче“, секој модерен европски политички систем би ги исфрлил веднаш, или за неколку месеци по нивното оттргнување или црпнување по филмски одиграната поличка улога, затоа што е неприродно, а уште помалку општествено и политички одговорно, такви личности без политички поткованост и сенс да владеат со европска држава, па уште и цели седум години!

И што оставија зад себе, натуршчиците „Зоќе и Таче“?! Не оставија ниту километар нов модерен автопат, ниту метар модерна железничка пруга, но, оставија пропаднати „Македонски железници“ и „Македонска пошта“ уништено здравство, образовен систем без учебници, половина од севкупното население сиромашно и бедно, стотици илјади граѓани отселени во странство, преименувана држава, армија од тажни луѓе со проблематизиран идентитет, армија од неспособни директори и државни службеници, од кои некои не знаат да изустат ни збор македонски јазик - и конечно, оставија одлично организиран криминален систем кој совршено меѓусебно се разбира, на сите јазици, а најмногу на јазикот на насилството и парите!

„Зоќе и Таче“, политички натуршчици пар екселанс, ја уништија и државата и сопствената партија - партија која некогаш милуваше да се нарекува државотворна и од која произлегоа и вистински големи политички формати, способни, едуцирани и моќни политичари кои разбираа што е тоа политички систем и што е тоа меѓународен политички контекст, за што последниве двајца, црпнати ликови во политиката, останаа до крај политички аналфабети! Само тешки политички натуршчици, личности формирани во проблематичниот вредносен систем на македонската транзиција, можеа сопствената партија да си ја остават комплетно без идеологија, а државата и својата нација без идеја и претстава како да се развива и како вредносно и принципиелно да се обединува!

Затоа деновиве, насекаде Македонците велат: Збогум, Зоќе и Таче!

(За жал, ни ликот што требаше Вуди Ален да го одглуми, ептен не ни се погоди, па топтан сите ќе си одат!)

The post Натуршчици appeared first on Република.

Петар Поп Арсов

Што да се каже после шокантните резултати од претседателските избори од првиот круг, а да не биде повторување на се што беше кажано преку бројните анализи, коментари и мислења на експерти, политичари, аналитичари и граѓани уште во текот на пребројувањето на резултатите во средата навечер. Сега, кога се смири првиот бран на еуфорија и разочарување (како за кого), кога настапува период на отрезнување и активност во правец на финалната пресметка која што ќе се случува на осми мај, би можеле да кажеме нешто плус кое што ќе даде придонес во креирањето на големата слика за состојбите на македонската политичка сцена.

Не ни е целта да зборуваме за тоа што ќе се случува во вториот круг од претседателските избори, односно првиот и единствен круг од парламентарните. Тоа е веќе толку јасно и очигледно. Целта е да повлечеме црта и да го направиме есапот за тоа кои беа главните фактори и причини кои доведоа до ваквите резултати. Целата е да се обидеме да разбереме кои се причините кои го предизвикаа историскиот минимум на гласови за една владејачка партија. Секако, целта е да разбереме и за обратното, за опозициската партија која постигна историски најголема победа од позиција на опозиција.

Резултатите дефинитивно се шокантни! Ги надминаа предвидувањата и очекувањата и на најоптимистичките анкети кои укажуваа на сериозната предност која што ја имаше опозицијата и опозициската претседателска кандидатка во однос на власта. Далеку ја надминаа дури и онаа проектираната разлика од сто илјади гласови која беше најавувана пред изборите. Гледано од оваа перспектива, анкетите делуваат дури пристојно и резервирано во однос на бруталноста на резултатот кој што го испорачаа граѓаните иако токму таквите анкети беа синхронизирано оспорувани и негирани од повеќе страни.

Разликата од над сто и осумдесет илјади гласови, што претставува повеќе од двојна разлика, говори за тоа што мислат граѓаните за понудата на македонската политичка сцена. Оваа разлика говори за тоа што мислат граѓаните за досегашните политики на актуелната власт и за постигнатите резултати од нејзиното владеење и за надежда која што ја полагаат на промените. Овие резултати претставуваат потврда и заверка на сите упатени критики од добронамерните луѓе, политичари и експерти кои постојано укажуваа на грешките, ароганцијата, игнорантскиот однос и штетноста на политиките кои што ги водеше оваа власт кон сопствените граѓани и држава.

За штетноста на политиките на оваа власт, за корупцијата и криминалот, за целосната недоверба во правдата и правосудството, како и за големоит број промашувања се зборуваше постојано и истите се добро апсолвирана тема.

Но, штетните политики не произлегуваат сами од себе. Тие имаат свои носители и репрезенти кои ги креираат и реализираат на персонално ниво. Штетните политики имаат свое име и презиме.

За попрецизно да ги лоцираме најодговорните ликови кои доведоа до оваа состојба во државата во последните неколку години и кои всушност беа еден од значајните фактори кои имаа свој придонес на изборните резултати од првиот круг, ќе се спуштиме малку на локално ниво, во Куманово. Тоа е сосема разбирливо од причина што двата најистурени и најодговорни функционери од власта, поранешниот премиер и актуелен претседател на СДСМ, Димитар Ковачевски, и поранешниот МВР и генерален секретар на СДСМ, Оливер Спасовски, доаѓаат токму од Куманово.

Куманово е нивниот домашен терен, нивниот бастион со кој се гордееа. Град од кој што добија толку многу. Колку му вратија на градот, се гледа од резултатите. Но, тоа е друга приказна со локални импликации. Сега зборуваме за импликациите на нивната политика на државно ниво илустрирани преку односот, оценката и гласовите на нивните сограѓани со кои беа „наградени“ во првиот круг од изборите.

Имено, претседателскиот кандидат и протеже на кумановската двојка, освои само нешто над 7 000 гласови. Тоа е историски минимум на СДСМ во Куманово на сите можни избори (локални, парламентарни или претседателски) кои беа оддржани во Македонија од нејзиното осамостојување до денес. Резултатот на кандидатот на Оливер и Димитар, кој всушност е олицетворение на нивната политика, е резултат кој ќе биде запишан во историјата како најслаб до сега.

Нормално е некој да победи, а некој да загуби. Чесниот пораз е составен дел од секој натпревар во кој мора да има победник. Но, резултатот кој што кумановци им го испорачаа на своите сограѓани функционери, луѓе кои биле на највисоките државни позиции и нема кумановец кој бил повисоко од нив, говори за тоа дека не ја оправдале довербата.

Говори за тоа дека нивните штетни политики биле јасно препознаени. Говори за тоа дека правеле зулум во градот, се пресметувале со политичките противници од ВМРО, спроведувале реваншизам, бркале луѓе од работа и биле фокусирани на остварување само на својот личен интерес. Говори за тоа дека се пресметувале, до степен на политичко истребување и со својот довчерашен партиски другар, Димитриевски. Кумановци ги паметат одземањата на ингеренциите на локалната самоуправа и демонстрирањето на политичка моќ која што на најбрутален начин беше практицирана во Куманово.

Затоа резултатот е таков. Затоа Силјановска и Димитриевски се далеку пред Пендаровски според бројот на освоените гласови во Куманово, кое што како феномен највеќе говори за тоа како мнозинството Кумановци ја перцепира генералната политика на двоецот Спасовски-Димитриевски. Резултатот говори за поимањето на мнозинството граѓани за тоа каков е односот и остварувањата на двајцата кумановци кон државата и какво е влијанието на нивните политики врз севкупните состојби во државата.

Инфериорниот резултат на Ковачевски и Спасовски во Куманово претставува најверодостојната и најточната анкета за тоа што мислат граѓаните за нивните политики. Дебаклот кој што го доживеаа говори за тоа дека нивните најблиски најдобро го препознале погрешниот правец во кој што ја водат државата. Исто така, овие резултати не се само одраз на работењето или неработењето на актуелниот претседател, Пендаровски. Тие се одраз на вкупните политики кои што перманентно се наметнувани од власта на СДСМ, без претходно да добијат одобрување од страна на гласачите. Тоа се резултати кои ја отфрлаат политиката на меки државни удари преку кои постојано се дисторзираше волјата и поддршка на граѓаните која што ја давале за сосема други понуди и ветувања сервирани како предизборни лаги.

Кумановци испратија порака до цела држава за тоа што мислат за сопствените сограѓани, Оливер и Димитар. Ако некој сè уште не ги запознал, ако некој сè уште има каква таква доверба во овие два лика, доволно е да погледне како поминаа тие  кај своите најблиски и многу лесно ќе дојде до вистинскиот суд за тоа кои се политичките протагонисти кои се најодговорни за катастрофалните состојби во државата.

The post Изборните резултати – најверодостојната анкета appeared first on Република.

Петар Поп-Арсов

Влегуваме во последните неколку часа од предизборната кампања за првиот круг од претеседателските избори. Што е направено, направено е! Што е кажано, веќе е кажано! Овие неколку часа нема ништо да сменат во расположението на гласачите, ниту пак ќе сменат нешто кое што ќе му овозможи на некој од кандидатите некаков значителен исчекор во трката за влез во вториот круг. Резултатите од првото полувреме веќе се лесно предвидливи.

Да бидеме искрени, впечаток е дека самата кампања повеќе одеше во правец на мотивирање и поттикнување на гласачите да излезат на избори отколку да се направи некоја спектакуларна промена на односот на гласовите и расположението кое што го имавме како слика уште во раната фаза на започнување на изборниот процес.

Какви ќе бидат резултатите од претседателските избори? Обично се онакви какви што се гледа на прв поглед... освен ако нема сериозен изборен инженеринг кој ќе ги наруши демократските закономерности. Не постои втора шанса за оставање на првиот впечаток и тој секогаш е најсилен.

Тој прв впечаток, чија што нулта точка за овие избори би ја ставиле некаде во моментот на изборот на техничката влада, е акумулиран со месеци и со години помеѓу два изборни циклуса. Тој впечаток не е производ на некаква илузија или имагинарна перцепција создадена во периодот на борбата за стартните позиции пред изборите или создаден во самата кампања. Тоа е впечаток кој стои како жиг, како отпечаток врз нас и нашата свест за се она што сме го преживеале во текот на претходните неколку години за време на конкретнава и добро позната власт.

Тоа не е впечаток кој лесно може да се избрише со неколку телевизиски спота, неколку мудрости искажани на митинг или дебата. Тоа не е впечаток кој ќе го снема под силната светлина на митингашките рефлектори. Тоа е впечаток кој се однесува на нас самите, на нашите животи, на животите на нашите семејства и перспективата на нашите деца.

Нашите претставници, пратениците и претседателот не ги избираме заради нив, туку заради нас. Впечатокот кој што го имаме за работата на секоја власт е впечаток кој што претставува наш патоказ за тоа како треба да се определиме и гласаме со цел да го заштитиме нашиот личен и колективен интерес како граѓани на оваа држава. Тоа што државата е таква и така устроена за да најголемиот поединечен бенефит го имаат оние за кои што гласаме, е посебно прашање за дискусија и анализа, но вистинскиот интерес и бенефит од било кои избори треба да оди на конто на граѓаните.

Затоа, повторно ќе кажеме дека кампањските и декларативни изјави од типот „јас сум за Европа“, а во сито време од Европа и ЕУ не видовме ништо освен злоупотреба на европското знаменце, или пак изјавите од типот „додека бев претседател не крадев“, при што корупцијата и криминалот доживеаа вистинска ренесанса, се тешко лицемерие кое не може и не смее да го смени вистинскиот впечатокот за оваа власт, во пакет, претседател и влада.

Ако претседателот не крадел, како што вели самиот, зошто дозоли сите останати да крадат и да создадат перцепција и чувство дека сме најкорумпираната и најкриминалната држава?! Ако е толкав борец за ЕУ и нејзините стандарди, зошто потпиша и дозволи да поминат огромен број на закони со злоупотреба на европското знаменце?! Ако е толкав борец за правото и правдата, зошто дозволи и учествуваше во урнисување на довербата во судството?! Ако е вистински претседател на сите граѓани, зошто дозволува министерот за надворешни работи да турка партиска агенда во надворешната политика на Македонија на очиглед на сите нас, токму во периодов пред изборите?!

Таква инертност и незаинтересираност на еден шеф на државата, кој во исто време бара втор мандат, е нешто кое до сега никогаш не сме го имале како впечаток на ниту едни претходни избори!

Многу прашања можат да му се постават на актуелниот претседател, но сите одговори ќе водат во ист правец. Македонија имаше инертен и незаинтересиран претседател без никакво чувство за емпатија кон граѓаните на државата која што му дадоа да ја води. Имавме претседател кој се однесуваше како апаратчик, бирократ и државен службеник кој одработува за неговата месечна плата. Претседател кој не вложи ништо свое, ниту остави печат по кој ќе го паметиме.

Како врв на сѐ, засрамувачки беше впечатокот кој се стекна од вчерашната телевизиска дебата на која токму претседателот беше најинфериорната личност во споредба со сите останати кандидати во однос на сите прашања кои се од интерес на државата и граѓаните, а се во надлежност на претседателот. Кандидатот кој најмногу треба да знае, кој треба да е инволвиран во сите теми, кој всушност сѐ уште е „татко на нацијата“, беше најнезаинтересираната личност за сѐ она што се случуваше околу него.

Тоа е последениот впечаток за него, потполно ист како оној првиот!

The post Последниот впечаток за претседателот appeared first on Република.

Ламбе Арнаудов 

Почитувани мои сопартијци, симпатизери, пријатели, долгогодишни познаници но и сите граѓани на Република Македонија со кои што на некој начин се воспоставил флуид нераскинлив, помеѓу мене и вас постојаните, обновените секогаш бесценети верни синови и ќерки на својот народ и единствената заедничка татковина МАКЕДОНИЈА. Во мене, деновиве посебно, се внедри и постојано се повеќе се разжештува молбата, потребата, но според околностите, неопходност да ви се обратам.

Секако прво ќе побарам простување за слободата, па и ако сакате дрскоста, што се определив за ваква комуникација со ВАС.

Што ме натера на ова?

Деновиве прочитав дека многу граѓани, наши сонародници, се определиле да ги спојат празничните денови и дозволите да се изненадам, слободните денови за гласање, за продолжен одмор.

И, тоа не е ништо лошо, ниту за осудување во едни нормални времиња и со нормални луѓе на власт.

Погоре спомнав ОКОЛНОСТИ.

Според мене најважен сегмент што ја движи, трансформира и упатува секоја промена во универзумот, но и одделно на секој помал, поголем, па дури и грандиозен процес, се токму околностите.

А, тие не се за заобиколување, потценување, најмалку препуштање на друг да ги решава место ТЕБЕ.

Постапиш ли така во овој пресуден момент, горчината, покајанието и проклетството на совеста никогаш нема да те одмине, ниту пак ќе ги залечиш раните на душата и лузните што ќе бидат ИЗЛОГ на твојата неблагодарност, нелојалност и избришана љубов кон народот и татковината.

Сите нас и најтврдокорните, нé болат разделбите, напуштањето на родната грутка, неизвесна иднина, ама и надеж за повторно враќање на нашите најблиски, процес кој како повратен е скоро незабележлив денес.

Но, тука сега се соочуваме со најголемата неволја што ќе нé снајде во блиска иднина, ако сме невнимателни.

НАШИТЕ НАЈБЛИСКИ И ДА ПОСАКААТ ДА СЕ ВРАТАТ, НЕМА ДА ИМААТ КАДЕ ДА СЕ ВРАТАТ.

