Премиерот Христијан Мицкоски најави нови германски инвестиции, а најголемата, како што истакна, ќе биде ветерен парк кај Куманово, Ранковце, Крива Паланка и Старо Нагоричане, вредна преку 400 милиони евра. До крајот на годината, според премиерот, две германски компании ќе почнат да вложуваат, едната, веќе присутна во земјава, ќе гради нов производен погон, а другата ќе стартува сосема нова гринфилд инвестиција.

Одговорајќи на новинарски прашања по поставувањето камен-темелник на ново училиште во Ченто, Мицкоски рече дека очекува раздвижување на економијата по забрзаната динамика на капиталните инвестиции и над три отсто раст на БДП во третиот и четвртиот квартал од годината.

Ефектите од економската ситуација во Германија која, според премиерот, не е охрабрувачка, кај нас ќе се почувствуваат, како што рече, веројатно кон крајот на првиот и почетокот на вториот квартал идната година.

Разговорот со германската Стопанска комора, беше пријатен и, би рекол, плоден. Веќе имаме неколку инвестиции во најава. Има една инвестиција во делот на енергетиката, нов ветерен парк – огромна инвестиција во потегот на општините Куманово, Ранковце, Крива Паланка и Старо Нагоричане, германска инвестиција, огромна 400 и нешто милиони евра. Струјата што ќе ја произведуваат, ќе ја продаваат на пазарот. За жал, четири години таа инвестиција не биле во можност да ја реализираат од причини кои не би ги коментирал сега во јавноста, ќе треба истражните органи да се позанимаваат. Но, веќе задолживме луѓе од Кабинетот што ќе ја следат на дневна основа реализацијата на оваа инвестиција која ќе значи уште еден чекор напред кон зелената транзиција, односно производство на електрична енергија од обновливи извори. Инаку, состојбата во германската економија не е охрабрувачка, туку е прилично предизвикувачка и очекувам ефектите што сега се случуваат во овој трет квартал во Германија, ние да ги почувствуваме кон крајот на првиот и почетокот на вториот квартал следната година – изјави Мицкоски.

Тој се осврна и на состојбите во индустријата кај нас, нагласувајќи дека последниве два месеца од доаѓањето на новата Влада, бројките се многу подобри.

Индустриското производство просечно во вториот квартал паѓаше со 7 проценти. Просечно во првите два месеци од третиот квартал за којшто имаме досега обработени податоци, тоа се јули и август месец расте со 1,1 процент или во нето просечно е повисоко 8,1 проценти споредено со вториот квартал. Односно, во месец јули порасна за 3,8 проценти, а во месец август падна за 1,6 или во просек кога ќе се земе расте за 1,1 процент, додека пак, преработувачката индустрија и во првиот месец од третиот квартал јули и во вториот месец од третиот квартал август расте, во јули за 3,8 проценти, а во август мислам дека беше 1,1 процент, но треба тоа да го провериме. Извозот во август споредено со август минатата година е поголем за 12,2 процента, а увозот е помал за 1,6 проценти, така што не би се сложил дека извозот паѓа. Јас сега зборувам откако е оваа Влада, не зборувам за претходната. Откако е оваа Влада, избрана ова се параметрите – истакна премиерот.

Дополни и дека седум години додека соседите одеа напред, земјава одеше назад, па сега, како што напомена, мора да се прават крупни чекори.

Порастот на БДП, согласно сегашните параметри, очекувам да биде меѓу прогнозите на ММФ и Светска банка или еден од подобрите во регионот или Европа, но да го почекаме декември кога излегуваат бројките за третиот квартал. Сепак, очекувам во третиот и четвртиот квартал растот да биде над три отсто со оглед на забрзаната динамика на капиталните инестиции – потенцира премиерот.

Во врска со проектите на општините, рече дека ќе бидат јавно објавени.

Не очекувам нови проекти, туку тие навреме што не доставија, да достават, а такви не се многу, нагласи Мицкоски.

The post Нови германски инвестиции и очекување растот на БДП да надмине три отсто, најави Мицкоски appeared first on Република.

Бруто-домашниот производ (БДП) во второто тримесечје од годинава забалежа раст од 2,3  отсто, објави денеска Државниот завод за статистика (ДЗС).

Во вториот квартал годинава, поголем пораст е забележан во секторите: Уметност, забава и рекреација; Други услужни дејности; Дејности на домаќинствата како работодавачи; дејности на домаќинствата кои произведуваат разновидна стока и вршат различни услуги за сопствени потреби од 9.5  проценти, а 8.7 проценти во Стручни, научни и технички дејности и Административни и помошни услужни дејности.

Статистичките податоци покажуваат дека финалната потрошувачка на домаќинствата, вклучувајќи ги непрофитните институции кои им служат на домаќинствата, во второто тримесечје од годинава, номинално расте за 4.7  проценти, а нејзиното учество во структурата на брутодомашниот производ изнесува 74.5  процети.

Во истиот период, информира ДЗС, извозот на стоки и на услуги номинално е намален за 3.4  проценти, а увозот на стоки и на услуги забележа намалување во номинален износ од 5.2  проценти.

Бруто-инвестициите во второто тримесечје од годинава бележат зголемување во делот на бруто инвестициите во основни средства, а намалување во промената на залихите.

БДП во првиот квартал изнсуваше 1,2 отсто, а со ребалансот на Буџетот е проектиран на износ од 2,1 процент.

