Покрај другите штетни работи што се случуваат, сега имаме уште четири проекти што се инсистира да се спроведат по брза постапка. Тоа се штетни договори за Мaкедонија и финансиски и за енергетскиот суверенитет на Македонија како носител на стопанството земјата. Ако увезувате струја, вашиот производ ќе биде скап. Точно е дека тие постројки се градат на наша територија, но странскиот инвеститор не принудува да откупиме се што тие ќе произведат, а ако не можеме да го потрошиме, пак ќе го платиме, вели универзитетскиот професор Константин Димитров во СТУДИО 10 на ТВ 24 за енергетските проекти на грчкиот инвеститор „Митилинеос“.

На Македонија и требаат енергетски постројки. Ние не велиме да не се гради, ние велиме сопственик да биде Македонија, а не некој друг и сите придобивки од таквата постројка да учествуваат во формирањето на цената на струјата и топлинската енергија. Никој не инвестира в Македонија затоа што не саката туку затоа што има профит, вели проф. Димитров.

Тој предлага истата компанија „Митилинеос“ да се ангажира за изградба на постѕројката и работата да и биде платена, а не да биде врзана со долгогодишен договор за стопанисување кој е предвидено да биде 30 години и кој нас како држава не обврзува да плаќаме за различни услуги и да правиме различни отстапки.

Цената што е предвидена е ненормално висока. Ние однапред ја плаќаме постројката, а освен тоа сме обврзани во следните 30 години да го откупуваме целото производство, вели проф. Димитров.

The post Димитров: Грчката фирма ќе нè принудува да откупиме сè што тие ќе произведат, а и да не го потрошиме, пак ќе го платиме appeared first on Република.

„Вкупната количината на топлина што се троши во Скопје е 500-510 гигават часови. Митилинеос ќе произведува 275. Во моментов Те-То произведува 280, а околу 220 топланите, при што цената на топланите е два пати повисока од таа на Те-То. Цената на Те-То, што ја утврдила Регулаторната комисија е 2,3 денари, а на топланите е 5,3 денари“ рече директорот за развој и инвестиции на ЕСМ,Виктор Андонов во емисијата „Стадион“ на Канал 77.

Тој додаде дека кога цената на топланите од 5,3 денари, ќе се замени со 2,3, ќе се намалат сметките за парното во Скопје.

„Ваквите електрани се поефикасни од топланите, бидејќи произведуваат и струја и топлина. Таа цена што ја плаќаме за топланите 5,3 денари, сега ќе биде 2,3. Кога ќе влезе во целиот систем, сметките за струја ќе се намалат за над 60 проценти“ објасни Андонов.

Тој рече дека дополнително со инвестицијата на Митилинеос се обезбедува и постојано греење за скопјани, за да не се случи ситуација како таа со БЕГ, што поради покачувањето на цената на гасот, скопјани останаа без топлинска енергија.

The post Андонов: Сметките за парно ќе се намалат за над 60 отсто со инвестицијата на Митилинеос appeared first on Република.

Со доделување на статусот на стратешки инвеститор на грчки Митилинеос, нема да им се наштети на интересите на државата, туку напротив, како што вели, граѓаните ќе добијат пониски сметки за струја, како и за парно, и тоа за дури 40 проценти, а скопјани конечно ќе почнат да дишат почист воздух, вели Јован Деспотовски, првиот човек на Дирекцијата за технолошко-индустриски развојни зони во интервју за „Фактор“.