И колку да изгледа песимистично, апокалиптично и болно, тоа е суровата вистина што нé очекува.
Но, исто така и спасот и решението е многу едноставно и на дофат на сите.

Гласајте масовно за Гордана Силјановска-Давкова на 24 април, 8 мај за ВМРО-ДПМНЕ и коалицијата што ја предводи и ете ти ИЗЛЕЗ.
Многу одамна зборував за втората најмала птица во светот која живее во прашумите на Амазон и пее најубаво од сите птици. Со децении луѓето се обидувале да ја снимат, имитираат и прилагодат таа несекојдневна природна музичка дарба за човечко уживање, за жал никој не успеал.

Таа кога ќе запее стивнува цела галама помешана од снажните гласови и рикоти на сите птици и животни низ целиот Амазонски слив, кој е голем колку Европа скоро.

Цела Амазонија занемува и се слуша само божествениот глас, во тој момент, кралицата и господарката на СÉ.
До пред неколку години многу експерти пробале но не успеале да доловат, откријат, од каде во тоа мало кревко тело толкав силен глас и експлозија на тонови кои никој друг не може да ги изведе, а композитор запише.

Конечно тајната е откриена.

Таа птица пее еднаш во својот живот. Знаете ли кога?

КОГА ГО ПРАВИ ГНЕЗДОТО ЗА СВОИТЕ ПИЛИНА!
Ајде сите заедно да го изградиме, сочуваме и подариме единственото гнездо, каде што најубаво се чувствуваме, најмногу се радуваме, веселиме и создаваме за нашите деца, внуци, идни генерации кои ќе нé прославуваат и ни благодарат што сме им оставиле дедовина со која ќе се гордеат, СО ГОРДА, СЕГА ТВОЈА И ЗА НИВ ИДНА МАКЕДОНИЈА.

И, кога ќе се замориш, заборавиш или сопнеш макар и паднеш, ТИ сети се на малата птица и таа нека ти биде пример и ѕвезда светилка што ќе те понеси, ќе се исправиш и посилен од секогаш, да чекориш смело напред без застанување кон подоброто што секако го заслужуваш.

Гордана е таа, силна, полна со енергија и милозвучен глас, птица која веќе силно пее за иднината и е заеднички вешт неимар што секојдневно го гради, го доградува и ќе го заврши нашето заедничко гнездо во кое истовремено ќе се слушаат песната на амазонската мала птица, бескраен извор на инспирација за сите поколенија, вешто аранжирана и компонирана мелодија истовремено од прекрасниот македонски фолклор и одата на радоста на Европа.

Сосема за крај: пак за околностите. Слаби луѓе, несигурни во себе како овие досегашниве, ги прифаќаат околностите такви какви што се.

Вистински лидер како ХРИСТИЈАН МИЦКОСКИ создава ОКОЛНОСТИ.

Да ги замениме лошите со благородните ОКОЛНОСТИ што ги создава лидерот Христијан Мицкоски за сите да бидеме СРЕЌНИ.

The post Гласот за Гордана, глас за горд поединец, за гордо семејство, за горда Македонија appeared first on Република.

Васко Шутаров

Политиката е именка од женски род и на неа, најчесто (и тоа на сите светски јазици!) ù се додава уште една именка од женски род - онаа најнеблагодарната што може да ù се накалеми на некоја жена! Тој преврат во политиката, од пределите на благородното кон најмалку благодарното, сосемa сигурно не е резултат на учеството на жените во политиката! Напротив!

Скоро подеднакво злопотребуван и извалкан термин во политиката, исто така, е именката од женски род - демократија! Кога во некое општество и одредено политичко владеење сите зборуваат и сите постојано повикуваат на демократија, тоа само значи дека демократијата како преплашена срна избегала пред татнежот на некоја цврста чизма или тешка рака во политиката! Се разбира, тие се најмалку женски!

Политиката и демократијата се дефинираат со стотици, што сериозни, што мудри, што луцидни дефиниции, а се одредуваат според десетина многу јасни и мерливи параметри. Еден од најегзактните и најсигурни показатели каква е демократската кондиција на едно општество и какви се демократските капацитети на една политика е и степенот на учество на жените во креирањето и носењето на важни општествени и политички одлуки!

Иако за политика и демократија се зборува и мудрува неколку века пред Христа и полни дваесет векa по Христа, учеството на жената во политиката останува и понатаму повеќе исклучок, отколку правило - и повеќе мит отколку реалност! Јавниот простор наречен политика, останува и до денешни дни репрезентативен и привилегиран простор резервиран за мажите! (како во шахот за кралот, без оглед на тоа што кралицата е најмоќна фигура на шаховската табла!)

..........................................................................................................................
Денес, нема да сретнеме мотивирачки говор за поттикнување на учеството на жената во политиката, во кој нема да бидат спомнати жени што креирале историја, како Клеопатра, Јованка Орлеанка, Изабела од Кастиља, Катерина Медичи, Марија Антоанета, Екатарина Велика, Марија Терезија, кралицата Викторија или како моќните жени од модерниве времиња, како Елеонор Рузвелт, Сиримаво Бандаранаике (првата жена избрана за премиер во светот, во 1960 година), Симон Вејл, Индира Ганди, Голда Меир, Маргарет Тачер, Ангела Меркел, или од нашето непосредно соседство, Мелина Меркури, на пример. Денес, кога се зборува за овие моќни жени во политиката, бидејќи се реткост, често јазикот на реализмот попушта пред јазикот на сензационализмот! Јазикот е именка од машки род, но сензацијата е именка од женски род, нели?!

Но, она што е поважно од сензацијата е статистиката - исто така именка од женски род! Според обемните анализи на Светскиот економски форум за глобалниот родов јаз во 2023 година, сè уште ниту една држава во светот не постигнала целосен паритет помеѓу жените и мажите, иако првите девет рангирани (Исланд, Норвешка, Финска, Нов Зеланд, Шведска, Германија, Никарагва, Намибија и Литванија) имаат затворено најмалку 80% од нивниот јаз помеѓу застапеноста на мажите и жените во јавните сфери од животот. Но, прогнозите и за Европа, најдобро рангираниот континент во ова истражување, велат, дека ако се оди со ова бавно и несигурно темпо, ќе бидат потребни уште 67 години постојано родово сензибилизирање, посебно во политиката, за да се постигне премостување на тие длабоки јазови помеѓу мажите и жените!

Статистиката и анализата на Светскиот економски форум за 146 држави од сите континенти, детектира различни нивоа на длабочини на јазовите кои жените ги држат сè уште далеку од носењето важни одлуки и тоа во четири области: здравство, образование, економија и политика! Задоволувачки и оптимистички се индексите за затворање на јазовите во образованието и здравството каде тие изнесуваат 96% и 95%, но, загрижувачки се податоците за 60% покривање на родовиот јаз во економското учество на жените и крајно загрижувачките 20,1 % покриеност на јазот помеѓу мажите и жените во политичкото одлучување!

Во сите четири анализирани подрачја, Европа има најдобро премостување на родовиот јаз од сите останати континенти, со просек од 76,3%, а Исланд, Норвешка и Финска се трите најдобро рангирани држави во светот.

Македонија според последниот извештај на Светскиот економски форум за 2023 година, назадува за 4 места на листата и во моментов е рангирана како 73-та од 146 анализирани држави во светот. По области тоа би изгледало вака: 48-мо рангирани сме во делот на премостување на родовиот јаз во образованието, 51. место во областа на застапеноста на жените во политиката, дури 108. место во економското учество на жените и убедливо најслаби во регионот, на 134. место во областа на здравството.

Заклучно со 31 декември 2022 година, приближно 27,9% од светската популација, што е еквивалентно на 2,12 милијарди луѓе, живееле во земји чиј шеф на држава била жена. Но и оваа прилично висока бројка може да залаже, бидејќи тоа најмногу се должи на Индија, најнаселената земја во светот, каде Друпади Мурму стана претседателка на Индија по изборите во 2022 година.

Во моментов, во Европа, држави кои имаат претседателки се бројат на прсти: Грузија-Саломе Зурабишвили; Грција-Катерина Сакеларопулу; Унгарија-Каталин Новак; Маја Санду во Молдавија (која претходно беше и премиер), Словачка-Зузана Чапутова; во Словенија, Наташа Пирц-Мусар, Жељка Цвијановиќ, како дел од тричленото Претседателство на БиХ и Вјора Османи од Косово. Само пет претседателки во последните три децении избрале граѓаните на Балканот, а Македонија, Србија и Црна Гора, ниту еднаш немале жена за шеф на државата!

Интересно е во овој контекст да се спомене дека САД, најголемиот „извозник на демократија“ во светот во 20 век, во својата 248-годишна историја никогаш немале жена за претседател на државата, а не треба да се занемари и фактот дека во „Клубот 73“ (држави кои имале жена за премиер или претседател), жените всушност биле на овие позиции само неколку дена или месеци. Од 1966 година само 33 жени државни лидери ја извршувале таа позиција подолго од еден мандат (најчесто 4 години). Меѓу овие земји, лидери се Бангладеш (во последните 50 години, вкупно 23 години лидерски позиции имала жена), Индија (вкупно 21 година), Ирска (вкупно 21 година), Исланд (вкупно 20 години) и Филипини (вкупно 16 години). Женското лидерство е повеќе застапено во нордиските земји, земјите од Јужна и Југоисточна Азија, но и во земјите од Јужна Америка. Сепак, оваа глобална родова нерамнотежа сè уште е поголема во политиката отколку во здравството, образованието или економијата.

Од сите жени кои станале премиерки или претседателки од 1960 година наваму, повеќе од три четвртини дојдоа на оваа позиција по 1990-тите, односно по реформите и воведувањето на родовите квоти кои придонесоа за зголемување на уделот на жените во политиката, иако овие трендови не се рамномерно распоредени низ светот, ниту денес. Во парламентарните системи, жената полесно може да биде избрана на премиерска функција, но не и на претседателската, бидејќи така полесно може „да се заобиколи потенцијално обременетото со предрасуди, стереотипи и сексизам јавно мислење и да биде избрана само од партијата“ на нејзиниот пат кон државната политичка хиерархија, како Јадранка Косор во Хрватска, во периодот од 2009 до 2011 година.

За жал, сè уште многу мал број жени се избираат на изборите за шеф на држава, особено во претседателските системи, каде што претседателот претставува моќна и независна гранка на власта од која се очекува да донесува брзи и решителни одлуки (карактеристики, кои благодарејќи на стереотипите се поврзуваат со машкоста!). За да победи жената во трката за претседател на државата, таа е принудена да се бори многу подиректно и да се соочи со сите грубости на сексизмот, стереотипите и предрасудите. Само 4% од анкетираните граѓани во Европа во 2016 години, сметаа дека изборот на жените во политиката не подлежи на предрасуди и стереотипи, и високи, преку 90% биле убедени дека при изборот на жените во политиката, гласачите се водени од предрасуди, стереотипи и, најчесто, сексизам.

„Што и да прават жените, треба да направат двојно подобро од мажите за да се сметаат за половина подобри од мажите. За среќа, тоа не е тешко”, ќе рече една влијателна модна креаторка, но за жал, не секогаш и тоа е доволно, барем кога станува збор за жените креатори во политиката!

Не мало проклетство е содржано во правилото кое ги следи моќните жени кои чувствуваат дека имаат доволно мудрост и храброст за да влезат во борба со мажите за помоќни позиции во државата, а тоа правило е следното - колку е помоќна позицијата за која се натпреварува жена, толку потешко се стасува до таа висока позиција! Некои општествени теоретичари ја поставуваат тезата дека жените стануваат претседатели на држави или заземаат премиерски позиции кога политичката ситуација во државата е крајно нестабилна или кога државните институции се изразито слаби (според т.н. „теорија на стаклена карпа” - glass cliff). Ова е едно од објаснувањата, зошто токму жена стана премиерка на Велика Британија, за време на крајно неизвесните години по Брегзит-от, или ако се вратиме малку подлабоко во нашето сеќавање, зошто во првите кризни години по смртта на Тито во поранешна Југославија, токму Милка Планинц стана претседател на тогашната сојузна влада која мораше да се справува со сериозна економска и политичка криза.

Во подолготрајна нестабилна политичка ситуација или во подлабока кризна ситуација во најава (од политички, економски или безбедносен аспект) моќните мажи во политиката умеат лесно да се договорат меѓусебе, дека „најбезбедно и најбезболно” е да се назначи жена да ја „реши ситуацијата“ - и во мноштво такви случаи жените успевале во тоа, докажувајќи ги во пракса тврдењата на две моќни британски жени во политиката, Кристабел Панкхерст, дека „вештината не познава пол“ и тврдењето на челичната британска премиерка Маргарет Тачер, дека: „во политиката, ако сакате нешто да кажете, побарајте мислење од мажите, а ако сакате нешто да се направи, побарајте од жените да го направат тоа“! Бидејќи во науката сè уште не се темелно и систематски анализирани ваквите тврдења, за почеток доволно е да останеме на претпоставката (а зошто не и на предрасудата, кога веќе им конвенира на жените), дека кога владее општ хаос, жените попрво од мажите се склони да направат ред и поредок, да воспостават нови правила на игра и да почитуваат правила и процедури! Зарем малку животни искуства ни го покажуваат токму тоа?!
…………………………………………………………………………………………………
Во четвртата деценија од стекнувањето самостојно македонско политичко искуство, од првиот парламентарен состав и првата влада - до последните, на македонската политичка сцена имаше добри примери за бележити и силни жени во политиката, најмногу во 10-те досегашни парламентарни состави, но и редица добри министерки кои одлично управуваа со своите ресори. Македонија имаше и неколку потпретседателки на Собранието и неколку вицепремиерки, но во 34 години македонска политичка пракса, ниту една жена не стана премиер или претседател на држава!

Крајно време е, додека течат 7-те Претседателски и 11-те Парламентарни избори, а во услови на крајно загрозена од корупција и криминал демократија, крајно атрофирани хербариум-институции и крајно опасно демографско празнење на државата, да поддржиме, политиката во претседателската вила на Водно, да ја поведе жена, а во Собранието, што повеќе жени!

Овојпат, жена мора да биде!

The post ЖЕНА ЌЕ БИДЕ! appeared first on Република.

Васко Шутаров

Велат дека Ото фон Бизмарк прв ја употребил онаа легендарна мисла: „Најмногу се лаже пред избори, за време на војна и после лов“! Велат и дека, според Божјата промисла, било замислено политиката да биде најблагородната работа на светот, но дека лагата била побрза од промислата и дека токму во политиката си пронашла привилегирано поле за свое непречено дејствување. Велат и дека вистинољубството никогаш не спаѓало во редот на најпосакуваните политички доблести, а дека вистинокажувачите се ретка (исклучителна ретка појава!), против која политичките лажговци од сите политички бои и блокови, најпрво и најлесно се усогласуваат и здружуваат!

Прашањата за интригантната поврзаност на лагата и политиката се стари колку што се стари политиката, политичката филозофија и политичката наука, но одговорите зошто е тоа така, никогаш не биле поконтроверзни, како што се денес? А, нели токму денес, живееме во свет на лесна и брза достапност до секоја информација и ќе беше сосем природно и нормално, вистината да биде подостапна и полесно проверлива за секого?! И нели живееме во време во кое, покрај информацијата и знаењето станува најважен ресурс, па уште и покрај толкавата експанзија од високообразовани луѓе, уште да живееме со фактот дека сè уште лагата останува суверена и на толкаво високо ниво, сеприсутна?!