The post БДП порасна за 2,4 отсто appeared first on Република.

Имаме реална проекција на БДП, иако и таа е проследена со ризици. Важноста на реалните проекции произлегува од тоа што нереалниот БДП продуцира и нереални расходи во буџетите на корисниците, кои на крајот се трошат непродуктивно. Ова го посочи министерката за финансии Гордана Димитриеска-Кочоска денеска на средба со новинари.

Првиот квартал и индикаторите од вториот квартал не упатуваа на тоа дека нема да се оствари проектираниот раст со иницијалниот Буџет од 3,4%. Затоа проекцијата за раст на БДП за 2024 година е ревидирана на 2,1%. Преземаме активности и насочени сме кон реализација на капитални инвестиции, вршиме притисок да се реализираат проекти за да ја поттикнеме економијата. Економијата е приоритетот и нашиот интерес е насочен кон тоа - истакна Димитриеска-Кочоска.

Министерката рече дека ова е важно од аспект дека многу од расходите во Буџетот зависат од процентот на БДП. А од друга страна, како што беше појаснето на средбата со новинарите, има корисници кои не успеваат да ги реализираат буџетските средства, но и буџетски корисници кои поради несоодветно постапување предизвикуваат огромни штети врз буџетот, како што се исплатата на извршни решенија и кои само од Европскиот суд за човекови права годинава се на ниво од над 3 милиони евра, како и провизии во износ од 27 милиони евра кои се платени од 2017 година наваму за нереализирани проекти, а за кои се земени кредити. Вакво однесување, како што порача министерката, нема да се толерира.

Расходите во Буџетот за 2024 година се поголеми и затоа и се пристапи кон ребаланс во кој се тргна од тоа да се обезбедат пари за она што е законска обврска и доспеани обврски за сервисирање. Расходите и во наредните години се очекува да се високи, за тоа и при проектирање на наредниот буџет за 2025 година ќе треба да се постават приоритети за кои ќе се обезбедат средства - рече министерката за финансии.

Таа додаде дека во првата половина од оваа година се собрани приходи за 3,5 % пониски од планираното, но оти во јули има добра наплата.

Кај приходите по основ на ДДВ заклучно со јули има повисока наплата за 20,8%, данокот на добивка 20,1%, данокот на личен доход 18,1%. Дадени се насоки на институциите што се под надлежност на Министерството за финансии дека треба да се преземат одредени мерки коишто се во насока на подобри услуги и поефикасна наплата на приходите -  рече министерката за финансии Гордана Димитриеска-Кочоска.

The post Димитриеска-Кочоска: Проектираме реален раст на БДП, важни се инвестициите за да ја подигнеме економијата appeared first on Република.

Бруто-домашниот производ (БДП) во првото тримесечје од 2024 година забележа раст од 1.2%, соопшти Државниот завод за статистика.

Во првото тримесечје, поголем пораст е забележан во секторите: Уметност, забава и рекреација; Други услужни дејности; Дејности на домаќинствата како работодавачи; дејности на домаќинствата кои произведуваат разновидна стока и вршат различни услуги за сопствени потреби од 19.6%; Стручни, научни и технички дејности; Административни и помошни услужни дејности од 7.5%; Трговија на големо и трговија на мало; поправка на моторни возила и мотоцикли; Транспорт и складирање; Објекти за сместување и сервисни дејности со храна од 6.9%.

Финалната потрошувачка на домаќинствата вклучувајќи ги непрофитните институции кои им служат на домаќинствата, во првото тримесечје од 2024 година, номинално расте за 4.8 %, а нејзиното учество во структурата на бруто- домашниот производ изнесува 72.0%.

Во истиот период, извозот на стоки и на услуги номинално е намален за 6.0 %, а увозот на стоки и на услуги забележа зголемување во номинален износ од 0.5%.

Бруто-инвестициите во првото тримесечје од 2024 година бележат зголемување во делот на бруто инвестициите во основни средства (во машините и опремата и во транспортната опрема) и кај промената на залихите.

The post Минимално: БДП во првиот квартал со раст од 1,2 отсто appeared first on Република.

Наспроти криењето на владата на СДСМ и ДУИ вистина ја објави кредит рејтинг агенцијата „Фич“. Агенцијата потврди дека економскиот раст во 2023 година е само 1%, пониско од очекувањата на сите меѓународни институции, на Владата и на НБРМ. И покрај кажувања од домашните власти, а со тоа пренесено во соопштението од „Фич“, за технички прашања околу пресметката на БДП, растот и со наредните ревизии ќе биде низок и недоволен да ја скрие расипничката политика на владата во заминување, коменитра „пари.ком.мк“.

Како една од главните причини за нискиот економски раст, „Фич“ потврдува дека е побавниот почеток на проектот за коридорот 8/10д од очекувадното и лошите земјоделски перформанси.

„Фич“ со ова потврдува дека Коридор 8/10д е во застој. Ова отвара прашање: за што се потрошија 236 милиони евра од буџетот кои беа префрлени за проектот? „Фич“ исто констатира дека нема зголемено производство на храна, наспроти тврдењата на владата дека го помагаат системски земјоделството и тоа со многу пари. И тука, нема раст на производство, ама се даваат пари.