Договорот со „Митилинеос“ не се подготви преку ноќ. Се работи за сеопфатен процес кој почна пред повеќе од три година со јавен повик отворен подеднакво и за домашни и за странски субјекти.Во процесот на разговори којшто траеше повеќе од две години, беа вклучени повеќе од десетина државни институции. И сите имаа можност и дадоа свој придонес во креирање на Законот договорот за стратешки инвестиции. Дополнително овие проекти се разгледувале и на Енергетскиот совет на Владата со кој претседава премиерот. Зборуваме за најмалку стотина луѓе кои во различни фази од процесот ги имаат анализирано и дадено свое мислење за овие документи. Знаејќи го тоа никако не може да стане збор за проекти, односно инвестиции кои се договарале во четири очи. Дополнително, суштината на Законот за стратешки инвестиции предвидува и расправа во Собранието што само говори дека за вакви проекти целта на Владата била да се обезбеди и придонес од пошироката јавност и сите политички структури застапени во Собранието. Впрочем целта на проектите за обезбедување на долгорочна енергетска независност за граѓаните и државата го оправдува ваквиот широк пристап, тврди Деспотовски во интервјуто.

Во однос на вашето прашање ќе кажам дека лично многу ги почитувам и имам одлична соработка и со министерот за економија Бектеши и со вицепремиерот Битиќи. И сакам да верувам дека нема лоша намера од било која страна. И како Влада и како политички партии покажавме дека не бегаме од отворена дискусија, иако не секогаш отворањето на прашања во јавноста наместо во Владата и институциите остава позитивен впечаток кај истата таа јавност. На крајот очекувам дека токму значењето на овој проект за сите сегашни и идни генерации граѓани ќе преовладее кај сите страни, вели Деспотовски.

The post Деспотовски тврди дека новата гасна централа ќе донесе пониски сметки за струја и парно appeared first on Република.

Конечно ја решив дилемата со цената на Те-То „Митилинеос“, вели Дејан Трајковски, споделувајќи дека во договорот помеѓу Владата и „Митилинеос“ стои дека каматите ќе ги плаќа „Митилинеос“, што значи дека централата и тие ќе ја градат на кредит, а не со готови пари.

Професорот од Техничкиот факултет во Битола неколкупати ги сподели деталните анализи околу штетноста на овој договор, а сега потенцира и дека манипулативно е тврдењето дека тие ќе инвестирале 290 милиони евра, туку дека толку ќе изнесува конечната вредност на проектот, со се камати во сметководствените книги, но така не се искажуваат капиталните издатоци (Capital Expenditure - CapEx - https://shorturl.at/mxC15 ), односно вистинската цена на централата.

https://republika.mk/vesti/makedonija/prof-trajkovski-katastrofalnata-zdelka-za-gasnata-tsentrala-na-mitilineos-niz-brojki/

Во подолната табела се прикажани пресметките, а изведувањето на формулите со помош на финансиска математика можам да го направам пред нашите пратеници, пред да направат непоправлива и долгорочна штета за државата, пишува тој.

Појдовните податоци се следните:

- вредност на проектот, со се каматите: 290 милиони евра
- почетно учество на инвеститорот: 15% од CapEx
- каматна стапка: 7,5%
- Отплата: во 18 подеднакви годишни ануитети, започнувајќи од крајот на третата година од нултата година (почетокот на проектот)
- електрична моќност на централата: 145 MW (e)

Крајните резултати покажуваат дека:

- Капиталните издатоци (CapEx), односно вистинската вредност на централата, без камати изнесува 147,08 милиони евра
- сопственото учество, за подигнување на кредитот: 22,06 мил. евра
- износ на заемот (кредитот): 125,02 мил. евра
- вкупен износ на каматите: 142,92 мил. евра
- цена по единица моќност: 1,01 мил. евра/MW

Така, вели Трајковски, работите доаѓаат на своето место. Цената е речиси иста како од кинеската компанија Шангај Електрик Груп Ко. Лтд., којашто ја градела Те-То „Панчево“ (0,95 мил. евра/MW).

