Јахчал или „ледената јама“ е архитектонски метод што се користел за производство на мраз и зачувување на храната. На овој начин Персијците правеле мраз и замрзнувале храна во пустината уштр пред 2.400 години.

Дизајн на конструкција

Јахчал имал облик на купола со дебели ѕидови од тули и глина. Оваа конструкција помагала да се одржи студена температура во сводот.

Собирање вода

Во текот на зимата, водата се собирала од реките или од топењето на снегот во планините. Оваа вода била канализирана кон Јахчал.

Процес на замрзнување

Водата се дистрибуира во мали езерца или сливови во сводот. Во текот на ноќта и во најстудените часови од ноќта водата замрзнувала поради ниските температури во пустината во ноќните часови.

Складирање на мразот

Откако ќе се замрзнел, мразот се сечел на коцки и се чувал во најнискиот дел на Јахчал, каде што температурата била најниска. Обликот на куполата и природната изолација на ѕидовите помагале мразот да остане замрзнат многу месеци.

Подоцнежна употреба

Во текот на летото складираниот мраз се користел за ладење пијалоци, зачувување на храна или дури и за медицински цели доколку било потребно.

Накратко, Јахчал го користел природниот студ во пустинските ноќи за да создаде и зачува мраз, користејќи едноставни, но ефективни техники за складирање и топлинска изолација.

The post Еве како правеле мраз за време на Персиската империја среде пустина appeared first on Република.

Утрото постудено, а преку денот, времето ќе биде сончево со умерена облачност. Ќе дува слаб до умерен ветер претежно од југоисточен правец. Минималната температура се очекува да биде 2 степена, а максималната, 27 степени, информираат од Управата за хидрометеоролошки работи.

Во Скопје, времето се очекува да биде сончево со умерена облачност и со слаб југоисточен ветер.

Според најавеното, во среда и петок ќе има услови за локален дожд и ретки грмежи.

The post Студено утро, поплладне ќе затопли appeared first on Република.

За време на одморот на островот Менорка во Шпанија, туристот Антонио Барбеито бил разочаран кога погледнал што сакаат да му наплатат во рибниот ресторан каде заминал на луксузна вечера. Таму вечерата го коштала 250 евра, но го изнервирала една банална ставка од сметката. Тој порачал јастог, тартар од ракчиња, пржени лигњи, школки, сладолед, сода и кафе.

Но, од кожа го извадило дека на сметката имало за наплата и чаша мраз, за која требало да плати 2,75 евра. Тој напиша дека тоа е крајно безобразно.

Тој рече дека сака да патува во својата земја и да ги поддржува локалните ресторани, но не му се допаѓаат овие практики. Имено, проблематично е што рестораните генерално се трудат да го извлечат секој денар од туристите, особено на попопуларните места каде посетеноста не зависи толку од квалитетот на услугата.

Adoro el turismo nacional y casi nunca salgo de España para apoyar a una comunidad tan importante como es la hostelera pero en una cuenta de 250 euros que te cobren 3 por hielo extra me parece extremadamente fuera de lugar. #menorca #hosteleria pic.twitter.com/EHDBSKgAPF

— antonio barbeito (@barbeitovila) August 4, 2024

The post „Е, овие 2,75 евра не ви ги плаќам!“, вели бесен турист кога виде што му наплатија со вечерата вредна 250 евра appeared first on Република.

Бајкалското Езеро, се наоѓа во Русија, на границата на регионот Иркутск и Бурјатија. Езерото е големо и древно езеро во планините на Сибир, северно од монголската граница. Тоа е најдлабокото езеро во светот и најголемиот природен резервоар со свежа вода.

Во зима езерото замрзнува, освен мала лента долга 15-20 километри. До крајот на зимата, мразот достигнува дебелина до 1 метар, а во областите на заливот до 1,5-2 метри.

Поради екстремниот студ во зима, може да се формираат пукнатини и да го скршат мразот на посебни полиња. Овие пукнатини се долги 10-30 км и широки 2-3 метри. Тие се придружени со силно пукање што звучи како гром или топовски истрели.  Благодарение на пукнатините во мразот, рибите во езерото не умираат од недостаток на кислород.

Бајкалскиот мраз е многу проѕирен, а сончевата светлина „протекува“ низ него, па планктонските алги брзо растат во водата, ослободувајќи кислород. По должината на брегот на Бајкалот може да се видат ледени пештери и ледени прскања во зима. Овде популарни се лизгањето на мраз и санкањето со кучиња.

The post На зима сончевата светлина „тече“ низ проѕирниот мраз дебел и до два метра: Бајкалското е најдлабокото езеро во светот appeared first on Република.

Две лица загинале од паѓање на маси глечерски мраз во близина на Мон Блан на француските Алпи, пренесе ДПА.

Според локалните власти, големи парчиња мраз се одвоиле од глечерот, при што полесно е повредено уште едно лице, а четворица преживеале неповредени.

Двете жртви биле затрупани под мразот. Тие биле планинари кои сакале да се искачат на Мон Блан.

The post Двајца алпинисти загинале на Мон Блан по одрон на глечерски мраз appeared first on Република.

Огромната ледена покривка на Гренланд изгубила 4.700 милијарди тони мраз за 20 години, што предизвикува зголемување на нивото на океаните за 1,2 сантиметри, покажуваат новите податоци од данско истражување на Арктикот, објавено оваа недела.

Тој волумен на стопен мраз, кој би ја покрил површината на САД со половина метар вода, е особено важен за брегот на Гренланд, покажува истражувањето засновано на сателитско следење на програмата „Грејс“.

Од почетокот на мерењата во април 2002 година, ледената покривка на Гренланд изгуби околу 4.700 гигатони мраз. Податоците покажуваат дека најголем дел од загубата на мразот се случува на рабовите на ледената покривка, каде што мразот се повлекува, дека ледените фронтови се повлекуваат во фјордовите и на копно, како и дека топењето е посилно на површината на мразот - објави „Полар Портал“ (Polar Portal), чадор организација на данските институти за Арктикот.

Според овие податоци, особено е погоден западниот брег на Гренланд.

Глобалното затоплување е особено алармантно на Арктикот, каде што во последните децении е три до четири пати побрзо отколку во останатиот дел на светот, покажуваат најновите научни истражувања.

Според истражување што го објави НАСА кон крајот на јануари, забрзаното топење на мразот во близина на брегот се должи на затоплувањето на Арктичкиот океан, што придонесува „барем како и површинскиот воздух“ за намалување на ледената покривка.

Топењето на мразот на Гренланд моментално е главната причина за зголемувањето на нивото на океаните на Земјата. Според НАСА, глечерите на Гренланд се повлекуваат шест до седум пати побрзо отколку пред 25 години.

Според климатолозите, на Гренланд има толку многу мраз што доколку се стопи целиот, нивото на океаните би можело да се зголеми за повеќе од седум метри.

The post Ледената покривка на Гренланд загубила 4.700 милијарди тони мраз, количество што би ги покрило САД со пола метар вода appeared first on Република.