Прв Платон се обидел да го дефинира знаењето како „оправдано, вистинито верување“. Лагата, според него е „спротивна на вистината и таа постои со намера другиот да биде доведен во заблуда!“ Платон, наследникот на вистинољубивиот Сократ, во своето дело „Држава“ запишал и дека за развојот и опстанокот на човековите заедници, неопходно потребна е одредена доза на лаги, т.н. благородни лаги, кои во одредено време и одредени прилики, привилегирано ќе ги дошепнуваат најмудрите, а во тогашното време тоа биле филозофите! Само оние кои ќе се стекнат со вистинско знаење, може да спознаат што е добро и за другите, а бидејќи тие (другите), сами не можат да ги досегнат вистинските знаења за доброто, на нив им се нуди вистина, „облагородена“ со митови и лаги!

Лагата, прв се обидува да ја дефинира Св. Августин и според него „лажливец е оној што има двојно срце и двојна мисла-лажливецот мисли едно, а зборува друго, знаејќи дека она што го зборува е лага! И оној кој лаже од незнаење и оној кој свесно лаже, според Августин се „подеднаква опасност за општеството, подеднакво опасни како некој кој прави зло, намерно или од незнаење!“

Меѓутоа, идеалите за добрина, убавина и вистина никогаш потполно не ги напуштиле ниту општествата ниту политиката и никогаш конечно не ù го препуштале местото исклучиво на лагата-тој неверојатно податлив и леплив материјал од кој се градат бедемите и кулите на интересите и моќта, во сите времиња и во сите власти! Вистиноборците, од антиката, ренесансата и просветителството, преку ерата на научните откритија и големите ослободувања на народите од лагите на големите и моќните, до технолошката и дигиталната ера, го менувале и го придвижувале светот во склад со трите исконски идеали на човештвото! Но, дури и кога барем малку светот се придвижувал кон идеалите за подобро, за поубаво и повистинито, секогаш лагата била побрза и успевала неколкукратно да го обиколи и повторно да го раздвижи светот, според сопствените потреби и интереси! Така било отсекогаш, така е и денес!

Вистинољубецот Исус Христос, вљубениците во вистината како Сократ, Марко Аврелиј, Свети Августин, Галилео Галилеј, Имануел Кант, до витезите на вистината на 20 век, Никола Тесла, Махатма Ганди, Мартин Лутер Кинг, Нелсон Мандела, Ајнштајн или Хана Арент, успевале да му ги пренесат на човештвото моќта и убавината на вистината, но лагата скоро секогаш успевала посилно и поубедливо да заведе и да ги испише страниците од човековата историја, станувајќи многу често неодвоив украс од секоја важна човекова лична или колективна вистина и промена кон подобро!

Историјата и политичката филозофија сметаат дека немало поголем вистинољубец меѓу владетелите, од римскиот цар Марко Аврелиј, кого и во негово време заради чесноста, скромноста и доминантниот принцип на владеење: „Ако не знаеш како, подобро не чини ништо и ако не зборуваш вистина, подобро ништо не зборувај!“, го нарекувале Verissimus (Вистинољубец!). Но, дури и тој, во клучни моменти на крајот од својот живот кога морал да избере свој наследник, се самозалажал и ù потклекнал на лагата - и така ја направил најголемата и кобна грешка, како за себе, така и за Римската империја!

Еден од столбовите на модерната политичка наука, големиот ренесансен мислител Николо Макијавели, чие дело „Владетелот“ и денес претставува задолжително градиво за секој што има намера да се занимава со политика и во кое тој успеал да ù направи целосна вивисекција на анатомијата на политиката како вештина и како наука, на крајот од својот живот успеал да се самозалаже и да излезе наивен пред лукавствата и непредвидливиот сплет од лаги на тогашните власти. Макијавели силно се надевал и се убедил дека со развластувањето на семејството Медичи и со враќањето на власт на републиканците во Фиренца, ќе му бидат вратени одземените политички функции што порано ги имал, но се излажал-токму републиканците биле сомничави кон неговите ретки и конфликтни контакти со семејството Медичи! Сурова може да биде лагата во политичката пракса, посурова и од најсуровата теорија испишана за неа!

Имануел Кант низ целиот свој филозофски опус го осудувал лажењето и тврдел дека човек кој лаже, не само што се одрекува од својата особеност, туку дека со лагата станува само лажлива појава на она што вистински треба да биде! Себелажењето и самозалажувањето за него претставуваат најсериозен прекор кој заслужува постојана осуда, „бидејќи ако еднаш врвното начело на вистинитоста биде нарушено и повредено, злото на невистинитоста се шири како реа од постојан гниеж“.

Хана Арент, која со посебно внимание ги истражува лагите и вистината, посебно во тоталитарните општества во 20 век, доаѓа до истиот заклучок, дека „појдовна точка на сеопштото лажење започнува со првата самоизмама, првото себелажење, кое не е директна последица на некаква континуира измама на другите кон нас, туку измамата на другите секогаш започнува со нашата прва самоизмама“. Од првото, често наивно и доброволно самозалажување, до потполното предавање на заводливоста на лагата, најчесто се случуваат и драматични лични и колективни промени, кои покрај континуирано дозираните лаги имаме чувство дека нас воопшто и не нè засегаат! Под покритието на лагата, секогаш полесно и поподносливо се живеело, нели?!

„Тоа постојано лажење нема за цел народот да им поверува на лагите, туку целта е во ништо повеќе да не се верува! Бидејќи на таквиот народ, не му е одземена моќта за акција, туку моќта да мисли и да расудува. Со таков народ можете да правите што сакате!“

Оваа позната мисла на Хана Арент до срж ја погодува вистината за тоталната лага со која се обземени модерните општества, преку која се менуваат и (пре)обликуваат и личните и колективните вредности во животот на модерниот човек-барем сè додека во тој маѓепсан круг од лаги се наоѓа некаква егзистенцијална или животна смисла! Се изгуби ли и конечната, последна смисла, лагата и лагократијата мора да абдицираат и да дозволат општествените промени да бидат водени од личности кои ја љубат, ја зборуваат и ја практикуваат само вистината!

Кога од лагата и лажењето во политиката не останува веќе ништо благородно, кога малите и некогаш неопходни „мали бели лаги“ се потиснати од крајно социопатолошки, компулсивни и најприземни простачки лаги (да се владее, да се лаже и да се краде по секоја цена!), кога ни во траги не се случуваат суштински промени на подобро, кога лагата потполно го дехуманизира секој поединечно и го разјадува здраворазумското во секого - и уште ја разорува комплетната мисла на идните генерации, која станува посиромашна за мислата на своите предци, промените стануваат неминовност, а вистинољубието врвен приоритет!

....................................................................................
Македонија денес е дојдена до таа своја пресвртна точка, од која понатаму ништо не смее да биде, „како досега!“ Македонија е крајно контаминирана до највисоко ниво на токсичност од прекумерна употреба на лаги! А, Македонците не џабе велат, кој краде и лаже, а кој најмногу лаже и најмногу краде! И од првата голема лага, од онаа со несреќното „извлекување на зајачето од шеширот“ (кое волшебно требаше да ни ги реши сите проблеми!), пред седум години, до недоветните шарени лаги кои требаше да ги покријат сите наши понижувања и поништувања како народ и држава, преку масовниот македонски егзодус во странство и тоталниов грабеж на сè што е државно и народно, до последново безочно лажење деновиве, кога кампањски се лиферуваат лажни бројки за раст и развој, (небаре, за Лихтенштајн станува збор!) - родениве лажливци потполно ја опустошија и ограбија Македонија!

Професорката Гордана Силјановска Давкова, токму во овие седум изминати години на тотална македонска лагократија, беше еден исклучителен и репрезентативен вистинољубец, во годиниве на безумие - постојан глас на разумот, потсетник на сè она вредно што го имаме и не смееме да го изгубиме, патоказ кон интелигентното, умното, културното, господското и витешкото соочување со сопствените можности и потенцијали во меѓународниов контекст на модерни европски и светски држави!

Како и сите вистинољубци во времиња на суверено и сурово владеење на лагите и лажното, беше за очекување дека Силјановска Давкова ќе биде предмет на црна кампања и дека во шарените лаги против неа ќе се обединат сите кои заеднички се лепат кон владејачките центри на моќ и интерес!

Немајќи за што, најпрво удрија по тоа дека е жена, а потоа дека е жена во зрели години! И почнаа со една толку изветвена и некреативна црна кампања, да ù лепат фотошопови на нејзините фотографии од билбордите, да ја извлекуваат од контекст дека има нешто против старите лица (спомнувајќи во еден поткаст, дека ќе биде активна и дека нема намера да биде како двајцата старци од балконот што само седат и се мајтапат со сè - од некогаш популарните „Мапети“), дека ќе биде нејзин хендикеп како претседателка, тоа што сака да заталка и да се стопи со својата околина, со своите соседи и со своите сограѓани, патем, плаќајќи ги сама сопствените режиски трошоци (неброени пати сум ја среќавал како го прави тоа!) или сама избирајќи зеленчук и овошје од градските зелени пазари, за своето семејство!

Оттуѓените и одметнати лагократи удрија по нејзината нормалност и непосредност, по нејзината интелектуална принципиелност и високопрофилиран научнички интегритет, нејзиниот домашен и меѓународен углед, но, пред сè, кон човекољубивоста и вистинољубивоста кои несоомнено ја красат како политичарка и кои се широко препознаени од македонските граѓани! Сето тоа од неа прави, апсолутен фаворит на претстојните претседателски избори!

Македонија е презрела за вистинољубие и човечност и презрела за промени кон подобро! Македонија истовремено е прегладнета за нормалност, за достоинственост, за просперитетност - и за малку повеќе национална и државна гордост! Време е за конечно збогум со неподносливата леснотија на лагократско манипулирање со нашите животи, со нашите животни потреби и со нашите гласови!
И крајно време е за вистински промени кои ќе ги направиме сами и кои ќе започнат наскоро, со Гордана Силјановска Давкова - како прва македонска претседателка!

The post Одбрана и последни денови на актуелната македонска лагократија appeared first on Република.

Ламбе Арнаудов 

Ете, тоа е вистината за најмалото човече на политичката сцена во МАКЕДОНИЈА во изминативе триесетина години.

“Вистината е почудна од измислените приказни.“

Но има разлика. Измислените приказни имаат кус рок на траење, додека пак, ВИСТИНАТА е вечна.

Сега кога помина времето на измислените приказни за невидливото мало човече, токму благодарение на него и неговиот личен, но и партиски СТРИПТИЗ, дојде времето, се појави на виделина, целосно се разголи, сета изгужвана полна со целулит и отворени красти на неговата политичка градба, проектирана од поддржувачите, статичари инжинери и самите на стаклени нозе и без тврда подлога.

Сите заедно се тетерават, се држат еден за друг, а ниту еден нема стабилен, и конечно сите заедно ќе паднат во длабоката јама што ја копаа за МАКЕДОНСКИОТ НАРОД И МАКЕДОНИЈА.

Тоа е домино ефектот, што предавниците не можат никако да го избегнат. Така глупаво се поредија еден зад друг и од тоа, нема спас за ниту еден учесник во овој срамен поход врз темелите и демократските придобивки на нашата татковина Македонија.

Во измислените приказни ова политичко детенце беше претставено како моќна горда птица која на своите силни крила лета високо над сите и ни го покажува “хоризонтот“ што само тоа мало детуле го гледа, а сите ние не можеме да го видиме и дофатиме затоа што сме многу помали од најмалото, и слепи на невидливото.

И, идилата лажна, ќе траеше и понатаму, да не беше секогаш тука вечната стража, неумоливиот фактор на корекција и одржувач на човештвото и светот: ВИСТИНАТА!

А, ВИСТИНАТА за него брутална, е таа, што тоа детенце, кога творецот на вистината – НАРОДОТ го приземи на земјата се виде дека сиромашниот завалија да ти немал воопшто КРИЛА.

Тогаш сигурно се прашувате како летал?

Одговорот е кристално јасен:
Како и секој ПАРАЗИТ качен на вратот или рамената на друг, и лета и го колва доброчинителот, сé додека не му ги уништи и потоа бара друга жртва.

Леташе качен на вратот на Киро Глигоров, како крлеж, се наполни со “неговата“ вештина и кога му стана кисела се префрли на Бранко Црвенкоски.

Кај Бранко не помина добро оти кај него “двајца петли на едно буниште“ не врви, а ти си бил секогаш многу мало петле.

Станавте мала летечка ескадрила со Зоран Заев и Шеќеринска, ја “бомбардиравте“ МАКЕДОНИЈА, се обидовте да ја уништите до крај но крилата ви ги скративме и не успеавте.

Христијан, неговиот тим и ВМРО-ДПМНЕ докажа дека кога се во прашање интересите на татковината и народот се секогаш непобедливи.

Во меѓувреме јавно демонстрирајќи го својот цинизам леташе високо извесно време и на рамениците на покојниот Борис Трајкоски сé додека самиот под чудни и неразјаснети околности слета тамо каде што душманите “погрешно“ го наведоа, а малото тогаш не беше со него.

На крај се обидуваш со Ковачески, ама двајцата сте во фаза на својот развој на влекачи, ниту имате крила, ниту погонско средство што ќе ве покрене. Ќе останете, заедно двајцата тука најдолу.

Заклучок и порака истовремено:

Не се лета на туѓ грб и лажни крила, вештачки.

Не се зема летач врз себе кој ќе ти ги истопи крилата, а тој ќе падне врз тебе, амортизаторот, и ќе се спаси, за кусо време потоа да побара туѓи раменици и врат одново.

Погледајте сега каде се тие врз кои качен леташе детулево. Сé ќе ви е јасно.

Најглупавото од сé што направи е што се обиде да се качиш и јавниш НАРОДОТ.

НАРОДОТ лета највисоко. ТОЈ е најгоре, над него нема никој освен ГОСПОД и не ни дозволува никој да ВЈАВНЕ а камо ли ти кој не си ни ГОСПОД ниту било што друго далеку од сé.

Затоа веќе ти одѕвонува во ушите сé погласно секој ден пораката од тие кои ги понижуваш, обесчестуваш, обезвреднуваш и наместо да им обезбедиш сигурна бериќетна просперитетна и среќна држава, постојано ги сметаш за “СТОКА“ и ги сместуваш во “ТРЛО“:

ЧАО ЉУБАВИ!

The post СТЕВО, СТЕВЧЕ, СТЕВЧУЛЕ, СТЕВТЧУЛЧЕ, СТЕВТУЛЧУЛЧЕ… appeared first on Република.

Петар Поп-Арсов

Претседателските избори полека добиваат на интензитет. Веќе ги имаме првите знаци на масовна мобилизација на партиските активисти и уште помасовна анимација и мотивација на гласачите. Кандидатските каравани си го фатија својот пат и ја туркаат вообичаената шема на активности во трката за секој глас. Едните позитивно, другите негативно, третите и вака и така. Во принцип, тоа е тоа, кампања.

Ќе беше многу поедноставно да се анализира претседателскава кампања доколку ова беа само претседателски избори. Но, не е така. Ова се претседателски и парламентарни избори кои одат во пакет и кои взаемно се поврзани. Првите треба да ја дадат почетната интонација за вторите, а вторите да го стимулираат и поттикнат процесот во вториот круг на првите. Така некако би се дефинирала взаемната поврзаност на претседателските и парламентарните избори, чија што симбиоза треба да го обезбеди темелот на овој демократски чин.