Но најважно од сé е тоа што кредитот ќе го подигнат само со 22,06 милиони евра учество, а Македонија ќе им даде 50 милиони евра неповратна помош!
Второ, централата ќе генерира профит веднаш по изградбата и на тој начин ќе ги отплатува ануитетите, а на крајот ќе им остане на Грците. Со наше учество и со кредит што ние ќе им го враќаме, централата ќе биде нивна, а не наша!
Ќе бидеме принудени целото производство да го купуваме по загарантирана цена, под закана на пенали.
Ова уште покажува и дека Битиќи не разбира дека цената не е 290 милиони поради инфлацијата, туку поради каматите.
Ние пак, ако како држава не сме способни да одделиме 22 милиони евра учество за кредит (наместо за помош на Грците) и самите да инвестираме во градба според принципот „клуч на рака“, со изведувач избран на меѓународен тендер, тогаш не заслужуваме да постоиме како држава. Штетата е голема до небо, нема зборови за утеха, пишува Трајковски.

Професорот на крај порача дека изборите се ближат, затоа масовно гласајте против оваа ненародна и штеточинска власт, за злото да не се врати никогаш повеќе!

https://republika.mk/vesti/makedonija/prof-trajkovski-vo-ovoj-moment-se-kolnam-deka-do-krajot-na-zhivotot-ne-sakam-da-slushnam-i-nikogash-nema-da-glasam-za-sdsm/

The post Проф. Трајковски: Масовно гласајте против оваа ненародна и штеточинска власт, за злото да не се врати никогаш повеќе! appeared first on Република.

Во врска со последните актуелни енергетски теми поврзани со Предлог законот и Договорот со стратешкиот инвеститор Митилинеос, во јавноста се појавија функционери кои даваа изјави кои не соодветствуваат со реалните и вистинити податоци за кои до јавноста веќе имаме доставено бројни пресметки, велат од Здружението на инжинери на Македонија.

Согласно одредбите во Законот за стратешки инвестиции, единствени компетентни лица за давање на релевантни изјави се членовите на Комисијата, помеѓу кои е и министерот за економија.

Останатите функционери кои даваат изјави во медиумите, според Законот за стратешки инвестиции воопшто не се вклучени ниту пак се запознаени со работата на оваа Комисија. Затоа цениме дека нивните изјави и ставови, кои се без реално прикажани пресметки, а се поткрепени само со тврдења „верувајте ми“ или „јас ви гарантирам“, се ставови кои се паушални и не доликуваат на инженерска комуникација.

Затоа во продолжение ви ги доставувам нашите ставови кои се базираат на пресметки и зад кои стоиме цврсто дека се точни и прецизни.

Реалната пазарна цена на гасната електрана Митилинеос чини околу 180 -190 милиони евра за предвидените максимални 165 MWh електрична моќност, а секако не чини 290 милиони евра како што е наведено во Предлог законот. На пример, гасната електрана што Газпром ја пушти во работа во Панчево во 2022-ра година има моќност од 200 MW и чинеше 180 милиони евра. (https://www.rts.rs/lat/vesti/ekonomija/3550680/gasne-elektrane-svetski-trend-koji-je-zahvatio-i-srbiju.html).

Ако државната помош е 17% од инвестицијата, како што наведува г-динот Јован Деспотовски, тогаш државната помош треба да изнесува нешто над 30 милиони евра, а не нешто под 50 милиони евра како што е наведено во Предлог законот. Но за гасната електрана Митилинеос не смее да се дава никаква државна помош затоа што:

· Македонија се обврзува да купува од Митилинеос загарантирани количини на електрична енергија од 977 GWh годишно по цени што се од 15% до 35% повисоки од берзанските цени според HUPX берзата во Унгарија, што ќе предизвика финансиска штета за Македонија од околу 20 милиони евра годишно. Митилинеос има загарантирана маржа за електрична енергија од 38 EUR/MWh, што е околу 10 пати повисока од нормалната маржа за продажба на електрична енергија, што ќе му овозможи годишна маржа од 43,7 милиони евра.