Во соопштението на „Фич“, буџетскиот дефицит во 2023 година е 4,9% од БДП, што е далеку од планираниот 4,6%, и далеку како што во континуитет алармиравме од 3% од БДП, што е пропишано во Закон. Главен фискален ризик според Фич е изградбата на Коридорот 8/10д, којшто се оценува дека ќе зема 2% од БДП годишно во наредните пет години. Овој проект е главниот фискален ризик поради потенцијалните пречекорувања на трошоците и недостатокот на конечна проценка на трошоците за проектот. Потврдено дека нема конечна проценка.

Без многу помпа и фалење на носителите на политиките, „Фич“ едноставно заклучува дека инфлацијата падна на 3% во февруари, од врвот од 19,8% во октомври 2022 година, како одраз на базните ефекти (односно високата споредбена основа), построгата монетарна политика и од неодамна привременото замрзнување на некои цени, кое е укинато и ќе се пренесе во повисоки бројки за инфлацијата во март. Фич заклучува дека базичната инфлација исто се намалила, како и инфлациските очекувања. Но, не заклучува дека базичната инфлација од 4,7% во февруари е повисока од вкупната инфлација (од 3%) што значи и не така смирени инфлациски очекувања.

Повеќе на „пари.ком.мк“.

The post „Фич“ потврди дека економскиот раст во Македонија е само 1% во 2023 година – помалку од очекуваното, а буџетскиот дефицит е 4,9% од БДП – поголем од планираното appeared first on Република.

Многу е лоша ситуацијата во државата и ако продолжи со ова темпо ќе биде уште полошо, за само 7 години оваа власт успеа да го зголеми долгот за неверојатни 3,8 милијарди евра. Тоа е цифра која што оваа власт како наследство односно како едно време ни ја остава на нас и на идните генерации на неродените деца, посочи Маја Кадиевска Војновиќ член на ИК на ВМРО-ДПМНЕ во вчерашното гостување во емисија „Заспиј ако можеш“ на телевизија Алфа.

Кадиевска Војновиќ кажа дека оваа влада на СДС и ДУИ ќе биде запаметена како најлоша влада во историјата на Македонија во однос на управувањето со економијата.

Однесувањето на оваа влада беше како да нема утре, ќе се финансираме со креирање на буџетски дефицити, ќе трошиме повеќе отколку што ни е чергата и едноставно не им е гајле, утре ќе си заминат од власт, кој дојде нека се мисли и нека се мачи. Но тие ги задолжија граѓаните, ги задолжија бизнисите, не задолжија сите нас. Едноставно лоша е ситуацијата, ова сите економисти го знаат. Оваа влада во македонската независна историја ќе биде запамтена како една од најлошите влади со управувањето на економијата, после онаа на Бранко од транзицијата можам со сигурност да кажам дека оваа влада нема никакви економски ефекти -нагласи Кадиевка Војновиќ.

Војновиќ додаде дека Македонија предводена од СДС и ДУИ не испорача никакви резултати во економијата а креираше огромен долг.

Власта креираше огромен долг, а не испорача никаков економски раст. Просечниот раст на целиот период на владеење е само 1,6 проценти. Тоа е испорачување на ништо. Ние не мрднавме по животен стандард пресметан по индикатор кој што цел свет го пресметува а тоа е БДП по глава на жител. Ние не мрднавме од место за разлика од регионот. Србија конвергира кон ЕУ со неверојатно темпо. Црна Гора исто па дури и Косово и Албанија да потраеше оваа власт ќе не претркаа и тоа многу. Изговорот на оваа влада е кризата, пандемијата и енергетската криза но таа ги зафати сите и светот и регионот. Сите останати беа ефикасни во преземање на мерки неутрализирачки ефекти врз економијата освен нашата влада - истакна Кадиевска Војновиќ.

The post Кадиевска Војновиќ: Владата на СДС и ДУИ во целиот мандат има раст од 1 процент БДП, а го зголемија долгот на 3.8 милијарди евра appeared first on Република.

Државниот завод за статистика ги објави податоците за бруто домашниот производ за 2023 година и резултатите се катастрофални, велат од ВМРО-ДПМНЕ.

Владата на СДС/ДУИ во 2023 година:

-Оствари само 1% економски раст, а планираа од 2,9%. Три пати понизок. Црна Гора (6,6%), Албанија (3,5%), Хрватска (2,8%) и Србија (2,5%) забележаа значајно повисоки стапки на економски раст.

-Остварија пад од 17% на бруто-инвестициите, а планираа раст од 5%.

-Остварија огромен буџетски дефицит од 4,9% од БДП, а планираа 4,6% од БДП. Длабоко го прекршија фискалното правило за буџетски дефицит од 3% од БДП кое стои во Закон и тоа втора година по ред.

-Јавниот долг со новите податоци на БДП изнесува 62,1% од БДП на крајот од 2023 година, и ја надмина психолошката и прифатлива граница од 60%.

Македонија е во стагфлација, а оваа власт не фрли во должничко ропство.

Оставаат опасна економска катастрофа.

Оставаат и 1,8 милијарди евра обврски за плаќање на камати во наредните 5 години, или 360 милиони евра годишно, пари со кои можеа да се изградат патишта, училишта, градинки, да се зголемат плати, пензии. Оставаат јавен долг за 8,5 милијарди евра (за 3,8 милијарди го зголемија). А, просечниот економски раст за нивно владеење од 2017-2023 година е само 1,6%. За што се потрошија парите на граѓаните и бизнисите? Допрва ќе има одговори и одговорности, велат пд ВМРО ДПМНЕ.