За разлика од изборите пред пет години, кога имавме само тројца претседателски кандидати, на овие избори имаме дури седум. Сите со своја цел и очекувања. Реално гледано, двајца од нив се сериозни кандидати и чија што примарна цел е победата на изборите. За останатите кандидати може слободно да кажеме дека претседателската трка е нивна секундарна цел која треба да помогне во остварувањето на онаа примарната која што ја имаат, а е поврзана со парламентарните избори. Тешко би било да се очекува дека некој од нив би се замешал во трката на двајцата најсериозни претенденти за влез во вториот круг на претседателските избори, така да, констатацијата дека останатите кандидати претставуваат само песмејкери заради остварување на подобар резултат на парламентарните избори ја завршува секоја дополнителна потреба од анализа на нивните активности во контекст на претседателските избори. Ако ги анализираме во контекст на парламентарните, ќе има многу што да се каже, но во однос на претседателските, нивната приказана завршува тука.

Што да се каже во однос на она што до сега го видовме во почетните денови од кампањата? Реториката станува подинамична, на моменти поемотивна и со поголем жар од кој почнуваат да скокаат првите искри и спротивставени ставови. Ги слушнавме основните пораки и правците во кои кандидатите планираат да не водат како претседател на државата. Секако дека е рано за посериозна анализа и крајни заклучоци. Главните поенти секако дека ќе се искристализираат до крајот на првиот круг и во финалната трка во вториот. Тогаш би бил најадекватниот момент за анализа на перформансите на идниот претседател на Македонија.

Во моментов можеби нешто што највеќе треба да нѐ интересира е анализата на перформансите на досегашниот претседател на државата. Да ги оставиме останатите кандидати на раат да си ја тераат кампањата и да видиме што е она што ни го нуди актуелниот претседател, Пендаровски?! Да видиме што планира за следниот мандат како надоврзување на она што го сработа во досегашниот.
Исто така, имајќи во предвид дека секундарната цел на неговата кампања е учеството на неговата СДСМ во парламентарните избори, не можеме и не смееме оваа кандидатура да ја гледаме еднодимензионално без да ја имаме на ум трката за извршната власт и формирањето на новата македонска влада. Пендаровски и владата се взаемно поврзани, заедно поминаа пет години на власт, заедно учествуваа во донесувањето на одлуките и заедно создава или растураа во оваа наша држава.

Како што е редот на нештата, Пендаровски ја објави својата програма која што се заснова на пет столба. Но, како што е редот на нештата Пендаровски требаше да да даде и отчет за сработеното за тековниов негов мандат. А, отчет нема! Нема извештај, нема никаков промотивен докумнет преку кој граѓаните ќе можат да видат што е тоа што Пендаровски го сработал како претседател и зошто повторно ја бара нашата доверба.

Тој праќа една кратка порака и едноставно вели, „Како до сега“!

Во ред, како до сега, а што е тоа што беше сработено до сега?!
Токму отчетот, кој би претставувал сублимирана информација за претседателските постигнувања на Пендаровски, требаше да биде најголемата поткрепа на неговата порака „како до сега“. Што е тоа што Пендаровски го работел до сега за да знаеме што би работел од сега?! Многу е едноставно!

Наместо отчет ние гледаме рекламни спотови и кампања за ајвар, бурек, кафе и селфи сликање со граѓаните. Многу несериозно за еден актуелен претседател. Ако идејата била Пендаровски да се претстави како народен човек кој што самиот пазари ајвар, бурек или пие кафе со народот, тоа можевме да го гледаме во пракса претходниве пет години. Но тоа не беше случај. Пендаровски не беше меѓу народот. Немаше ниту канцеларија за контакт со граѓаните, а камо ли да имавме случај за негово спонтано пиење кафе на јавни места.
Неговата програма се заснова на пет столба. Ако ги гледаме површински или ако замислиме дека Пендаровски го бара својот прв мандат, тогаш ќе кажеме во ред, кандидатот се потрудил и има некаква програма. Но, ако на програмата гледаме низ призма на неговата порака „како до сега“, може да се пронајдат многу забелешки.

Гласот на граѓаните – заштитник на правата и слободите; Промотор на правата на младите, ранливите и маргинализирани заедници; Заштитник на демократијата и соработката меѓу заедниците во македонското општество; Борба за правна држава ослободена од канџите на организираниот криминал и корупцијата; Европската интеграција како двигател на целосната трансформација се петте столба од програмата на Пендаровски.

Пет столба кои до сега требаше да бидат завршена работа и да претставуваат основа за понатамошниот напредок на државата. Пет столба кои постојано ни ги сервираат во една или друга форма и никако да успеат да ги завршат. Европската интеграција како процес одамна требаше да биде започнат, кое што ветување ни беше дадено уште во 2016 година. Борбата против корупцијата и криминалот требаше веќе да биде минато, а не да биде постојано потенцирана од претставниците на ЕУ и САД во секоја прилика кога зборуваат за земјава и за оваа власт. Соработката меѓу заедниците, за која Пендаровски се нуди да биде заштитник, ја познававме под кованицата „Едно општество за сите“. Што добивме од таквото општество, нема потреба од коментар?! Првата помисла на младите е како да избегаат од државата, а иселувањето е процес кој и самиот Пендаровски го промовираше и стимулираше во текот на својот мандат. Поделбата на граѓаните на подобни и неподобни, на оние кои гласаат за едните и на оние кои гласаат за другите ги доживеа своите најцрни денови токму во мандатот на Пендаровски. Сегрегацијата по политичка основа отиде до таа мера што изборите, кои треба да претставуваат демократски чин за избор на подобриот, ги претворија во чин на борба за егсистенција или борба на живот и смрт.
За каква заштита на правата и слободите говори Пендаровски? За таква „како до сега“?!

Не, благодарам!
За какви евроинтеграции говори Пендаровски? За такви во кои самите прифаќаат обврски кои се однесуваат на клучни моменти и се од најголем државен интерес без никакви консултации и соработка со опозицијата?! Обврски кои не се во состојба да ги реализираат за потоа друг да им е крив... како што беше и до сега?!

За каква борба против криминалот и корупцијата говори Пендаровски? За корупција и криминал какви што ги гледаме во реалноста и кои што се во постојан раст... „како до сега“?!

За постигнувањата на Ковачевски во препуштањето на целосната власт во рацете на ДУИ... „како до сега“?! Можеби говори за постигнувањата на Спасовски и за неговите безброј афери кои го одбележаа неговото министерување и кои беа крунисани со хаосот во издавањето на пасошите и другите документи... „како до сега“?! Тука се и постигнувањата на Филпче во здравството, модуларните болници, како и постигнувањата на битолчанката во културата која не можеше да каже ниту еден проект реализиран во нејзиното министерство?! Да не го заборавиме ниту оној Љупче, кој со својата незабележителност е во состојба да преживее и нуклеарна катастрофа на позицијата министер за земјоделие.
Вака ли ќе биде тоа „како до сега“?
Не, благодарам!

The post „Како до сега“ – не, благодарам! appeared first on Република.

Васко Шутаров

Се канев да пишувам нешто за животните промени кои се неминовност во нашите животи. Никој не успеал да го замрзне летото трајно и да ѝ забрани на зимата да дојде, никој не успеал да ја направи младоста вечна и да не ѝ дозволи на староста да затропа на врата, никој не успеал да изѕида доволно високи и цврсти бедеми кои би биле брана за брановите од културни, општествени или политички промени, кои исто така неминовно се случуваат, како и сè друго во животот!

Размислувајќи за темата, потсетувајќи се што тоа науката, а посебно филозофијата и уметноста велат за неминовноста од промени, онемев од веста дека од овој свет си заминала една несекојдневна и во сè посебна уметница, жена-симбол за промени и освојувања на слободи во животите на неколку генерации млади! Веста за смртта на Слаѓана Милошевиќ како метеор удри во најдобро чуваното и однегувано парче градина, во која се случуваат најубавите и најинтимните освојувања на слободи и среќа - таа мала интимна градина во која Слаѓана беше мерна единица за храброст, убавина и вистина. И жена која менуваше све(с)т!

Прегледувајќи деновиве десетици интервјуа што ги имала последниве години, ми се потврдува претставата за Слаѓана дека беше обдарена со харизма и мноштво таленти и дека беше темелна и вредна во пристапот кон секоја работа (па и во љубовта, за која понекогаш скромно зборуваше)! Беше икона на цел еден бран на промени во 80-тите години во некогашна Југославија во скоро сите сфери од творештвото, најмногу во музиката, но и во модата, во книжевноста, во авангардниот театар, на алтернативната сцена, во документариот филм и активизмот. Беше и „Секси Дама“ и „Принцеза од некоја друга планета“, авангарден предвесник и на промените и на новото во времето кое го живеевме! Беше бескомпромисен бунтовник, со причина!

Како пасиониран собирач на секакви можни знаења, од научни до религиски и како сопственик на мноштво таленти, знаеше во интервјуата да каже: „Задача на секој од нас е секојдневно да се менуваме и поправаме! Јас сум една од оние кои веруваат дека мора да се учи до последниот ден од животот. Секој нов ден имаме шанса да научиме нешто ново  и да постоиме во сегашниов миг, бидејќи времето минува и носи нови барања и нови законии ако не се менуваме и не го следиме, едноставно излегуваме од игра! Така се претвораме во исушени черупки кои го чекаат само својот последен суд!“

Слаѓана беше прва жена на просторите на поранешна Југославија која така здраво згазна врз тогашниот подзаспан медиумски простор, рушејќи многу табуа, неформални и формални забрани (забранувана за емитување и на радио и на телевизија, во еден период!), често цензурирана и јавно шиканирана, но бескомпромисна - нејзиниот глас и авангардна појава, сепак допираа секаде и до секого! „Преку уметноста на модата ја одразував мојата животна филозофија, својот бунт и неприфаќањето на лошите правила! Ја употребував модата како оружје против сè она што нè уназадува, против ретроградната култура што нè разјадува”, зборуваше во една прилика.

Како врвен интелектуалец, многу критички ја оценуваше својата улога како јавна личност, сепак „дозволена” во тогашниот „социјализам со човечки лик”, како нов и необичен лик, преку кој илјадници млади ги проектираа своите неостварени сонови, желби и слободи! Таа беше начисто дека е осудена да ја игра улогата на своевиден издувен вентил по кој тогашниот режим секогаш можеше здраво да удри, а неа да ја крши! Но, Слаѓана успеа да создаде армија од обожаватели на кои им го расчистуваше патот кон нов систем од вредности, нови правила на игра, нови начини на живеење и култура на однесување.

Во што и да сте први и да предничите пред другите, вие ќе ги сносите последиците од тоа! И кога ги рушите постоечките концепти и принципи во која било област, морате да ја издржите стоички сета критика од мноштвото кое го поддржува и брани сопствениот комфор и општествениот отпор кон какви било промени!”

Зад себе не остави потомство, но остави антологиска музика и неколку капитални книжевни дела. Во едно од нив „Цивилизацијата и жената – Машка жена” на 1.726 страници ја опишува жената на еден толку оригинален и луциден начин: „...И велам дека не постои машки и женски свет, како што не постои машка и женска наука, историја, уметност, вера! Светот во кој живееме е заеднички! Не постои машка и женска вистина! Вистината е само една, иста за обата пола. И затоа единственото исходиште кое мене ме занимаше, беше вистината! Вистината стана моја обврска, бидејќи само од вистината може да произлезе ред, а од редот мир! Сè што е засновано на невистина и лаги, кога тогаш ќе потоне, ќе се раствори и ќе исчезне!”

Да живееше во еден малку поцивилизиран свет, за каков што цел живот се бореше, Слаѓана Милошевиќ ќе беше заштитена со закон, како непроценливо (интер) национално богатство! Ќе беше ѕвезда или херој или штогоде друго важно, бидејќи цел свој живот, темелно и безрезервно го посвети на промените на старото и на времето кое допрва доаѓаше, бидејќи таа секогаш и беше чекор пред времето! Предвреме и замина од овој свет, мизерно третирана и крајно разочарана од здравствените власти на својата држава, кон која, патем, негуваше најдлабоки патриотски чувства.

Таму каде Слаѓана сигурно уште долго ќе живее се пејзажите од интимни градини на оние кои ја сакаа и ја почитуваа и од каде уште долго ќе одѕвонува нејзиниот глас, стиснат меѓу заби, но моќен да стаса и некаде надвор од планетите: „Менувајте се луѓе на подобро, секој ден менувајте се и себеси и светот околу себе-и не дозволувајте заради вашето мало парче животен комфор, сите заедно да живееме во таква сеопшта мизерија од невистини и лаги! Борете се за промени, затоа што самиот живот е постојана промена!”

.............................................................................................................

Неспорно е дека луѓето во најголем дел се обидуваат да ги избегнат или да им се спротивставуваат на промените и кога се свесни дека нема да им успее тоа! Промените се закон на природата, промените се и главна општествена и политичка законитост! Во природата нема недостатоци или дупки низ кои можеме да се провлечеме и да ја замрзнеме засекогаш нашата најдобра возраст или омиленото годишно доба! Мудрите го разбираат тоа, храбрите го доживуваат како предизвик за промени, мноштвото луѓе како причина да стравуваат и на сите можни начини да ги спречуваат промените!

Откога е светот и векот било така! Од античките мислители Хераклит, Сократ и филозофите-стоици кои учеле дека не постои ништо трајно освен промените, до модерната наука, како онаа на австрискиот филозоф Рудолф Штајнер, во која се развива и докажува теоријата за личниот развој, заснован на седумгодишни човекови циклуси на промени.

Можеби наједноставен одговор за промените се крие во приказната за еден средновековен пророк кој побарал совет од најмудриот човек во тоа време, да му ја каже животната порака која би била клучна за секој човек? „И ова ќе помине!” - му одговорил мудрецот!

Но, мудроста на модерниот човек се состои не само во очекување промената сама по себе да се случи и во трпењето таа да си замине, туку во постојаното преоткривање на промените во себе и во креирањето промени во сопствената непосредна и подалечна  средина, во еден склад во кој промените би пулсирале во ист ритам-и би емитирале вистина, убавина, добрина и сила!

20 век ни ја откри Вирџинија Вулф, која беше книжевен велемајстор да ги долови сите нијанси на промените во нашите животи. Во нејзиното ремек-дело „Бранови” (1931), Вулф ги следи тековите на свеста на шест пријатели, почнувајќи од нивното детство до нивните зрели години. Ликовите влегуваат во нови етапи од животот кои се исполнети со многу промени и нови нешта, но и постојан недостаток на сигурност. Вулф ги прикажува сите шест лика во постојан процес на промени и метаморфози, како што тоа го правиме сите во нашите животи!

И други големи умови на 20. век, векот на најголеми движења, преврати, револуции и војни, но и век на неприкосновен потрошувачки конформизам, испраќаа моќни пораки, дека, ако не се менуваме, нема да растеме, а ако не растеме, исто како да не живееме! Моќна е пораката на Махатма Ганди дека „ние самите треба да бидеме промената која сакаме да ја видиме во светот!”