· Македонија се обврзува да купува од Митилинеос загарантирани количини на топлинска енергија од 275 GWh годишно со загарантирана маржа од 16,2 EUR/MWh, што ќе му овозможи годишен маржа од 4,4 милиони евра.

· Македонија ќе му плаќа на Митилинеос 4 милиони евра годишно за старт на електраната.

· Митилинеос ќе има маржа од околу 52 милиони евра на годишно ниво (како збир од маржата за електрична енергија, топлинска енергија и старт на електраната), односно ќе има профит од над 40 милиони евра на годишно ниво, односно над 1,2 милијарди евра за период од 30 години колку што предвидува Предлог законот.

· Македонија, наместо Митилинеос, ќе плаќа околу 25 милиони евра на годишно ниво по 2030-та година за емисија на CO2 при производството на електрична енергија од Митилинеос.

· Ако цената на топлинската енергија од Митилинеос се намали, тогаш тоа намалување ќе се компензира со зголемувањето на цената на електричната енергија од Митилинеос.

· Македонија мора да му плати на Митилинеос 977 GWh електрична енергија дури и ако не ја преземе таа енергија, по цени што се од 15% до 35% повисоки од берзанските цени според HUPX берзата во Унгарија. Ако Македонија успее да преземе 977 GWh електрична енергија годишно, тогаш дополнително Македонија мора да му плати на Митилинеос уште 177 GWh електрична енергија дури и ако не ја преземе таа енергија, со маржа од 38 EUR/MWh, односно околу 6,7 милиони евра.

· Македонија се обврзува да му даде на Митилинеос уреден плац од 115.000 m2 во населба Железара, којшто чини околу 20 милиони евра, и за тој плац Митилинеос ќе плаќа месечен закуп од само 10 денари/m2, во што ќе биде вклучено и одржувањето и обезбедувањето на плацот.

· Намалувањето на цената на топлинската енергија коешто г-динот Јован Деспотовски го наведува не е заради придобивките од гасната електрана Митилинеос, туку е заради огромната разлика помеѓу цената на гасот според кој Регулаторната комисија за енергетика (РКЕ) ја одредила цената на топлинската енергија на 01.11.2023 и сегашната берзанска цена на гасот. Цената на топлинската енергија треба веднаш да се намали за 40% затоа што цената на топлинската енергија е одредена од страна на РКЕ на 01.11.2023 со цена на гас од 87 EUR/MWh, а берзанската цена на гасот во февруари 2024-та година е околу 30 EUR/MWh.

Ова се наши ставови добиени врз основа на пресметки кои ги имаме прикажано јавно.

The post Последиците ќе бидат долгорочни ако Митилинеос влезе на пазарот: Инжинерите излегоа со факти и пресметки appeared first on Република.

Од Здружението на инженери на Македонија објавија претставка до Комисијата за заштита на конкуренцијата во врска со проектот „Митилинеос“.

Претставката ја пренесуваме во целост.

Поаѓајќи од Вашите надлежности за спроведување на законодавството од областа на контролата на државната помош, заради заштита на слободната конкуренција помеѓу претпријатијата на пазарот, бидејќи слободната конкуренција е од пресудна важност за сите држави чии економии се темелат на начелото на слободен пазар, каде што распределбата на средствата е резултат на односите на понудата и побарувачката на пазарот, а не последица на мерките со кои државата интервенира во односите помеѓу претпријатијата, истовремено ценејќи ја примената на правилата на конкуренција која има за цел воспоставување на пазар на кој претпријатијата учествуваат рамноправно и под еднакви услови и нивната позиција на пазарот се вреднува првенствено според квалитетот на производите односно услугите кои ги нудат и каде основната задача на правото на конкуренција е да ги спречи поединечните практики и деловни активности на пазарот кои одредени претпријатија можат да ги доведат во позиција која е неоправдано поповолна во однос на другите претпријатија, па со тоа да ја загрози слободната конкуренцијата помеѓу претпријатијата,