The post Економска катастрофа: Раст од само 1%, а јавниот долг надмина 62% од БДП! appeared first on Република.

The post ВМРО-ДПМНЕ: Економска катастрофа- Раст од само 1%, а јавниот долг надмина 62% од БДП! appeared first on Република.

Социјалистичката партија на Македонија оценува дека последниот податок за растот на бруто домашниот производ од 0.9% ја покажува сета неуспешност на политиките на власта на СДС и ДУИ.

Минималниот раст на БДП за цела 2023 година е рамен на статистичка грешка што значи економијата не само што не расте туку и сериозно назадува.

Лажни се фалбите на власта за високите плати и пензии кои инфлацијата ги обезвредни, а граѓаните живеаат се полошо во беда и сиромаштија.

СДС и ДУИ се претставуваат како партии за евроинтеграција, а всушност со економијата вршат дезинтеграција на економското ткиво на државата.

Коруптивните здрелки на власта пропаѓаат како и соништата за електричен автомобил, за автопатишта, за електоренергетски објекти и слични небулози.

Неспособната власт се потврдува како крајно дестабилизирачка и изолационистичка зошто во ЕУ таквите коруптивни зделки не поминуваат.

Уништувањето на се  што е Македонско што го прави власта на СДС и ДУИ мора да престане. Изборите се единствен шанса лажговците и криминалците да се отстранат и да им се покаже вистинското место на буништето на историјата.

The post СПМ: Последниот податок за растот на БДП од 0.9 отсто ја покажува сета неуспешност на политиките на власта appeared first on Република.

Македонија е една од земјите коишто не ги исполнуваат во целост своите обврски кога станува збор за државните трошоци што се издвојуваат за одбрана.

Целта на Алијансата е сите држави членки за одбрана да издвојуваат најмалку 2% од својот БДП, но во моментов, такво нешто исполнуваат само 11 од 30 земји што се дел од НАТО.

Најголем процент од својот БДП издвојува Полска - 3,9%, втори се САД со 3,5%, а трета Грција, со 3%. Покрај нив, над барем 25 од својот буџет за одбрана издвојуваат Естонија, Литванија, Финска, Романија, Унгарија, Латвија, Велика Британија и Словачка.

Затоа, пак, најмалку троши Луксембург - само 0,7 отсто.

The post Македонија е една од земјите која не ги исполнува своите обврски во НАТО за одбранбен буџет appeared first on Република.

Претседателот Александар Вучиќ  тврди дека Србија за прв пат ја надминала бројката од 40 тони злато во трезорот, додека државата има четири милијарди на сметката.

- Имаме над 25 милијарди девизни резерви. Само пред 12 години беше 10,2 милијарди. За 12 години собравме уште 15. За прв пат надминавме 40 тони злато во трезорот. Имаме четири милијарди на нашата сметка. Ние сме апсолутно фискално и финансиски стабилни.
Вкупниот бруто домашен производ на сите во Западен Балкан е помал од БДП на Србија. Србија има 69,5 милијарди, а сите заедно имаат 67. Да се ​​види економската доминација на Србија. И бевме четврти во регионот. Црна Гора имаше 50 отсто поголема плата и еве сме. И на здрави нозе.

The post Србија има поголем БДП од сите земји од регионот заедно appeared first on Република.

Претседателот на Србија денеска откри дека проекциите на ММФ покажале дека Србија во 2028 година ќе има повисок БДП по глава на жител од Хрватска која е членка на ЕУ и еврозоната.

Ја мислам дека ќе биде и побрзо, но ајде-вели Вучиќ.

Тој потсети оти не треба да се очекува од Хрватска да каже нешто добро за Србија или пак Албин Курти и оти тие не можат да се пофалат со економскиот раст што го има земјата.

The post Иако Хрватите се во ЕУ: MMФ потврди дека Србија во 2028 година ќе има повисок БДП од Хрватска appeared first on Република.

Белградско драмско позориште настапува вечерва со „Самрак на боговите“ на неодамна починатиот режисер Јагош Марковиќ, во Драмски театар Скопје. Гостувањето е во рамки на фестивалот РУТА.

Премиерата на претставата беше во октомври 2019 година на матичната сцена на БДП и на задоволство на ансамблот интензивно гостува во периодот по короната во целиот регион каде што е одлично прифатена од публиката. Пораката на претставата е дека секој човек има влијание на опкружувањето, сите сме соучесници на доаѓањето на лошите времиња и настани. Репликата „Сите сме виновни со своето однесување или недејствување“ е нитка присутна низ целата претстава.

Автор: Ивор Мартиниќ
Режија : Јагош Марковиќ
Јазична адаптација:Живана Рашковиќ
Сценограф и костимограф: Јагош Марковиќ и Бојана Никитовиќ
Сценски говор: Др.Лилјана Мркиќ Поповиќ
Продуцент: Срџан Обреновиќ

Улоги:

Александар Алач
Бранка Катиќ
Исидора Симијоновиќ
Владан Милиќ
Павле Пекиќ
Јово Максиќ
Милан Чучиловиќ
Милица Зариќ
Вања Ненадиќ/Мина Ненадовиќ

Инспициент: Дејан Поповиќ
Помошник режисер: Ксенија Ќирица
Асистент режисер: Тара Лазаревиќ
Асистент костимограф: Петра Фотез

Ивор Мартиниќ, низ специфичната драматуршка стилизација на познатиот филм на Лукино Висконти (1969), го почитува временскиот редослед на моралното пропаѓање и политичкиот раст и богатење на семејството Фон Ашенбек (алузија на познатото семејство Круп), кое започнува со палењето на Рајхстагот во 1933 година, а завршува во Ноќта на долгите ножеви во 1934 година. Сѐ е споено, подобро кажано, сведено на една призрачна ноќна прослава на падот на старата Германија и раѓањето на нацизмот. Софистицираната роденденска прослава прераснува во брутална, крвава „игра на столовите“ во која во секој круг некој е исфрлен, поточно го губи животот, а маските на цивилизациската надградба (скрупили, емпатија, самоконтрола) забрзано паѓаат, откривајќи ја вистинската смисла, во последната слика, на оваа бестијална игра на моќ.