21 век, по искуствата и со коронавирусот, ни го врати на менито на јавниот наратив изразот „и ова ќе помине”, преку бестселерот на американската психотерапевтка Џулија Семјуел! Во делото „Ова ќе помине: Приказни за промените, кризите и новите почетоци” Семјуел, споделувајќи ги своите искуства со пациентите за време на пандемијата, ќе го запише и ова: „Прифаќањето на промените, исто така, ве прави подобри, бидејќи промената е единствената сигурност во животот, а болката двигател на промените - преку болката учиме и за личното и за универзалното“!

(Зарем овие лекции од животот во нашата интимна градина на растење, не ни беа всадени и од Слаѓана Милошевиќ од нашата младост, пред многу години?!)

.............................................................................................................

Векот што го живееме, бара од нас постојано нови промени, дури и оние најчудните! Чуден е векот во кој промените ја однесоа и климата и половите и интимата до своите крајности и спротивности, а уште почудни се правилата на игра, кога преку превезот на промените се навлегува и во оној најинтимниот предел, таа интимна градина, од почетокот на текстов.

Нашата интимна градина не е напросто наша скриена комфор-зона во која се повлекуваме и се напојуваме со сопствената исконска енергија! Тоа е и нашиот микрокосмос во кој е вткаена нашата автентичност и посебност, но и нашата нишка преку која се поврзуваме со светот и со Универзумот и така заеднички пулсираме во сеопштиот ритам од промени.  Во таа наша интимна градина-зона на растење и живеење, има билки и стебла по кои не се посегнува - нив ги именуваме како себство од сопствен идентитет, свое име, своја совест и свест, своја гордост и своја скромност! Ако не сме свои, што ќе менуваме и какви промени ќе практикуваме?!

Дали е крајно време за вистински промени?! Промени преку кои ќе се вратиме во редот на нормални општества, народи и држави! Промени кон нормални вредности и стандарди, за нормални луѓе, со нормални животи и во нормални времиња! Промени преку кои ќе и се вратиме најнапред на својата интимна градина и промени за кои само преку неа ќеучиме и ќе ги практикуваме- како да го фатиме ритамот на промените во времето, кое секогаш имаме право да го именуваме, како свое!

The post За промените, бунтовниците со причина и гордоста appeared first on Република.

Ламбе Арнаудов 

НИТУ ЕДНА РАБОТА ВО МАКЕДОНИЈА НЕ МОЖЕ СА СЕ ЗАВРШИ, СÉ ДОДЕКА ВМРО-ДПМНЕ НЕ ЈА ЗАВРШИ КАКО ШТО ТРЕБА.
Од тука, на сите кандидати за пратеници на следните парламентарни избори ви посакувам да добиете МАНДАТИ.
ВИЕ ТОА ГО ЗАСЛУЖУВАТЕ!

Сите ние членови на ЦК на ВМРО-ДПМНЕ, истовремено сме горди но и благодарни што ни ја олеснивте работата без и најмалку двоумење да го избереме најдоброто од најдобрите.

Убеден сум со вашата духовна градба посветена на идеалите на ВМРО-ДПМНЕ, љубовта кон татковината и благодарноста што ја имате кон средината во која сте растеле, граделе, доградувале и подарувале најдоброто од себе, ќе знаете, како и досега да го цените и оправдате доверието што ви го дала ПАРТИЈАТА, ПРЕТСЕДАТЕЛОТ И ОРГАНИТЕ.

ВИЕ, сега сте најскапоцените и најсветлите монизди вградени во долгиот македонски ѓердан на грлото на преубавата девојка МАКЕДОНИЈА, која во минатото многупати, злонамерни луѓе, но и сега, често се обидувале да ја обесчестат и не успеале токму заради вас, останала чиста, никогаш недопрена и чедна.
Тоа го можат и го гарантираат само луѓе како вас.

Знаете, луѓето се разликуваат по многу нешта, но најбитната разлика е во тоа што: едни, како овие мои комшии на поранешна “Бихачка“, актуелни кираџии, уште неколку денови, се без душа. Тие се првите, ги користат сите благодети од татковината и народот, а да ништо за возврат не даваат.

Втората категорија се огромен процент од народот кои покрај физичката и телесна градба, имаат душа.
Ама, душа која е површинска минлива и променлива во барањата што ги има со текот на времето и годините, различна.
Таквата душа кој повеќе, некој помалу, сите ја носиме и има хедонистички карактер.
Сите сакаат да живеат лесно, без напор, добро да се нахранат и напијат, скапа гардероба, златни пропратни елементи, куќи, хациенди, големи станови, дуплекси, уживање, одмори и некои други недозволени или полудозволени будалии.
И, сето тоа е разбирливо до оној момент додека таквото задоволување на твојата душа не се претвори во тешка себичност на штета на некој друг, или уште полошо, со своите незаситни апетити да ја наруши рамнотежата во општеството во кое живееш и не е создадено само за тебе, туку за сите.

Дури, и ова последново да не е содржано во гладот на твојата душа, сепак тоа од личен аспект е можеби убав, но за жал не остава ТРАГА. За кусо време никој не ќе се сеќава за таквите.
Душа со длабочина, или длабока душа е тоа што ги прави поединци безвремени, вечни.
Како во земјината кора во најголемите длабочини се наоѓаат најскапоцените елементи тврди, нескршливи, дијаманти и други бесценети камења, та во длабочината на душата се насадени највистинските и најголемите човечки вредности, честа, родољубието и патриотизмот.
Тоа, нас ВМРОВЦИТЕ нé прави различни од другите, затоа што сме спремни во секое време на народот и татковината да им го подариме најдоброто.

Пратениците, гордоста наша, секогаш до сега, но и сега сум убеден дека длабоко од својата душа ќе го ископаат најдоброто, семе благородно самоник чист македонски, и ќе го посеат на плодна земја македонска која што на радост на сите, вечно ќе вирее, расплодува и ќе го дарува на луѓето.

ПРАТЕНИЦИ СРЕЌНО! НА ВАШИОТ ТРНЛИВ ПАТ НО БЛАГОРОДЕН ШТО ЌЕ ГО ИЗОДИТЕ ЗАЕДНО СО СВОЈОТ НАРОД и ќе го обелете образот на сите борци кои со својата саможртва нé научиле како се дава, а не се бара од татковината, свесни дека:
МАКЕДОНИЈА СВОИТЕ НЕ ГИ ЗАБОРАВА!

The post Пратениците на ВМРО-ДПМНЕ – КОЛОСИ НА МАКЕДОНСКИОТ ОТПОР appeared first on Република.

Петар Поп-Арсов

Кампања - организиран тек на дејствување заради постигнување на поставената цел.

Таа е веќе започната! Барем онаа неофицијалната. Можеби подобра формулација би било да кажеме дека веќе сме во поодмината фаза на консолидација на партиските и коалициските ешалони кои ќе земат активно учество во изборната трка. Веќе ги имаме претседателските кандидати и носителите на кандидатските листи на партиите кои сериозно претендираат да се борат за довербата на граѓаните. Паралелно со законски предвидените рокови за одвивање на изборниот процес под раководство на ДИК, секојдневно сме информирани за политиките и проектите кои што ќе бидат дел од понудата пред македонските гласачи на претстојните избори. Активно се користи т.н. заслужено односно заработено време во медиумскиот простор кое се освојува преку бројните секојдневни политички активности на партиите. Кампањата на социјалните мрежи и алтернативните медиуми никогаш не запрела, но во периодов добива на интензитет.
Сериозните политичари и политички партии секогаш управуваат со сопствените активности и кампањи. Навременото отпочнување на создавање на тимови, подготовката на програма и стратегија на активности, дефинирањето на проектите и програмата со која ќе се бара поддршката од гласачите, кадровската понуда како и собирањето на донации во согласност со законот, се основен предуслов за успешна кампања.

Кратко кажано, колку порано ќе се започне со кампањата, толку подобро!
Но, каде е границата на добриот вкус? Каде е моментот на претерување? Каде е пресвртната точка во која се достигнува максималниот позитивен пик после кој секое дополнително присуство пред очите на граѓаните станува контрапродуктивно?
Во принцип, покрај останатото, кампањите се водат претежно за освојување на гласот на неопределените граѓани. Граѓаните кои веќе се определени, како и оние кои активно или пасивно даваат поддршка на некоја од политичките опции, веќе се пребројани и учествуваат во креирањето на јавната перцепција за тоа кој ќе победи или загуби на изборите. Особено се интересни оние кои се насочени кон победникот, што е сосема разбирливо од причина што целта на секој натпревар е да се победи. Нивната определеност е веќе нотирана во предизборните анкети и со самото тоа претставуваат силно гравитациско јадро околу кое се лепат гласачите кои најчесто гласаат за победникот.

Прашањето на победникот на овие избори е сосема извесно, а групата на гласачи која „навива“ за победникот беше предмет на анализа во претходната колумна. Веќе сме во поодмината фаза во изборниот процес и фокусот на интерес на политичките партии полека се става на неопределените гласачи кои всушност ќе определат дали некој од претендентите за власт ќе добие неколку мандата плус или неколку минус. Токму овие гласачи се факторот кој ќе одлучи дали ќе може да се формира стабилна влада која што непречено ќе ја реализира понудената програма или истата ќе биде заложник на коалициони пазарења кои што политиките и програмата на владата ќе ги тераат по онаа народната „многу бабици, килаво дете“.

Токму затоа се исклучително важни овој тип на гласачи. Тие внимателно го следат развојот на настаните и кон истите е неопходен внимателен и одмерен пристап. Секоја недоволна активност, отсуство на пласирање на пораки кон нив, како и оставање на простор на политичкиот противник да има ексклузивна можност да допре до нив може да резултира со губење на значаен квантум на гласови. Од друга страна и спротивно на тоа, секое претерување и агресивен настап кон овие гласачи може исто така да делува контрапродуктивно, особено кај нас во Македонија каде постојано сме бомбардирани со политички кампањи и политички пораки.

Од тие причини може слободно да кажеме дека тој што ќе знае да ја најде неопходната рамнотежа и нема да ја премине фамозната пресвртна точка, ќе успее да го извлече максимумот од претстојната кампања. Да бидеме појасни и да повториме, овде зборуваме за ефектите кои што со себе ги носи изборната кампања како додадена вредност на политичкиот капитал и политички рејтинг со кој партиите влегуваат во процесот на кампања. Воопшто не е исто дали пратенички мандати кои биле проектирани на сто дена пред изборите ќе бидат зголемени за две, три или повеќе пратенички места, ќе останат исти, или пак ќе бидат намалени како резултат на политичката кампања.

Каква ќе биде кампањата на политичките партии, односно каква е кампањата која во моментов веќе се одвива? Позитивна, негативна или можеби мешавина на едното и другото, нешто што вообичаено го гледаме на сите досегашни изборни процеси?!

Всушност, ниту позитивната ниту негативната кампања беа ставени во некакво мирување за време на целиот мандат на владата на Ковачевски. Независно од нивните декларативни обиди да се претстават во позитивно светло, делата кои што ги правеа беа самите по себе негативна кампања за владата. Тие „дела“ беа инспирација и мотив за многу текстови, колумни, реакции на незадоволство и оправдани напади од страна на политичките противници кои во континуитет го еродираа политичкиот капитал со кој беше кредитирана актуелната власт.

Како и да е, влегуваме во фаза на дефинирање на кадровската понуда со која партиите ќе истрчаат на изборите. Ги имаме претседателските кандидати, носителите на пратеничките листи и по некое име кое ќе биде дел од овие листи. Веќе е започнат процесот на анализа на противниците на персонално ниво. Токму ваквата анализа ќе има за цел да го дефинира соодносот на позитивната и негативната кампања која што ќе се води. Понудата на истрошени кадри кои со себе носат негативен багаж ќе претставува вистински десерт за политичките противници. Веќе имаме таква понуда на сегашни и поранешни министри кои воопшто не се прославија во текот на нивните мандати. Чисто ги земаме онака, како пример кој може да го посочиме и кој ќе создаде простор кај политичкиот противник за примена на негативна кампања.

Исто така, многу важен елемент е да се согледа политичкиот амбиент во кој се наоѓаме во моментов. Политичкиот амбиент е резултанта на внатрешни и надворешни политики чии што вектори се допираат во Македонија. Овие вектори, според сите природни, општествени и математички закономерности ќе ја креираат резултантата во чија што насока ќе се движиме како држава во периодот што следи. Согледувањето на политичкиот амбиент е особено важно за да се постави крајната цел кон која ќе се стремат учесниците во изборниот процес. Дали таа цел ќе биде (преку уважување на односот на политичките сили кој што владее во моментов) да се освои власта и да се влијае на процесите од внатре или пак целта ќе биде да се држи принципиелна линија, која во секој случај ќе има политичко влијание, но со ризик дека истото ќе се остварува однадвор. Поставувањето на крајната цел е нешто кое што секоја сериозна политичка партија треба јасно и навремено да го дефинира.

Занемарувањето и игнорирањето на политичкиот амбиент во кој се наоѓаме ќе го намали ефектот на напорите кои што беа и ќе бидат вложени со примена на сите останати стратегии, техники и алатки во досегашната активност и кампањата што следи.

Особено важна ќе биде позитивната кампања. Веќе се наѕираат контурите на ваквата кампања и тоа навистина ќе претставува освежување на македонската политичка сцена после подолг период. Понудата на остварливи програми и проекти ќе претставува додадена вредност во секоја кампања. На овој начин се прави разлика помеѓу голите критизери кои што немаат што да понудат и конструктивните критичари кои кога кажуваат како не треба, во исто време кажуваат како треба. Позитивната кампања и конкретната понуда сериозно ќе придонесе во консолидацијата на гласачкото тело, особено за попрецизно структурирање на гласачите кои се опозиционо определени, но сè уште се двоумат и немаат донесено дефинитивна одлука за тоа на кој опозициски табор ќе го дадат својот глас.

Македонската демократија функционира повеќе од триесет години. Тоа е доволен временски простор искуствено да согледаме кој и како се однесувал и однесува кога бил на власт. Тоа е доволен временски простор да увидиме дали оние на кои што сме им ја дале довербата истата ја оправдале. Тоа е доволен период од кој може да црпиме информации за тоа дали некој реализирал и изградил нешто во својот мандат или се сведува на гола политичка еквилибристика. Нашиот минат труд е влог и гаранција за нашите идни постапки. Останува народот да цени и да го каже сопствениот суд.

The post Позитивна кампања за консолидиран политички амбиент appeared first on Република.

Петар Поп-Арсов

Веќе постојано повторуваме дека 2024 е изборна година речиси во целиот свет. Да бидеме поконкретни и попрецизни, оваа е годината на избори во светот во кој што припаѓаме, за кој што сме заинтересирани, економски поврзани и културно интегрирани. Избори има во земјите кои што имаат глобално влијание насекаде низ светот, вклучително и врз нас и нашата држава како дел од глобалната заедница.

Избори ќе има во САД, во Европската унија, избори имаше во Русија. Дури и во Украина, земјата во која се води жестока војна, според некоја логика и демократски ред 2024 би требало да биде изборна година. Избори има и тука на Балканот. Во Србија завршија, во Хрватска се подготвуваат исто како што се подготвуваат и кај нас во Македонија.

Ако ништо друго, ќе биде интересно во текот на целата година.