Вие, Комисијата за заштита на конкуренцијата, согласно член 48 став 1 од Законот за заштита на конкуренцијата да извршите истражување на околности кои укажуваат на можноста конкуренцијата да биде нарушена, односно да извршите контрола на примената на одредбите и прописите кои се предложени во Предлог на законот за реализација на стратешкиот инвестиционен проект МИТИЛИНЕОС когенеративна постројка Скопје по скратена постапка, вклучително и Договорот кој треба Владата да го потпише со стратешкиот инвеститор, па врз основа на анализата на состојбите на пазарот, до степен потребен за развој на слободна и ефикасна конкуренција согласно одредбите донесени врз основа на Законот за заштита на конкуренцијата и Законот за контрола на државната помош, со одлука да го превенирате доделувањето на предвидената државна помош.

Образложение:

На Седница бр. 140 на Собранието на Република Македонија, покрај другите точки, на дневен ред пред пратениците беше поставена и точката број 30. „Предлог на закон за реализација на стратешкиот инвестиционен проект МИТИЛИНЕОС когенеративна постројка Скопје, по скратена постапка“. Покрај целосниот текст на материјалот, во кој е доставен Предлог законот за реализација на стратешкиот инвестиционен проект Митилинеос когенеративна постројка Скопје, до пратениците е доставен и прилог на договорот кој Владата треба да го потпише со стратешкиот инвеститор. Во доставеното образложение за Предлог законот, во деловите „Оцена на финансиските последици од предлогот на законот врз Буџетот и другите јавни финансиски средства“ и „Процена на финансиските средства потребни за спроведување на законот и начинот на нивно обезбедување, како и податоци за тоа дали спроведувањето на законот повлекува материјални обврски за одделни субјекти“, даден е услов, според кој доделувањето на државната помош зависи од испитувањето на известувањето за планот за доделување на државна помош според кој, доколку Вие, Комисијата за заштита на конкуренцијата, утврдите дека мерките содржани во известувањето претставуваат државна помош и доделувањето на истата ќе е дозволено, државна помош ќе му се додели на стратешкиот инвеститор Митилинеос. Со евентуалната таква Ваша одлука, во членот 9 од Предлог законот е предвидено Владата, како поттикнувачка мерка, да му додели на стратешкиот инвеститор државна помош во вид на финансиска поддршка во износ од 49.750.000 евра во денарска противвредност според средниот курс на Народната Банка на Република Македонија, (средства обезбедени од Буџетот на Република Македонија), на начин што Стратешкиот инвеститор и Владата, претставувана од Дирекцијата за технолошки индустриски развојни зони ќе склучат Договор за доделување на државна помош.

Вашето истражување, анализа и контрола, согласно одредбите на Законот за заштита на конкуренцијата, каде "пазар" е место каде што продавачите и купувачите остваруваат понуда и побарувачка на стоки и услуги, а "договори и одлуки" се правни дела со кои се уредуваат прашања што се однесуваат на условите на работењето, а чија што цел или последица е нарушување на конкуренцијата и се однесува и на поединечните одредби на договорите и одлуките, кои можат да бидат изрични или премолчни; истовремено имајќи предвид дека се забранети сите Договори склучени меѓу претпријатија, одлуките на здруженијата на претпријатија и усогласеното однесување чија цел или последица е нарушување на конкуренцијата - особено оние кои го условуваат склучувањето на договорите со прифаќање од другите договорни страни дополнителни обврски, што по својата природа или согласно со трговските обичаи не се во врска со предметот на договорот (член 7 став 1 точка 5 од Законот за заштита на конкуренцијата) и каде овие одредби како групни изземања се применуваат на вертикални договори за исклучиво право на дистрибуција, селективно право на дистрибуција, исклучиво право на купување и франшизинг (член 9 став 1 точка 1 од Законот за заштита на конкуренцијата), веруваме дека ќе резултира во сознанија дека се работи за склучување на забранет договор со кои се нарушува конкуренцијата во смисла на член 7, што е предвидено и како прекршок согласно членот 59 од Законот за заштита на конкуренцијата.