Мораме да посведочиме, мораме едни на други да си кажеме – за да не помислиме дека сѐ е во ред, за да не отрпнеме, да не заборавиме. Е токму затоа Самрак на боговите, рече Јагош Марковиќ во третата соработка со БДП.

The post Белградско драмско позориште вечерва со претставата „Самрак на боговите“ на РУТА appeared first on Република.

Сезонски прилагодениот БДП во второто тримесечје од годинава порасна за 0,3 отсто на квартално ниво во Еврозоната и остана непроменет на ниво на цела ЕУ, додека стапката на инфлација во зоната не еврото во јули се намали на 5,3 од јунските 5,5 проценти, соопшти денеска Статистичката служба на ЕУ – Евростат.

Според прелиминарните податоци на Евростат, на годишно ниво во вториот квартал од 2023 година економскиот раст изнесува 0,6 отсто во еврозоната и 0,5 проценти на ниво на цела ЕУ.

Во првиот овогодишен квартал, БДП во Еврозоната остана непроменет, а на ниво на цела ЕУ забележа раст од 0,2 отсто. Годишниот економски раст во првото тримесечје од 2023 година изнесуваше по 1,1 проценти и во Еврозоната и во цела ЕУ.

Како што јави специјалниот известувач на МИА од Брисел, од Евростат посочуваат дека овие прелиминарни проценки за растот на БДП се нецелосни и ќе бидат предмет на дополнителни ревизии.

Одделно по секоја земја, според досега добиените и расположливи податоци, најголем квартален раст на БДП во второто тримесечје бележи Ирска со 3,3 проценти, пред Литванија со 2,8 отсто, Франција 0,5, Шпанија 0,4, Белгија 0,2 и Чешка со 0,1 проценти.

Од друга страна, најголем пад на БДП има Шведска од 1,5 отсто на квартално ниво, Летонија 0,6, Австрија 0,4 и Италија од 0,3 проценти. Во Германија и Португалија БДП остана непроменет во однос на првото тримесечје.

Ирска е „шампион“ во растот на БДП и на годишно ниво од 2,8 проценти, пред Португалија со 2,3 и Шпанија 1,8 отсто. Белгија, Литванија и Франција бележат раст на БДП во вториот квартал од 0,9 отсто споредено со истиот период лани, а Италија од 0,6 проценти.

Најголем пад на БДП во периодот април-јуни 2023 година на годишно ниво е забележан во Шведска од 2,4 проценти, Чешка од 0,6, Летонија 0,5, Австрија од 0,3 и Германија од 0,1 отсто.

Кога станува збор, пак, за инфлацијата во Еврозоната, таа на годишно ниво во јули е проценета на 5,3 отсто, што е намалување од јунските 5,5 проценти и е во рамки на претходните предвидување на Евростат.

Највисока проценета стапка на инфлација во јули има Словачка од 10,2 отсто, пред Хрватска со 8,1, Литванија 7,1 и Австрија 7,0 проценти. Најмала јулска инфлација од 1,6 отсто има Белгија, пред Луксембург од 2, Шпанија од 2,1 и Кипар од 2,4 проценти.

Ваквата стапка на инфлација најмногу се должи на проценетиот раст на цените на храната, алкохолот и тутунот во јули од 10,8 отсто, кои во јуни поскапеа за 11,6 проценти. Јулските проценети трошоци за услугите се зголемиле за 5,6 отсто (во јуни изнесуваа 5,4 проценти), а на неенергетски индустриски стоки за 5 проценти (во јуни за 5,5 отсто).

Од друга страна, трошоците за енергија во јули се намалиле за 6,1 проценти, за разлика од јунското намалување од 5,6 отсто.

The post Раст на БДП во Еврозоната во вториот кавртал од 2023, јулската инфлација 5,3 отсто appeared first on Република.

Меѓународниот монетарен фонд (MMF) во својот извештај овој месец објави дека економијата на Руската Федерација подобро се справила со притисоците од санкциите отколку што се очекувало.

Како што се испостави, руската економија е многу поотпорна на санкции отколку што очекуваа многу експерти. По остриот пад во вториот квартал од минатата година, економијата сериозно закрепна во третиот и четвртиот квартал, намалувајќи го падот на производството во текот на 2022 година на 2,1 отсто, наведува ММФ.

Оттаму велат анализираат дека „неочекувано силните резултати“ на крајот на минатата година се поврзуваат со стабилниот извоз на нафта и растот на цената на нафтата.

Сепак, во текот на оваа година ММФ очекува нагло намалување на даночните приходи поради падот на цените на нафтата и гасот, додека БДП се очекува да порасне за 0,7 отсто.