Во Русија изборите завршија вчера. Што да се каже, а да се остане коректен и аналитички непристрасен? Резултатите се очекувани, без изненадувања. Проследени со несвојствено голема доза на рамнодушност кај западноевропските земји, која оди до граници на незаинтересираност и немоќ во нивната вообичаена пракса да дадат свој придонес и влијание врз демократските процеси во довчерашната земја членка на Советот на Европа, Русија.
Каде отиде светот за само две години?!

И во САД се одвива сѐ „според планот“. И таму нема никакви изненадувања во поглед на финалистите кои што ќе го трчаат последниот круг. Речиси е извесна повторната пресметка меѓу двата американски претседатела, сегашниот Бајден и поранешниот Трамп.

Американските избори, навидум имаат посериозно влијание врз внатрешната и надворешната политика на земјата за разлика од тоа што беше случај со Русија. Според она што е видливо може да забележиме дека во највисоките американски институции се проблематизира воената поддршка на Украина и се намалува испораката на воена опрема, оружје и муниција, иако според интензитетот на судирите во Украина тоа во пракса не изгледа така. Дали се работи само за предизборно прегрупирање или за суштинска промена во американската политика, ќе може да видиме дури по есенските избори. До тогаш американското внимание ќе биде растегнато помеѓу внатрешните состојби во Америка, преку замрзнатите тензиите меѓу Кина и Тајван, одмрзнатите судири во Газа и Јемен, па се до војната која врие во Украина.

И во Европа ќе има избори. Најинтересни ќе бидат оние за избор на пратеници за новиот состав на Европскиот парламент. До сега Европа се однесуваше прилично комотно и лагодно. Малку лево, малку десно, три напред, две назад, сега ние, утре вие, па потоа заедно во коалиција. Така некако изгледаше периодичното менување на власт на умерената десница и умерената левица.

Но како ќе биде сега?

Испитувањата на јавното мнение ширум земјите членки на ЕУ говори за тоа дека изборите за Европскиот парламент во 2024 година ќе доведат до големо поместување кон десно во многу земји членки на ЕУ. Повеќе популистички и радикално десничарски партии ќе добијат свои места во Европскиот парламент, додека партиите од левиот центар и зелените ќе загубат значителен дел од гласовите.

Според прогнозите на релевантни истражувачи на јавното мнение, речиси половина од местата во ЕП ќе ги заземат европратеници кои припаѓаат на партии кои не се дел од т.н. „супер голема коалиција“ на трите центристички групи претставени преку Европската народна партија (EPP), Европските социјалисти (PES) и Обновена Европа (порано познати како ALDE). Десничарската коалиција на демохристијани, конзервативци и европратеници од радикалната десница би можела за прв пат да се појави како мнозинство во Европскиот парламент. Тоа е сериозно и остро вртење кон десно кое е испровоцирано од досегашната политика актуелната европска политичка елита.

Се поставува прашањето, дали Европа ќе остане истата онаа која што ја познававме и кон која се стремиме уште од почетокот на нашата самостојност како држава? Дали европската нерешителност, во поглед на проширувањето на ЕУ кон Балканот, ќе се претвори во целосна европска неспособност да го стори тоа исклучиво како последица на политичките промени кои што ќе настанат таму? Постои можност, да не кажеме опасност, изборите за пратеници во Европскиот парламент да и го одземат на ЕУ „морковот и стапот“ кој што како алатка со години и децении беше користен во односите со земјите од Балканот. Веќе ќе нема ниту морков ниту стап, не затоа што некој таму во Брисел не сака да го има, туку затоа што не може повеќе да го има.
Ниту уставните измени, ниту признавањето на Косово, реформите, борбата против корупцијата или пак исполнувањето на копенхашките критериуми ќе бидат доволни за Европа да смогне внатрешна сила со која ќе им овозможи непречена интеграција на балканските земји во ЕУ. Тешко ќе се пронајде онаа златна средина која на Европа ќе и овозможи да се справи самата со себе во услови кога е растргната помеѓу две крајности, подготовката за Олимписките игри во Париз и подготовката за војна во Украина.

Од тие причини е сосема разбирлива иницијативата на неколкуте американски сенатори кои поднесоа Предлог резолуција за поддршка на Соединетите Американски Држави за пристапување на Македонија во Европската Унија. Тие со Резолуцијата ги повикуваат претседателот и државниот секретар на САД, како и нивните европски сојузници да се залагаат за отворање на првиот преговарачки кластер на Европската унија со Македонија без дополнителни билатерални услови.

Ако ги земеме во предвид претходно посочените предвидувања за исходот на изборите за Европскиот парламент, може слободно да кажеме дека оваа инцијатива во американскиот Сенат е сосема логична и укажува на тоа дека ова се последните моменти кога Македонија може да ги започне преговорите со ЕУ. Дали и кога ќе ги заврши, тоа е сосема друго прашање. Овде зборуваме за обичен почеток на преговорите со кој ќе се прати политичка порака дека на Македонија се гледа како на дел од европското семејство. Понатамошниот процес на преговори со ЕУ, такава каква што ќе биде после изборите во 2024, е приказна за себе, веројатно многу покомплицирана од онаа која што ја гледавме до сега.

Доаѓаме и до изборите кај нас. Тука работите се значително појасни, особено во однос на поддршката на македонските гласачи на политиките кои земјата ја држат на европскиот пат. Десницата има значителна предност и најголеми шанси за победа на изборите и формирање на влада. Тоа е истата онаа десница која прва го проектираше европскиот пат на земјата како државен субјект во кој што живеат суверен народ и граѓани. Тоа е истата онаа десница чија што влада беше оценета како влада под чие што водство земјата ги исполни сите критериуми за почеток на преговорите со ЕУ уште во 2009 година.

Значи нема непознати, нема изненадувања, нема доминација на антиевропски политички екстреми како што тоа е случај во самата Европа. Затоа, може уште еднаш да кажеме, Резолуцијата на американскиот сенат во однос на Македонија е нешто логично, нешто најмалку што може да се направи за земјата која што на своја штета даде сериозна жртва со прифаќањето на сите оние договори со кои даде сериозен придонес, пред сѐ, за мирот и стабилноста во овој дел на Европа и особено за задоволување на нерационалните и неевропски политики кои ни беа наметнувани од земјите членки на самата ЕУ.

The post Јасно свртување вдесно appeared first on Република.

Васко Шутаров

Во почетокот на октомври 1989 година, британскиот амбасадор во тогашна Западна Германија, пишува депеша до Форин Офисот во Лондон, дека според негови проценки, Берлинскиот ѕид нема сигурно да падне барем уште цела деценија, а можеби и деценија и пол!

Веќе на 9 ноември 1989,  ѕидот кој физички го раздвојуваше источниот од западниот Берлин полни дваесет и осум години и еден ден, сепак, падна! Ѕидот и комунистичкиот Исток не паднаа пред моќта на западното модерно вооружување, туку под налетот на незадржливата, ненаметлива, а толку привлечна моќ на западните слободи и права, економската благосостојба, културата на живеење, како и пред уметноста, филмот и забавата преку кои тие идеи и вредности беа промовирани.

Холивуд и Харвард, Кока Кола и Мекдоналдс, Мајкрософт и Ем-Ти-Ви, џезот, рок и поп-културата, Битлси, Стоунси, Дорси, хипи-движењето, џинсот и слободите во модното изразување, раскошната понуда на автомобилската индустрија, блескавата привлечност на индустријата за забава, а сето тоа заедно спакувано како единствен продукт,  наречен културна дипломатија, ги собра ловориките на победата на капиталистичкиот Запад, наспроти комунистичкиот Исток!

Денес, триесетина години потоа, најдобрите поуки и лекции од културно-дипломатската победа во Студената војна, најлесно ги заборавија  победниците, а посебно САД, каде веднаш по паѓањето на комунистичката завеса, беше распуштена федералната агенција за промоција на културните вредности на американското општество! Големата победа над комунизмот, САД ги натера да поверуваат дека еднаш освоените срца и умови на народите и државите, вечно ќе бидат освоени и вечно ќе им бидат наклонети!

Денес, брзорастечките економии од Далечниот Исток одлично ги владеат најдобрите културно-дипломатски лекции и во склад со своите традиции ги модернизираат и ги интензивираат освојувањата на светот, најнапред преку културата. Јужна Кореја, Јапонија, Виетнам, Индија, Сингапур, но посебно Кина, денес ги раскажуваат своите најдобри приказни за себе, преку инструментите и алатките на културната дипломатија. „Мекото е сила“,   мисла од древниот кинески филозоф Лао Це, денес претставува девиза, преку која културната дипломатија станува претходница на секоја нова кинеска економска офанзива во светот.

Денес, веќе читаме дека Кинезите мудро инвестираат во купување холивудски студија и ненаметливо, но стратешки добро осмислено, ја освојуваат американската филмска индустрија, која низ целиот 20 век беше најмоќното оружје на американската културна дипломатија за стекнување симпатии и наклонетост ширум светот. Па некаде ќе прочитаме, дека ни филмските „Оскари“ веќе не се тоа што беа, дека планетарната милионска гледаност на церемонијата на доделување „Оскари“ од година во година паѓа или дека Америка не е повеќе моќна да произведува ѕвезди, како некогаш!

За волја на вистината, за време на короната (што е своевиден парадокс!),  гледаноста на „Оскарите“ падна и под психолошката бариера од 10 милиони гледачи, па следната година требаше да се случи шамарот на Вил Смит за повторно да порасне интересот, но и да се пробудат подзаспаните американските режисери, за да го вратат некогашниот сјај на американскиот филм и најсјajната церемонија за доделување филмски награди! Впрочем, „Оскарите“, покрај Супер Боулот, се најмоќното и најгледаното американско шоу - и нели така треба да остане, засекогаш?!

И повторно, за волја на вистината, Американците минатата и оваа година, создадоа исклучително моќна филмска продукција, која од милост некој веќе ја нарече, „Проект Барбенхајмер“!  „Барби“ и „Опенхајмер“ се филмски хитови на годината и филмска посвета кон планетарно најпопуларната американска кукла и кон таткото на американската атомска бомба, „американскиот Прометеј“, како што го нарекувааа американскиот физичар Роберт Опенхајмер.

Големото филмско враќање на Американците како лидери во културната дипломатија, симболички го означи и филмското екранизирање на животот на еден од најголемите американски композитори, диригенти и пијанисти на минатиот век, Леонард Бернштајн, со филмот „Маестро“, но и симболичното враќање на црвениот филмски тепих на еден вистински потомок на Индијанците, преку актерката од филмот „Убијците на цветната месечина“, Лили Гледстоун.

Американската мека моќ, најмоќно емитирана преку филмската уметност, се врати кон своите корени и големи брендови, но на крај (потполно фројдовски!), го овенча со најголема оскаровска слава филмот „Опенхајмер“, како своевиден романтичарски ламент кон времињата на неприкосновената американска тврда моќ, изразена преку политичката, економската и воено-атомската сила која ја имаа САД. 

(Зад заслепувачката филмска магија и блескавите спектакли посветени на филмот, Американците отсекогаш емитирале многу јасни и разбирливи пораки за цел свет, а нели моќта на културната дипломатија се состои токму во тоа, да допре и да освои што поширок круг срца и умови ширум светот, на наједноставен и најразбирлив јазик за сите!)

За оние филмски сладокусци кои очекуваат правда и правичност, доделувањето на „Оскарите“ не се вистинското место за тоа! Нели е доволно да се потсетиме, дека најголемите и најобожувани филмски актери меѓу двете светски војни Чарли Чаплин и Грета Гарбо никогаш не беа наградени со „Оскар“, дека убедливо најдобриот филм на сите времиња „Граѓанинот Кејн“ не доби ниту една статуетка, дека истиот касмет ги следеше филмските великани Алфред Хичкок, Стенли Кјубрик, Ричард Бартон, Кери Грант, Питер О Тул, Миа Фароу, Роберт Мичам, Бредли Купер што го глумеше Леонард Бернштајн, но најмногу големата Глен Клоуз, која и покрај 8-те номинации, никогаш нема добиено златна статуетка!

......................................................................................................

Глен Клоуз, несомнено, е исклучителен феномен на американската филмска индустрија и препознатлив амблем на нејзината културна дипломатија. „Ме споредуваат со Мерил Стрип, ќе каже во една прилика, но никогаш тоа не се случи и во ноќта кога се доделуваа Оскарите.“

Глен Клоуз беше на врвот на својата слава, со брилијантните улоги во „Фаталната привлечност“ и „Опасните врски“, филмови кои и фатално и опасно ја заведуваа и освојуваа публиката и зад комунистичката железна завеса, во втората половина од 80-тите години од минатиот век! Денес, филмските сладокусци низ цел свет, со леснотија ќе се сетат и на нејзините неповторливо одиграни улоги како Круела Де Вил  во „101 Далматинец“ или феноменалната трансформација во машки лик, во филмот „Алберт Нобс“, а театарските сладокусци ќе се сетат барем на дузина неповторливи ликови кои Клоуз успеа да ги донесе на штиците кои живот значат!

„Што уште треба да направи Глен Клоуз за да добие Оскар“, се прашуваа милиони љубители на филмот во 2019 година, кога беше повторно апсолутен фаворит за улогата во филмот „Дружина“, но наградата повторно ù беше одземена, овојпат од Оливија Колман за улогата во филмот „Миленичката“. „Твитер“ таа ноќ просто гореше од коментари: „Глен Клоуз повторно изгуби, можно ли е ова?“ Оливија Колман, својот поздравен оскаровски говор ù го посвети на Глен Клоуз: „Ти отсекогаш беше мој идол и не сакав вечерва ова да се случи! Мислам дека си неверојатна и знам дека многу те сакам!“

Глен Клоуз веќе неколку години по ред не игра големи филмски улоги, но затоа апсолутно добро ги разбира правилата на шоу-бизнисот и успева непогрешливо да го украде големото американско шоу, и кога губи! Разбирајќи ја моќта на гледаноста на најинтересните кратки фрагменти од минута и половина, наспроти повеќечасовното досадно филмско бдеење додека се чекаат главните филмски награди, Глен Клоуз во 2019 година со заводлив „тверк“ (и покрај позните години!), успеа да го украде шоуто- оскаровското „губитништво“ не ја спречи ни за момент, да остане голема и да продолжи да мами аплаузи од милионска публика ширум светот.

Да се остане велик и да се продолжи да се раскажува сопствената приказна и кога си постојан губитник, можат само најголемите уметници! Tоа е Глен Клоуз, која во својата долга филмска кариера виртузозно играше улоги и на крајно окрутни и исклучително лукави жени, па често знаеше да каже: „Мора да им верувате и мора да ги сакате своите улоги и кога никој друг не ги сака!“

И на последново оскаровско издание оваа 2024 година, Глен Клоуз блесна силно, покажувајќи му на светот дека и во пресрет на својот 77 роденден, кој ќе го слави за некој ден, на 19 март, е во полна животна и актерска форма и дека светот може допрва од неа да очекува брилијантни филмски улоги, кои еден ден сигурно ќе станат неизоставен дел од секоја филмска енциклопедија.

Годинава Клоуз се претстави со сосем мала улога во кратко промотивно видео, пред оскаровската церемонија, во кое на познати филмски уметници им беше поставувано прашањето „кој филм посебно ги инспирира да посакаат да патуваат во некоја земја“?

„Има филм, се вика ‘Пред дождот’. Снимен е во Македонија! Очигледно е многу стара и многу нешта се имаат случено во таа земја. Никогаш потоа, не излезе од моите мисли“.