Ви ги истакнуваме само неколкуте елементи од Предлогот на законот за реализација на стратешкиот инвестиционен проект МИТИЛИНЕОС когенеративна постројка Скопје и Договорот кои го потврдуваат сето претходно наведено:

1. Стратешкиот инвеститор Митилинеос нема да плаќа такса за ЦО2 по 2030 година, поради што ќе биде поконкурентен на пазарот;

2. Стратешкиот инвеститор Митилинеос добива уредена индустриска зона, во вредност од 20 милиони евра, за која треба да плаќа неконкурентен месечен надоместок од 6 денари по метар квадратен – поволност која на ниту едно претпријатие од енергетскиот сектор претходно не му е дадено;

3. Спорни се речиси сите одредби од членот 6 на Предлогот на законот за реализација на стратешкиот инвестиционен проект МИТИЛИНЕОС когенеративна постројка Скопје;

4. Со договорот, Република Македонија се обврзува, дури и ако нема потреба, на стратешкиот инвеститор Митилинеос, да му плати за преземање на околу 1.000 MWh електрична енергија и 275 MWh топлинска енергија, на годишно ниво;

5. Договорот ја обврзува Република Македонија да купува електричната и топлинската енергија од стратешкиот инвеститор Митилинеос по цени од 15 % до 35 % повисоки од берзанските;

6. Предвиден е надомест за стратешкиот инвеститор Митилинеос во износ од 4 милиони евра годишно за старт на постројката;

7. Стратешкиот инвеститор Митилинеос добива загарантиран профит од над 40 милиони евра годишно, без да има никаков ризик од одлуките на нашиот правен систем, бидејќи со предложениот Закон сите одлуки на Врховниот суд ќе бидат неважечки за Стратешкиот инвеститор Митилинеос, а штетите од неговото работење ќе мора да ги плати Македонија;

8. Законот за јавни набавки не важи за стратешкиот инвеститор Митилинеос;

9. Во целост се исклучува влијанието на нашата судска власт, а надлежност за било каков евентуален спор се дава само на Арбитражниот суд во Париз;

10. Предвидени се бројни пенали што Македонија ќе треба да му ги плаќа на стратешкиот инвеститор Митилинеос во случај да не исполни некоја од обврските наведени во текстот на предложениот Закон за стратешка инвестиција;

11. Стратешкиот инвеститор Митилинеос ќе се стекне со профит од најмалку 1,2 милијарди евра за 30 години колку што е предвидено да трае Договорот за стратешко партнерство, а по 30 години стратешкиот инвеститор Митилинеос не мора да и ја врати електраната на Македонија...

Од Вас како надлежни органи, бараме веднаш да постапите по оваа наша претставка и да ги преземете сите потребни дејствија и мерки за да се спречи повредата на јавниот интерес.

The post Во врска со проектот „Митилинеос“ здружението на инженери поднесе претставка до Комисијата за заштита на конкуренцијата appeared first on Република.

Предлог законот грчката компанија Митилинеос да гради когенеративна гасна електрана во Гази Баба го помина првиот собраниски филтер. Со 58 гласа „за“ и 31 пратеник кои гласаа „против“беше изгласана потреба од носење на закон за стратешкиот план “Митилинеос“, владин предлог кој предизвика бурни реакции кај експертската јавност помина пред пратениците.

Сите четири предлог закони за стратешки инвестиции во енергетиката имаа доволен број гласови да го поминат првиот собраниски филтер.

Токму предлог законот за Митилинеос предивика најмногу реакции во јавноста и беше жестоко критикуван од енергетичарите.

Петар Ристески, пратеник на ВМРО-ДПМНЕ, повикувајќи се на писмото од Здружението на инженери побара точката да се симне од дневен ред.