Помошникот на претседателот на Русија, Максим Орешкин, неодамн изјави дека земјата очекува растот на БДП да биде меѓу еден и два отсто.

Економијата на Руската Федерација почна да бележи позитивен тренд во јули минатата година. Платите се очекува да пораснат на крајот на април и на крајот на годината, а државата како стратешка цел го постави формирањето на нов економски модел кој ќе и овозможи на Русија да стане независна, изјави Орешкин.

The post ММФ признава дека руската економија е поотпорна на санкциите од очекуваното appeared first on Република.

Економскиот пад поврзан со војната и новите заеми предизвикаа националниот долг на Украина да се зголеми на речиси 80 отсто од економското производство минатата година.

Поточно, државниот долг, како и долгот загарантиран од државата, се зголемија од 48,9 отсто во предвоената 2021 година на 78,5 отсто, соопшти денеска Министерството за финансии во Киев, пренесува ДПА.

Директниот државен долг дома и во странство само се зголеми од 86,6 милијарди долари на 101,6 милијарди долари.

Меѓутоа, во исто време, украинската економија претрпе огромен пад по целосната руска инвазија која почна минатата година.

Економското производство на нападнатата источноевропска земја сега е проценето од страна на министерството на еквивалент на околу 161 милијарда долари за цела 2022 година, што е приближно споредливо, на пример, само со германскиот град Хамбург.

Во Европската унија, според таканаречените критериуми од Мастрихт, прагот на јавниот долг е 60 отсто од бруто домашниот производ (БДП).

Украина речиси 14 месеци се брани од руската инвазија со огромна помош од Западот.

Вклучувајќи го и полуостровот Крим, кој беше анектиран од Русија во првичната инвазија во 2014 година, речиси 20 проценти од украинската територија во моментов е окупирана од руските трупи.

The post Украинскиот национален долг се зголеми на речиси 80 отсто од БДП appeared first on Република.

Стапката на раст на бруто-домашниот производ (БДП) за четвртото тримесечје од 2022 година е 0.6 проценти, објави денеска Државниот завод за статистика.

Во четвртото тримесечје од 2022 година, најголем пораст е забележан во секторите - Трговија на големо и трговија на мало; поправка на моторни возила и мотоцикли; Транспорт и складирање; Објекти за сместување и сервисни дејности со храна од 8,3 проценти; Уметност, забава и рекреација; Други услужни дејности; Дејности на домаќинствата како работодавачи; дејности на домаќинствата кои произведуваат разновидна стока и вршат различни услуги за сопствени потреби од 1,5 проценти, како и Дејности во врска со недвижен имот од 1,3 проценти.

Финалната потрошувачка на домаќинствата, вклучувајќи ги непрофитните институции кои им служат на домаќинствата, во четвртото тримесечје од 2022 година, номинално расте за 17 проценти, а нејзиното учество во структурата на бруто- домашниот производ изнесува 67,1 проценти..

Во истиот период, извозот на стоки и на услуги номинално се зголеми за 25,4 проценти, а увозот на стоки и на услуги забележа пораст во номинален износ од 17,5 проценти.

Стапката на БДП во првиот квартал годинава изнесуваше 2,4 проценти, во вториот 2,8 проценти, а во третиот два отсто.

The post БДП со раст од 0,6 проценти во четвртиот квартал лани appeared first on Република.

Европската банка за обнова и развој (ЕБОР) ги ажурираше своите економски прогнози за регионите што ги покрива и проценките за Македонија се дека растот на БДП во 2022 година бил 2,5 отсто, оваа година ќе биде 2,0, а во наредната 3,0 проценти.

Како што соопшти ЕБОР, проценката за макадонскиот БДП за 2022 е намалена за 0,2, а за оваа година за 0,3 отсто во однос на последниот извештај од септември минатата година.

За регионот на Западен Балкан се проценува дека растот на БДП во лани бил 3,0 проценти, годинава ќе биде 2,2, а во 2024 година ќе достигне 3,4 проценти.

Споредено со последниот извештај и оценка на ЕБОР од септември, проценетиот раст на БДП за Западен Балкан за годинава е намален за 0,8 отсто, како резултат на слабата надворешна побарувачка, високата инфлација и построгите услови за финансирање.

Високите цени на енергенсите и инфлацијата продолжуваат да влијаат на економските изгледи на сите региони што ги покрива банката, кои опфаќаат три континенти. Прогнозите за раст се со надолни проекции во повеќе од половината од 36-те економии во кои работи ЕБОР, со многу малку нагорни проекции. Просечната инфлација во регионите на ЕБОР во декември падна на 16,5 отсто, откако го достигна врвот од 17,5 отсто во октомври.

ЕБОР проценува дека просечниот раст на БДП во регионите што ги покрива лани бил 2,4 отсто, годинава ќе изнесува 2,1, а во 2024 ќе достигне 3,3 отсто.

Банката најавува дека посеопфатен извештај за економските перспективи ќе објави во мај.

The post ЕБОР ги смени прогнозите за македонскиот БДП на полошо appeared first on Република.

Приватните дознаки од странство и плаќањата од странство на име надоместок на вработените изнесуваат 7,2 отсто од Бруто домашниот производ (БДП) на Србија во 2021 година, објави европската статистичка служба Евростат.

Во однос на учеството на дознаките од странство во БДП, главно пари испратени од српските граѓани во дијаспората, Србија е меѓу последните од земјите во регионот. Според податоците на Евростат, најзависно од дознаките од странство било Косово, каде дознаките од граѓаните кои работат во странство придонеле дури 18 отсто во БДП.