Големата Глен Клоуз, како на дланка на светот му ја понуди Македонија, за која, благодарејќи на филмската приказна и магичните пејзажи од Мариово и Охрид, стекнала неизбришлива претстава како за стара земја, во која се случувале толку многу работи!  И уште, стекнувајќи претстава за земја со модерна филмска уметност, која умешно раскажува свои приказни, како со филмот „Пред дождот“.

Каков моќен маркетиншки подарок за една држава и за земја која во годините  по „Дождот“, а посебно последниве години, доживеа толку многу губитништва и разочарувања на меѓународната политичка и културна сцена! И истовремено, каква добра културно-дипломатска поука, од најупатената жива актерка за тоа, дека треба да се биде и да се остане голем и кога ништо во светот не ти е наклонето и не ти оди во прилог! Но, „мора да им верувате и мора да ги сакате своите улоги и кога никој друг не ги сака!“

Македонија не е држава со голема политичка, економска, воена, демографска или туристичка моќ, преку која би се позиционирала подобро на меѓународната политичка мапа, но со добро осмислена, постојана и продорна културна дипломатија може да биде и повеќе видлива и повеќе допадлива и повеќе препознатлива, секаде во светот!

Последниве седум изгубени години, македонската приказна во светот ја раскажуваа само нашите соседи, еднаш јужниот, а во продолжение на истата приказна и источниот! Нема понепријатна позиција во меѓународни рамки, од аспект на културната дипломатија, кога светот ве препознава само по една работа, која истовремено претставува и тешко решлив меѓународен проблем!

Да имавме власт, каква што веќе полни седум години немаме, најмалку што требаше веднаш да се направи, ќе беше изразувањето гест на благодарност кон големата американска актерка за овој голем културно-дипломатски дар што пред милионски светски аудиториум ù го посвети на Македонија! И заедно со честитката за нејзиниот скорешен роденден, да беше и официјално поканета да ја посети Македонија, да ги види одблизу пејзажите кои трајно ù се врежале во мислите, да ги запознае одблизу и Мариово и Охрид, (но и пејзажите од „Медената земја“ за кои исто така сигурно знае!), да ги запознае луѓето, но и природните и културните убавини со кои е дарувана оваа навистина стара земја, во која многу работи сè уште живо се случуваат. Многу малку треба, ако вистински се сака, да се постигне нешто вредно!

Тоа би бил првокласен културно-дипломатски настан, за кој ќе разбере целата светска јавност! Бидејќи, културната дипломатија го може тоа, на најдобар и наједноставен начин -и да руши ѕидови и бариери, кога мора, но и да гради трајни мостови на пријателство и наклонетост, кога сака! Глен Клоуз, сакаше и подаде рака! Македонијо, на потег си ти!

Среќен роденден и добре дојде дома, госпоѓо Клоуз!

The post Фаталната привлечност на културната дипломатија appeared first on Република.

 Ламбе Арнаудов

ИСТИ СМЕ! Најидиотскиот, најнедемократскиот, антицивилизациски остаток на озлогласеното едноумие, сé уште живее во лудите глави на остатоците од тоталитарниот режим, што е далеку зад сите нас слободоумни демократски определени луѓе освен за нив, умислените РЕГЕНТИ на своите дедовци и татковци, однапред предодредени да бидат подобри од другите, глупави големи, но празни глави.

Ниту во времето на владеењето на вашите дедовци и татковци, ниту пак сега со вас предводниците на најотровниот плод што вашите предци го посеале, погубен за нашата татковина, НЕ СМЕ ИСТИ.

Во недостиг на аргументи во одбрана на вашето разурнувачко владеење со татковината и понижувањето на македонскиот народ, наеднаш се сетивте: исти сме.

Не постои честит човек во Македонија кој би прифатил да го изедначат со вас одроди и предавници, а да не ви залепи жешка шлаканица или во најдобар случај да не поминете без сочна пцовка  упатена кон оние кои ве научиле на вакво декадентно учење и крајно дегенеративно однесување кон македонскиот народ и татковината.

И. Колку што бесот и гневот упатен кон вас е апсолутно оправдан, толку повеќе, неприфатливо и за осудување се сите постапки што толку ревносно ги применував, е перманентно без застанување, во разнебитувањето на сé што е МАКЕДОНСКО.

Кој луд ќе застане покрај вас?

Што мислевте? Заслепени од неограничената моќ што насилно, терористички ја грабнавте, ви  дава за право да демонстрирате силна агресија врз македонскиот човек, слободоумен патриот да го изедначете со вас од дното.

НЕ СМЕ ИСТИ. Ние, ВМРО-ДПМНЕ секогаш (22 пати на парламентарни, претседателски, локални избори и референдуми) ве победуваме со народот, со нивната верба во нашите чисти како седумпати прочистено сребро идеи, програми и платформи во корист на граѓаните.

И, сето тоа зачинето со исполнување на ветувањата што сме ги дале и се заветиле пред својот народ, кој пак безгранично ни верува заради тоа.

Потоа со цврсто зацртани црвени линии кои никогаш не ги преминуваме, со јасно утврдени критериуми, правила и начела низ кои што се содржани сите желби на нашиот народ аргументирано, бараме од меѓународната политика, само и ништо повеќе, да биде конструктивна и нелицемерна кон ставовите што самата ги донела како атрибути во корист на човештвото, да ги примени и кон НАПАТЕНИОТ МАКЕДОНСКИ НАРОД.

Така било, така е, и така ќе остане за вел и веков, кај нас во ВМРО-ДПМНЕ.

Затоа сме поинакви, посебни и за вас никогаш достижни.

А, вие, кутрите, понизни вазали, полтрони кон оние кои се изживуваат и бесрамно онанираат врз силните вредности, уникатни и за нив недостижни, трчате и облетувате како муви без глави околу ним, го КОДОШИТЕ својот народ, го понижувате за  вие срамно и лажно да се воздигнете над народот кој повеќе го мразите од колку утврдените му непријатели кои ги имаме.

Кај нив трчате и се натпреварувате кој полошо да каже за народот и татковината, тој подобро да помине. Тоа се вашите перверзни дејанија, сé во ваша лична корист, а на штета, сега не само на МАКЕДОНСКИОТ НАРОД и МАКЕДОНИЈА, туку и на општата состојба на целокупната општествено граѓанска заедница.

На крај. НЕ СМЕ ИСТИ, и затоа што овој слоган потајно во вашите глави го велича едноумието.

Ако сме исти, зошто избори!?

Оставете нé нас уште некое време да ја завршиме започнатата апокалипса. Да ве оставиме ли да ја уништите државатаи да го изобличете МАКЕДОНЕЦОТ!? – Мисија во вашите болни глави за сопствено гордеење.

Нема да ви успее. Затоа што не сме исти.

Различните од вас во ВМРО-ДПМНЕ ќе ве спречат.

На следните двојни избори, прво ќе ве прегазиме, а потоа ќе ве упатиме таму каде што заслужувате – ПРЕД СУДОТ НА НАРОДОТ.

The post Не сме исти! appeared first on Република.

Петар Поп-Арсов

Живееме во ера на перцепција. Постојано се трудиме за себе да создадеме перцепција кај другите дека сме убави, паметни, насмеани, нашетани, начитани, па дури најадени и напиени. Такво е времето. Ние сме лидери во светот во оваа област, особено на социјалните мрежи. Нема ништо лошо во тоа... освен кога ќе се претера со разно разни филтри кои ја менуваат реалноста.

Така е и во политиката. Зачестени анкети, испитување на јавното мислење, мерење на рејтинзите на поединци и политичките партии. Тое е веќе класика за периодот пред секои избори во Македонија. И тука сме на светско ниво, особено ако судиме според нашата посветеност кон оваа предизборна активност. Не сакаме никакви изненадувања и неизвесност. Веќе е нормално да ги знаеме резултатите однапред. Наликуваме на млад брачен пар кој со примена на достигнувањата на современата медицина уште во најраната фаза на бременост го дознава полот на сопственото бебе, две, три или повеќе како во некои случаи.

Ништо не е поразлично и со нашиве политички анкети. Моќта на „ултразвукот“ на анкетите уште во рана фаза може да го детерминира полот на победникот, односно дали ќе биде жена или маж. Може да ја проектира и бројката на освоени пратенички мандати, а со тоа и идната власт во државата. Навистина интересна алатка која во втор план ја става и потиснува директната комуникација меѓу луѓето, размената на мислења, информации, меѓусебното убедување, озборувањето, фалењето и критикувањето. Веќе нема смисла да се расправаме и убедуваме за политиката на родендени, слави и други семејни собири кое што во минатото беше национален спорт во Македонија.

Дали е добро или лошо, нормално или ненормално, тоа е сосема друго прашање чиј што одговор не е приоритет на овој текст. Нас нѐ интересираат анкетите и влијанието кое што тие го имаат врз севкупниот изборен процес, особено врз профилирањето на мислењето на одредена група на граѓани.

Начинот според кој се определуваат граѓаните на изборите може да го поделиме во неколку групи. Не дека не постојат и други облици и модели според кои граѓаните се определуваат на изборите, но нас нѐ интересираат оние најкарактеристичните кои ќе не доведат до групата која што е предмет на инетерес на овој текст.

Во првата група може да ги ставиме оние граѓани кои цврсто ја поддржуваат сопствената политичка опција со која се идентификуваат. Тие безрезервно стојат зад партијата и во добро и во лошо. Нив не ги интересира ниту политичката, ниту кадровската понуда. Независно од тоа дали во основата на ваквата фанатична поддршка стои идеологијата, личната и семејната традиција, идентификацијата со конкретната политичка опција, чувството за припадност и верност кон клубот за кој што навивам или пак е нешто сосема десетто, може слободно да кажеме дека оваа група претставува база врз која се гради и надополнува вкупната поддршка која што ја има една политичка опција.

Втората група, која произлегува од првата, се луѓе кои што во основа се поддржувачи на политичката опција со која се идентификуваат, но сепак внимателно ја следат нивната политичка и кадровска понуда. Тие се оние граѓани кои даваат силна поддршка на партијата за која што гласаат во случај кога им се погодени споменатите параметри. Но, во случај да се незадоволни од политиките и кадрите на партијата за која што гласаат, во таков случај тие повеќе се подготвени за апстиненција отколку да ја поддржат спротивната опција или некои трети алтернативни опции.

Во третата група би можеле да ги сместиме оние кои секогаш гласаат против. Немаат некои посебни афинитети кон никого, но во принцип секогаш го поддржуваат оној кој искреирал перцепција дека е најмногу против политичката опција која и оди на нерви на оваа група на гласачи. Од оваа група на гласачи не може да се очекуваат рационални одлуки или поддршка за конкретни политики кои се нудат како опција за подобар просперитет на државата. Тие едноставно функционираат и се определуваат врз база на антагонизам и се подготвени да гласаат дури и за политичка опција кој нема ништо во својата понуда, освен критики кон политичките противници.

Четвртата група се оние кои што се позиционирани во центарот. Некои навистина веруваат и се надеваат дека постои можност за создавање на сериозна политичка структура во центарот како трета или алтернативна опција на двете доминантни политички опции во Македонија. Други пак едноставо се плашат да зачекорат во подлабоките политички води и едноставно се држат во средината како некој вид комфорна зона во која ризиците кои што постојат се најмали.

Петтата може да ја дефинираме како група на неопределените. Овие граѓани навистина себе си се доживуваат како неопределени. Тие внимателно ја следат политичката и кадровската понуда. Тие ја ценат работата на досегашната власт и прават проценка за работата на идната. Овие луѓе не се оптеретени со чувство на обврска кон некоја од политичките опции ниту пак со чувството на обврска кон самите себе заради некаков континуитет или традиција во гласањето. Едноставно гласаат за оној кој што сметаат дека е подобар или во најмала рака дека е помалку лош. Ова е групата која што е „најскапа“ и која што најтешко се придобива. За да се добие поддршката на овие луѓе треба да се испорачаат конкретни резултати или да се има конкретна понуда. Политичката опција која што успеала да ја придобие оваа група на граѓани на своја страна, независно од тоа колкава е нејзината процентуална застапеност во однос на останатите групи, е сигурен победник на изборите.

Конечно доаѓаме до групата која што е инспирација за текстот на оваа колумна. Групата на граѓани која што е таргет во овој период на пред кампања. Луѓето кои што секогаш го поддржуваат победникот. Да, тие се тука меѓу нас, дел од нас, наши пријатели, другари, роднини. Тие не се неопределени. Тие секогаш се определени и секогаш стојат на една страна, на страната на победникот. Овие граѓани се најопределената од сите определени групи на гласачи во македонското општество која никогаш не ја менува страната, страната на победникот.

Тоа е исклучително растеглива група во која на исто место може да ги сместиме оние најзагрозените со оние најбогатите. Во оваа група за жал спаѓаат луѓето кои што се борат за егзистенција на дневна основа и чиј што опстанок зависи од помошта, вработувањето или било каква поддршка која доаѓа од институциите и структурите на власта. Едноставно немаат избор. Но, тука се и оние кои постојано се борат и очекуваат да искористат и добијат дополнителни привилегии од секоја власт. Тие луѓе постојат, без разлика дали се позиционирани во рамки на државната администрација или во рамки на приватниот бизнис кој што има релација со институциите на власта. Себе си секогаш се претставуваат како „професионалци“, „експерти“ и оние кои заслужуваат да ја добијат наклонетоста од секоја власт. На останатите гледаат како на партиски вработувања или политички наметнати кадри кои им се мешаат во „бизнисот“, иако и самите во еден момент влегле во игра преку партиските механизми.

Тука се и најбогатите, оние кои работат со државни тендери и чии што бизниси буквално се закачени на државниот буџет. Информацијата за тоа кој ќе биде победникот на изборите за овие луѓе е прашање на живот или смрт. Тие се исклучително зависни од тоа дали ќе бидат блиски до власта, особено со извршната и судската кои во Македонија се реални власти, за разлика од законодавната.

Поставеноста и функционирањето на македонското општество во толкава мера е изместено од нормалниот колосек што е сосема природно постоењето на оваа група на граѓани и гласачи. Тие едноставно постојат и се реалност. Некои оправдано заради основни потреби, некои неоправдано заради добивање на „леб преку погача“. Но, сепак се тука! Секоја власт преку својот начин на работење може дополнително да го стимулира зголемувањето на оваа група, особено ако работењето е неуспешно и штетно како во случај на актуелната владејачка гарнитура.

Од тие причини може да кажеме дека во моментиве на предкампања е сосема разбирлива тенденцијата на политичките партии да создадат перцепција за себе дека се победници на претстојните избори. Сосема е разбирливо ползувањето на алатката наречена анкета и испитување на јавното мнение. Тоа е легитимен пристап за привлекување на одредена целна група чии што гласови можат да создат дополнителна вредност и разлика во гласови во полза на едната или другата страна.

По се изгледа дека перцепцијата за тоа кој ќе биде победникот ќе има свое значајно место во вкупниот изборен резултат. Ултразвучната метода на откривање на полот на бебето во голема мера ќе влијае на тоа каква ќе биде бојата на првите алишта на новороденчето, црвена или сина. Слично е и во македонската политика. Како што гледаме ултразвукот на македонските анкети говори дека бојата на победникот ќе биде црвена, онака како што прилега за една жена.

Нека е среќен 8 Март!

The post Црвената боја на победникот appeared first on Република.