Мнозинството пратеници од владеачката коалиција не го прифати овој предлог.

Сега предлог законите ќе одат на расправа во матичните комисии за економски прашања и законодавно правната и ќе се носат по скратена постапка.

Со овој предлог се предвидува државата да ѝ даде 50 милиони евра на грчката компанија Митилинеос како директна финансиска поддршка, без државата да добие удел во централата која ќе се гради во Железара, а дополнително се обврзува да ја купува произведената електрична и топлинска енергија. Вчера вицепремиерот Битиќи уверуваше дека топлинската енергија ќе се купува за 40% поевтино од таа на берза, а струјата која ЕСМ ќе ја купува по утврдена формула ќе биде поевтина за 5% од берзанската.

Според Здружението пак, со вака скроен закон ќар ќе бидат само Грците. Ќе им се дадат милионски суми, а за возврат ќе плаќаме 3 пати поскапа струја од таа што ја произведува ЕСМ.

The post Предлог законите за Митилинеос го поминаа првиот филтер во Собранието appeared first on Република.

Пратениците на пленарната седница закажана за в среда во второ читање треба да го разгледаат предлог законот за стратешкиот проект за изградба на когенеративна гасна централа во Скопје во скратена постапка. Стратешкиот инвеститор е грчки „Митилинеос“ кој треба да ја изгради оваа централа во Гази Баба (на просторот на поранешна Железарница, каде што ЕСМ веќе има таква централа) со инсталирана моќност за производство на електрична енергија од 130 до 165 MWe и топлинска енергија од 90-105 MWh. Се очекува годишното производство на електрична енергија да изнесува околу 1.150 MWh електрична енергија и 275 MWh топлинска енергија.

Најавата за нова инвестиција во енергетскиот сектор која ќе ја реализира странска фирма наиде на реакции од страна на енергетичари, експерти и инженери од земјава кои сметаат дека и овој проект како проектот „Чебрен“ треба да го гради државата, а не странски инвеститор кој ќе добие огромен број бенефиции на штета на државата. Дел од нив во постапката за прогласување на стратешки инвеститор за овој проект гледаат коруптивна зделка.

Инвестицијата ќе чини 290 милиони евра од кои 49.750.000 евра ќе даде државата како директна финансиска поддршка. Според она што може да се види од предлог законот државата не планира да добие удел во оваа енергетска инвестиција, но затоа пак државното ЕСМ има обврска да ги купува произведената струја и топлина од инвеститорот. Цената на струјата не е утврдена. Инвеститорот ќе има право на гарантиран слободен пристап до пазарот на електрична енергија и приоритетен пристап до електропреносниот систем со приоритет при диспечирање на електричната енергија произведена од постројката. Дополнително државата се обврзува дека ќе формира нова индустриска зона „Енергија Скопје“ во Гази Баба за која институциите треба итно да реагираат.

Договорот е на 30 години со можност за продолжување или раскинување. Владата се обврзува и дека во период од 10 години од започнувањето со работа, остварените 15 годишни добивки од страна на стратешкиот инвеститор од работата на постројката нема да ги даночи со нови даноци.

„Стратешкиот инвеститор има доставено до Владата банкарска гаранција од 8,7 милиони евра како обезбедување за исполнувањето на обврските на стратешкиот инвеститор во однос на реализирањето на стратешкиот инвестициски проект согласно условите од договорот“, се вели во предлог законот.

Во законот се наведува и дека реализацијата на стратешкиот проект е итна и приоритетна.

„Органите се должни навремено да ги спроведуваат дејствата со цел навремено реализирање на стратешкиот инвестициски проект. Непостапувањето на органите ќе се смета за премолчено одобрување“, се вели во законот.