Во Црна Гора тој удел бил 13,5 отсто, во Босна и Херцеговина 10,5 отсто, а во Албанија 9,4 отсто. Во  Македонија, приватните дознаки од странство сочинуваа 3,5 отсто од БДП во 2021 година.

Меѓу земјите со статус кандидати за членство во ЕУ, кои се вклучени во статистиката, во Турција, без разлика на големиот број работници во западните земји, дознаките од странство придонеле за економски раст во 2021 година со само 0,1 отсто.

Меѓу членките на ЕУ, Хрватска имаше најголем дел од дознаките и компензациите од странство во БДП, Летонија и Романија. Хрватска е речиси рамо до рамо со Србија, со процент од 7,3 отсто. Во 2021 година, странските дознаки сочинуваа помалку од еден процент од БДП во Австрија, Шпанија, Шведска, Италија, Германија, Грција, Финска, Холандија, Ирска и Исланд, членка на Европската економска област. Во Европската унија, по падот во 2020 година, прекуграничните трансфери, приватните дознаки и компензациите, било кон земјите членки или кон земјите кандидати, повторно достигнаа историски нивоа во 2021 година. Најголем дел од тие трансфери потекнуваат, но и пристигнале во западните членки на ЕУ.

Повеќе од половина од прекуграничните трансфери на пари, 56 отсто или околу 131 милијарда евра, се извршени меѓу самите членки на Унијата. Во 2021 година преку приватни дознаки биле исплатени повеќе пари од ЕУ на трети земји отколку што биле примени, вкупно 37,7 милијарди евра.

Најмногу пари се испратени во северноафриканските земји – 22 отсто од вкупните дознаки (8 милијарди евра), потоа азиските земји, без Блискиот исток, со 21 отсто (7,8 милијарди евра), а потоа и европските земји кои не се членки на ЕУ со 19 отсто (7,1 милијарди евра).

На име компензација, односно плати или други бенефиции за вработените, повеќе пари се уплаќале во ЕУ од странство отколку што се префрлале од неа.

Прекуграничните плаќања беа главно од европските земји кои не се членки на ЕУ, Северна Америка и Централна Африка и Јужна Африка. Најголем дел од таквите трансфери на пари во земјите на ЕУ беа поединечно од Швајцарија, најмногу за државјани на ЕУ кои работат во Швајцарија.

Од Швајцарија на Франција и биле исплатени 15,5 милијарди евра, на Германија 6,1 милијарди евра, на Италија 5 милијарди евра, на Португалија 1,1 милијарди и на Австрија 700 милиони евра

The post Дознаките од странство во Македонија, сочинувале 3,5 отсто од БДП во 2021 година appeared first on Република.

Медицинскиот стерилитет се дијагностицира кога една двојка не може да зачне потомство во рок од една година, се разбира, без употреба на контрацептивни средства. Македонскиот научен стерилитет е состојба во која земјата и после скоро триесет години независност не произвела повеќе од две меѓународно признаени научни списанија со фактор на влијание. Факторот се дефинира како просечен број на цитирани документи во едно списание за дадена година, пресметан врз основа на бројот на објавени документи во тоа списание во претходните две години. Делува комплицирано, но поената е – научните списанија со фактор на влијание имаат значаен удел во светот и истовремено се показател за состојбата на науката и развојот на една земја.

Науките според својот опсег на делување и техничка анализа се делат на природно-технички и општествени науки. Web of Science Group објавува годишни извештаи со име во оригинал „Journal Citation Reports (JCR)“, односно листа на научни списанија подредена според нивното значење и ефектот кој го имаат во науката, а дополнително ги регистрира и земјите од кои овие списанија потекнуваат. Во последниот слободно достапен извештај што можеше да се најде на интернет, JCR за 2019, Македонија произведува само две меѓународни списанија со фактор на влијание за природно-технички науки и за жал, ниту едно за општествените. Со други зборови, македонските психолози, социолози, антрополози, филозофи, комуниколози, политички научници, итн. немаат можност да ги објават трудовите во својата матична земја кои истовремено ќе бидат достапни и препознаени низ целиот свет. За разлика од нив, македонските хемичари, технолози и биолози, како што спомнавме – имаат двоен избор за публикување во македонско списание со фактор на влијание – или во Мacedonian Journal of Chemistry and Chemical Engineering (со фактор за 2019 г. еднаков на 0.829 издаден од Сојуз на хемичарите и технолозите на Македонија или во списанието Balkan Journal of Medical Genetics (фактор 0.4) издадено од Македонската Академија на Науките и Уметностите (МАНУ).

Македонскиот научен стерилитет е превисок дури и за балкански услови. Од Бар-дијаграм 1 подолу може да се види дека соседната Република Србија на пример, вкупно објавува 22 списанија со фактор на влијание регистрирани во датабазата на JCR за 2019, а Хрватска – како првак во регионот – 36. Словенија, која може да се спореди со Македонија и по број на жители и по територија, во 2019 г. произвела 19 влијателни научни списанија. Грција и Бугарија се некаде на средината по бројност, а по очигледниот драстичен пад во листата, послаб научен и интелектуален резултат од нас во регионов имаат само Босна и Херцеговина и Албанија.