Васко Шутаров

Во едни далеку поскромни детства од денешниве, светот не ни се нудеше на дланка и до него не секогаш стигнувавме лесно! Но, тој свет ни се отвораше непогрешливо точно, кога доаѓаше вистинско време за тоа!

И во тие, далеку поскромни времиња од денешниве, ниту дома, ниту на училиште, не слушнавме дека во стекнувањата животни знаења и определби, треба да се одредуваме „за запад или за исток, за север или за југ!“! Нас подеднакво и дома и на училиште, нè учеа само на емпатија и солидарност со цел свет, што тогаш го мечтаевме со ширум отворени очи!

И со отворени очи сонувавме за освојувања и на Истокот и на Западот, патувајќи со Марко Поло, со Колумбо и со Магелан, со чиста и со ништо неоптоварена детска мечта!

И денес со отворени очи можам да го доловам ликот и гласот на мојата стамена и лична учителка, секогаш облечена во добро скроен дводелен костум, како нè поттикнува да знаеме повеќе од она што го бараше задолжителното градиво: „Читајте весници, гледајте вести, никогаш не заспивајте без новопрочитана страница од книга!“

Ништо позначајно и ништо поубаво, кога на деца од најрана возраст им се всадува љубов и за дополнителни знаења за мајчиниот јазик и за историјата и за културата на својот народ, но и за здравата храна и здравиот начин на живот, а патем и широко им се отвораат хоризонти, од далечниот Исток, до далечниот Запад, фино скокоткајќи ја дечјата фантазија и за јапонското обожување на расцветано црешово гранче, за уништувањето на славните цивилизации на Маите и Инките или за моќните жени во политиката, како на пример за Индира Ганди, на која мојата учителка, вистински ù се воодушевуваше!

И така осознаваме од многу мали, за бесценети животни поуки! Најпрво, колку важна може да биде животната лекција, кога жена со воодушевување говори за друга жена! И денес пред очи ја гледам, со каков вознес ни ја опишува убавината на индиската жена олицетворена во Индира Ганди, жената со препознатливиот седефен прамен во косата и длабоко замислените топли очи, како се внесува во опишувањето на традиционалното индиско сари, како говори за храброста на една жена да им се спротивстави на моќните мажи кои сакаат поделби во државата, но најмногу за мудроста на жената политичар, цврсто решена да стави крај на постојаните години на глад и сиромаштија, во втората по бројност нација во светот!

Денес Индија е уште помоќна држава од времето на Индира Ганди и претставува исклучително важен глобален фактор на меѓународната политичка сцена, но се прашувам на колкумина третоодделенци нешто ќе им значи името на актуелниот индиски премиер Нарендра Моди?! Или, да бидеме пореални - на колкумина студенти од третите години на студиите од политички науки во државата, јасна им е улогата, која благодарејќи посебно на Индира Ганди, Индија ја има во светов, денес?!

(Не беше така неодамна, кога слушнав, дека ќе се реконструира дел од улицата „Инди Раганди“ во Шуто Оризари, во Скопје!)

Она што посебно заслужува благодарност кон оние далечни и поскромни времиња од денешниве, тоа е длабоко стекнатата потреба од нови знаења, потреба не само од постојани нови откривања, туку и критички преоткривања на веќе стекнатите знаења! Денес, стануваме и повеќе свесни за тоа, со каков благодат сме биле дарувани,  кога сме биле воспитувани и образовани не само да бидеме „навртки и завртки“ за потребите на еден глобален пазарен механизам и за привилегијата толку години потоа, да се негува критички ум кон сè она што е препорачливо секојдневно да се голта како неприкосновена вистина, од која било страна на светот и да доаѓала!

Така и вистината за обожуваната жена политичар од моето детство, за која уште во трето одделение пишувавме осмомартовски домашни задачи, низ годиниве станува сè повеќе критичка, повеќеслојна и никогаш до крај исцрпена вистина! Денес, после толку многу сознанија за Индира Ганди, можеби најдолго одѕвонува вистината за неа, напишана од славната италијанска новинарка Оријана Фалачи: „ Ѝ се восхитувам, но не ù завидувам и не би сакала да бидам во нејзината кожа!“

Да бидеш полни 15 години премиер и да владееш со земја со толку длабока историја и традиција, земја со огромно мноштво од различни култури, религии, етнички групи, јазици и идеологии, често и длабоко поделени меѓу себе, уште и да успееш сето тоа непомирливо мноштво да го обединиш и да го модернизираш, тоа е епско дело, за повеќе од еден обичен човечки живот!

„Би била подготвена и да умрам служејќи ѝ на својата земја. Ако умрев во служба на нацијата, ќе се гордеев со тоа! И секоја капка од мојата крв, сигурна сум во тоа, ќе придонесеше за растот на оваа земја!“ - така зборуваше на едно од своите последни патувања низ Индија, Индира Ганди!

Жените понекогаш одат многу далеку! Но, другите слушаат само кога одите предалеку!

Списанието „Тајм“ ја вклучи Индира Ганди во 100-те најмоќни жени што го одбележаа 20 век, а во онлајн-анкета организирана од Би-Би-Си во 1999 година, беше прогласена за „жена на милениумот“. Колку далеку отиде од сите, па успеа во својата татковина да биде глас што се слуша и што обединува, а секаде во светот, глас што се слуша и почитува, во епохата што денес историјата ја именува со нејзиното име!

Како ќерка на Џавахарлал Нехру, првиот премиер на независна Индија, уште како девојче се вклучила во борбата за индиска независност од британската колонијална власт, создавајќи моќна и бројна организација од 60.000  девојчиња и момчиња, наречена „Бригада на Мајмуните“! Организацијата била најсигурна мрежа за пренесување пораки помеѓу борците за независност-децата во нивните школски чанти ги пренесувале скиците за сите големи мирни протестни акции, водени од Махатма Ганди и Џавахарлал Нехру.

Грижејќи се од мала и за својата болна мајка, во потрага по лек за неа патувала низ Европа, најнапред во Швајцарија, а потоа и во Англија, каде запишува студии во Оксфорд. Во Лондон и се вљубува во младиот новинар Фероз Ганди, со кого ја врзува и страстната борба за независност на Индија. За време на Втората светска војна поради британските обвинувања за антидржавна активност и двајцата поминуваат 13 месеци во затвор!

Со сопругот поминуваат и бурни 18 години во брак, во кој ги добиваат синовите Раџив и Санџај. Храброто влетување во брак, против кого биле сите (бидејќи тој бил припадник на заратустризмот, а таа, во духот на хинду-традицијата не била ветена за него), завршил многу порано пред формалниот развод, поради постојаните неверства од сопругот. Тогаш Индира, во една прилика, ќе се довери: „Сега можам да продолжам да бидам верна сопруга, но само на Индија!“

Осум години стекнувала политичко искуство во кабинетот на татка си, а кога тој се наоѓал пред тешки политички одлуки, барал совети само од неа. Тоа била сосем доволна причина доминантните мажи од Конгресната партија, на која ù таа припаѓала, малициозно да почнат да ја нарекуваат „немата кукла од кабинетот на премиерот!“.

Во 1960 година умира нејзиниот поранешен сопруг, а четири години подоцна го губи и татка си! („Татко ми беше државник, јас сум жена-политичар! Татко ми беше светец. Јас не сум!“) Во истата таа 1964 година, Индира Ганди станала министерка за информации и владин портпарол. Во јануари 1966 година станува премиер на Индија и со мал прекин, од 1977 до 1980, останува на таа функција до атентатот, во 1984 година!

Зошто Индира беше светилник и икона, за гладните и обесправените ширум светот, во втората половина од минатиот век?

Најнапред, заради непоколебливата решеност да ја започне и спроведе до крај т.н. „зелена револуција“ (1967-1978), преку која успева да ја трансформира сиромашната Индија, од земја на постојана глад, во земја која може да ги покрие сопствените потреби за храна и уште, да извезува храна! „Светот бара резултати! Не кажувајте им на другите за вашите породилни болки. Покажете му го на светот вашето дете!“ - ќе каже Индира, по спроведувањето на оваа комплексна, но комплетно успешна политичка и социјална акција.

Индира Ганди ја нарекуваа и „Железната лејди“, затоа што беше бескомпромисен борец за укинување на традиционалните кастински привилегии на махараџите, борец против секој обид за поделби и отцепувања на делови од Индија, борец за национализација на сите големи банки, но и големите нафтени компании со странски капитал! Индира имаше и свои „железни мани“, па и денес се спомнува авторитарното гушење на протестите на опозицијата и воведувањето вонредна состојба (токму во време на извојуваната воена победа против Пакистан!), а посебно се спомнува контроверзната кампања за стерилизирање на преку 7 милиони мажи, во години на борба против демографската експлозија и неконтролираното зголемување на бројноста на индиското население!

На меѓународен план, Индира Ганди беше синоним за бескомпромисен борец за заштита на индискиот интегритет и суверенитет. „Не постои сила која може да ми влијае или да ме скрши, кога треба да го бранам националниот интерес на Индија. Тоа кај мене не поминува!“, ќе изјави по посетата на САД во 1971 година,. Од таа историска средба во Вашингтон, набргу ќе протече  во јавноста разговор што го водат американскиот претседател Никсон и Хенри Кисинџер: „Оваа мала лисица нè излажа, каква лукава вештица од жена!“

Кога во 1980 година повторно триумфално се враќа на власт, доживува уште една огромна лична загуба! Во необјаснета до крај авионска несреќа, го губи постариот син, кого долги години го подготвува за свој наследник во политиката. „И кога хоризонтот е најцрн, божествена инспирација ќе ти го покаже патот, каде и како да се оди понатаму“, ќе изјави непосредно по загубата на синот!

Последната животна битка за зачувување на интегритетот на Индија, Индира Ганди ја плаќа со сопствениот живот! Милитантно крило на Сиките кои бараат отцепување од Индија, се крие во „Златниот храм“ во Пенџаб, а Индира Ганди праќа војска да го задуши бунтот! Во храмот е пронајден цел арсенал од оружје, како од американско, така и од кинеско производство! Индира Ганди станува потполно свесна дека совладувајќи ги Сиките, посредно војува и со двете моќни светски сили!

Само неколку месеци подоцна, подготвувајќи се за интервју со славниот Питер Јустинов, одлучува во последен момент да го соблече заштитниот панцир што го носела (женското око во огледалото забележало, дека со панцирот телото изгледа премногу заоблено!) Двајца Сики, кои и покрај предупредувањата ги оставила во својата лична гарда, од градината на резиденцијата, испукале во неа 40 куршуми, од кои 23 завршиле во нејзиното тело!

Силно претчувствувала дека може да се случи тоа: „Ако умрам со насилна смрт, како што некои стравуваат, а неколкумина заговараат, знам дека насилството ќе биде во мислите и постапките на убијците, а не во моето умирање“.

.......................................................................................

По трагите на сеќавањата од едни дамнешни времиња, кога далеку поскромно, но многу почовечно и поискрено го славевме 8 Март, не можев а да не се сетам на славната политичарка Индира Ганди, која велеше: „Сите мои игри беа политички, а јас, како и Јованка Орлеанка, постојано бев запалена на клада!“

The post Од безгласна кукла до жена на милениумот appeared first on Република.

Ламбе Арнаудов 

ОМРАЗА! Најидиотскиот порок на човештвото. ОМРАЗА кон својот народ.

Каде ли ви се насобра и кога се всели во вашите генијални глави на злото? Со што тоа го заслужи македонскиот народ  и Македонија? Каде се прекина љубовта што е појака и поблагородна од сé на светот, а секогаш и меѓу сите народи претставува највисок дострел на изразено чувство од нас упатено кон најсветото?

Го знам одговорот.

ТАКВИ СТЕ РОДЕНИ!

Години, векови, милениуми, злото е составен елемент, и тоа доминантен во вашето РЕЗИЛ ДНК.

Безнадежни сте, и ви нема поправка, хаварисаната духовна состојба на клиенти што ни најдобро составен конзилиум на светски експерти, психолози и психоаналитичари не може да ве излекува.

Тешко им е, претешко. Не ја знаат причината за оваа неизлечива болест и затоа не можат да ве лекуваат.

Вчудоневидени од наталожената омраза во вас што постојано расте и покрај применета каква таква терапија (неуспешна), креваат раце и ве прогласуваат за непознаница од прв ред.

Заедничко за сите е што се согласни дека местото ви е во глобалната психијатриска болница кои сами ја изградивте за себе, и каде што најудобно и најсреќно се чувствувате.

Фашизмот речиси исчезна.

Автофашизмот се расцвета и разбукти. Каде?

Токму овде во напатената и несреќна Македонија, благодарение на вас, мајстори од дванаесеттата Ложа на срамот, понижувањето, проклетијата и идиотизмот што го демонстрирате, сурово и безобзирно врз народот, вие клети, народни прво, а потоа  државни непријатели.

Со секое наредно предавство што во серија го сеете вашето отровно семе, сé потешко го казнувате народот.

Систематски но незапирливо го разнебитувате МАКЕДОНЕЦОТ посебно, но и сите граѓани кои ги прогласувате за невидливи, непостоечки ВИШОК  во општеството што го градете само за вашите празни глави, дебели мевови и единствени во постојана врвна форма, работливите задници.

Тие, задниците, работат ли работат, без престанок и максимално се трудат да ја надокнадат  дембелијата на искривоколчените глави.

Варшавското ГЕТО замина во историјата. “Добре дојде македонското гето“

Го напикавте народот во теснец, го опколивте од сите страни со телесни жици, од народ признат, ценет, почитуван заради своите светски вредности, направивте не племе туку орда која ништо нема, име, јазик, идентитет, историја, ги избришавте насилно сите обележја на МАКЕДОНЕЦОТ.

Сите нé направивте азиланти.

Азиланти меѓу своите во својата татковина.

Немаме крстителства, без документи сме, не можеме да излеземе од ова сивило, ниту можеме да влеземе во посветлото.

Никој дома не нé сака, надвор не нé прифаќа.

Се прашувам во кое столетие живеам и дали воопшто живеам.

И сето тоа благодарение на вас, белосветски идиоти, антологиски незнајковци кои образот, најсветлиот орган на човековото тело сте го ставиле на долу, на кондурите и го валкате со прав, кал и фекалии, а на главата несмасно сте го ставиле ѓонот.

Среќа што е така. Веднаш ве препознаваме. Лесно ќе ве излечиме. Ако не психоаналитичарите и психијатрите, тогаш кондураџиите.

Ќе го соберат сиот ѓон од вашите сурати, и ќе зашпараат дел од трошоците, а вас ќе ве направат жигосани со одрана лузна која што цел живот ќе ја носите, многу грда, сите да бегаат од вас, ама со прст да покажуваат на вас ОБЕЛЕЖАНИТЕ, казнети и отфрлени од мнозинството.

Како и секоја чума и инфекција, траете ограничено. Лек секогаш се наоѓа. НАРОДОТ.

Народот ќе ви пресуди. Веќе ви го подготви мешовитиот бордел за заеднички престој на остарени проститутки кои во серија го изневерувале својот народ и сега е...те се меѓу себе.

Не сте вредни ни интересни ни за тоа да ви го прават.

Видовте ли?

СÉ Е ПОЛЕСНО КОГА НАРОДОТ Е ТУКА!

Допрва ќе видете што ќе ве снајде.

Се намерачивте на непријател кого никој не може да го победи, а не вие дебелогазовци.

The post Образот ви е на кондурот, ѓон на образот appeared first on Република.