Можеби една од главните причини за енормно ниската научна продуктивност е малиот процент од Бруто-домашниот производ (БДП) на Македонија посветен на истражување и развој или просто кажано – македонските научници не добиваат доволно пари за истражување и иновација од државата и затоа имаме мал научен отпечаток во светот. Се разбира, во современите развиени земји, оваа ставка од буџетот е важен показател на нивниот технолошки и иновациски напредок кој допринесува за раст на економијата и генералното подобрувањето на условите за живот во нив. Впрочем, карактеристично за првите 15 најразвиени земји во светот е што одвојуваат добар дел од своите буџети за оваа намена, а посебно ефективно е кога ќе се вклучи и бизнис секторот во иновирањето. Просечниот процент на светско ниво изнесува 2.3% од буџетите на земјите (Светска банка, податок за 2018 г.), од кои Јужна Кореја е на првото место со 4.3%, следува Јапонија со 3.4% и третото место ѝ припаѓа на Финска со 3.2 % од нивните енормни БДП-а (UNESCO Institute for Statistics). Тука мора да напоменеме дека процентот од БДП за истражување и развој е релативна единица мерка, односно истиот процент кај две земји кои би се споредиле не би значел иста сума во апсолутна парична вредност бидејќи буџетите на земјите прилично се разликуваат во големината. На пр. 1% од буџетот на Јапонија преведено во пари е стотици пати поголем од 1% од буџетот на Република Македонија.

Но не ќе e само проблемот во скржавото одвојување од буџетот за наука во земјава. Податоците за Македонија во 2018, односно во периодот кога е објавен JCR 2019 покажуваат дека процентот изнесувал скромни 0.4% од нашиот БДП (Државен завод за статистика; податоците на UNESCO Institute for Statistics покажуваат малку подобра состојба, односно 0.5%, но можно е тоа да е нивна проценка за 2019 г.; за детално движење на процентот во Македонија низ годините погледнете Линиски-дијаграм 1).

Се забележува дека во последните 10-тина години процентот во Македонија се движел помеѓу 0.2% и 0.5%. Земјите во балканскиот регион пред две-три години издвоиле: Хрватска 0.8 %, Србија 0.7%, Словенија 2.4%, Грција 0.8%, Бугарија 0.8%, Босна и Херцеговина 0.3% и Албанија 0.2% – од сопствените буџети (UNESCO Institute for Statistics). Бар-дијаграм 2 ги визуелизира овие проценти каде земјите се подредени по ист редослед како и во Бар-дијаграм 1, односно според бројот на издадени научни списанија со фактор на влијание. Станува воочливо дека издвоените буџети за истражување и развој немаат правопропорционален сооднос со бројот на издадени списанија. Хрватска на пример, земја со 0.8% од БДП произведува дури 36 научни списанија со фактор на влијание! Или да ја земеме сличната на нас Словенија која одвојува скоро петпати повеќе средства за научни, развојни и иновативни цели. Можеби оскудните две списанија кај нас не се должат само на недостатокот на финансии од државата. Како објаснување на овој феномен, на ум доаѓаат три претпоставки: дека македонските научни работници и издавачки куќи не се доволно мотивирани да истражуваат и да произведуваат влијателни научни списанија; дека парите од буџетот имаат различна дистрибуција во земјите од Балканот, односно во некои можеби повеќе одат кон иновативни и експедитивни бизниси, а во други кон државните универзитети и институции (кои тежнеат повеќе да ги трошат на административни трошоци и плати отколу на истражување и иновација); и трета претпоставка, буџетите на секоја од наведените балкански земји толку многу се разликуваат во големината што во апсолутни термини прават огромна парична и инвестициска разлика. Во Македонија проблемот е можна комбинација од првите две претпоставки, односно научните работници во земјата малку се мотивирани и немаат амбиција за големи научни проекти и истовремено, парите од државата одат на тековни трошоци и плати наместо на истражувања. Преовладува менталилетот на „многу сме мали“ и „што можеме ние да смениме“. Згора на тоа, имаме и хиперкорумпирана и некомпетентна влада која ветува рај само на хартија преку објавување на некакви си „стратегии“, но никогаш неостварени.

Сите влади досега, вклучително и сегашнава низ таквите документи насловени како „национални стратегии“ или „програми“ ветуваа зголемување на буџетот за наука со цел да се приближиме до просекот од 2% во Европската Унија, бидејќи како земја кандидат, се стремиме да влеземе во истата. Во еден од тие бирократски и декларативни документи дури беше и предвидено „зголемување на трошоците за истражување и развој до 1.8% во 2020 г.“ (види стр. 6). Се разбира, македонските научници ја добија само рачката од тапанот со моменталните 0.4%. Ветување до ветување, лага до лага.

Науката во Република Македонија сè уште е далеку од светските научни трендови и многу напор е потребен тоа да се смени. Стерилната состојба во науката влијае врз многу сфери од општеството и директно ги спречува напредокот, благосостојбата, иновациите и развојот. Ако нешто едно општество го прави силно, тоа е знаењето и иновативноста. Македонија како малечка земја мора да патентира и публикува идеи и знаење во што поголема мерка со цел да придонесе за зголемување на сопствениот развој во иднина.

Недостигот на мотивација, апатичноста, корупцијата и малиот процент од БДП-то посветен на развој и истражување уште долго време ќе ја спречува продуктивноста на македонските научници правејќи ја земјата неплодна и импотентна на научно поле.

The post Научниот стерилитет во Македонија appeared first on Република.