Експерти, енергетичари и инженери сметаат дека е недозволиво инвестиција од 290 милиони евра, колку што е едногодишна рата за автопатот од коридорот 8 на конзорциумот „Бехтел и Енка“, да ја гради странска фирма. За нив е спорно и тоа што во светски рамки ваква инвестиција е дозволено да изнесува 130 милиони евра, но уште попроблематично е тоа што земјава не знае по која цена ќе ја купува струјата, а на инвеститорот му доделува и финансиска помош од близу 50 милиони евра. Според нив, овој проект од потребен се претвори во корупциска зделка.

Ова е нов „Чебрен“, вели професорот Ристо Цицонков кој смета дека владата и пред крајот на мандатот и во предизборен период се обидува да протне еден ваков крајно неповолен проект за државата.

– Не сум го видел предлог-законот, но од она што веќе е објавено во јавноста може да се види дека владата по секоја цена сака овој инвеститор да го задржи. Таа му нуди бесплатно земјиште, веќе изградена инфраструктура, го ослободува од даноци и што е крајно нелогично, му плаќа 50 милиони евра за да ја гради централата, се обврзува да ја купува струјата, но не знае по која цена. Тоа навестува дека цената ќе биде берзанска. Па јавно прашувам зошто се прави сето ова и зошто е важен овој инвеститор? Според мене, со вакви бенефиции овој инвеститор треба да ѝ плати на државата затоа што ќе гради централа и остварува сигурни приходи, а не да добие подарок пари за да гради – вели Цицонков.

Тој смета дека овој капацитет треба да го гради државата, бидејќи износот на инвестицијата не е голем и државата може да го поднесе.

И професорот Константин Димитров смета дека овој капацитет треба да го гради државата и во него да бидат вклучени домашни кадри.

„Во светски рамки, инвестицијата не смее да надмине 130 милиони евра. Имаме примери од соседството за такви реализирани постројки. Дали има коруптивни елементи? Јас не верувам, затоа што членовите на Владата се заколнаа дека ќе му служат на народот! За да му посакаме добредојде на овој стратегиски инвеститор е подготвен Закон за државна помош во износ од 50 милиони евра. Наши пари, собрани од граѓаните, му се доделуваат како стимулација. Кои се придобивките на граѓаните во Македонија, особено во Скопје, со изградбата на оваа постројка? Ќе купуваме електрична и топлинска енергија со гарантирано количество и со пазарна цена (а можеби и малку поскапо). Ако не ја преземеме од редица причини (перфектно наброени во договорот), пак ќе му платиме како да ја произвел и испорачал“, пишува Димитров во својата последна колумна.

Тој прави и пресметка колку пари ќе се трошат од касата на државата на овој стратешки инвеститор.

„За да биде јасно колку треба да му платиме на овој стратегиски партнер на годишно ниво и за време на периодот за концесија, основната пресметка за споредба е цената на АД ЕСМ и просечната пазарна цена: На годишно ниво, како разлика во цените е сумата од 94 милиони евра. За 30 години, таа разлика е речиси 3 милијарди евра (2.825 милиони). Дополнителна придобивка е зголемувањето на емисијата на јаглен двооксид. Ама веќе сме навикнати на оваа состојба“, пишува Димитров.

Маријан Ненов од невладината „Но пасаран“ смета дека и овој проект мириса на корупциска зделка која ќе ја плати народот.

– Ваков проект ѝ е потребен на земјава, но треба да го градиме ние, а не странски инвеститор кој ќе добие низа привилегии кои прават овој проект од потребен да прерасне во корупциска зделка. Со овој проект си ставаме трн во здрава нога – вели тој.

Ненов, како и поголемиот број енергетски експерти смета дека земјава треба сама да гради вакви когенеративни централи кои треба да бидат со помала моќност, но повеќе на број.

– Вакви централи треба да бидат со моќност од 70 до 100 MWe и да се градат на периферијата на градовите кои потоа ќе ја користат топлинската енергија за загревање. Прво да се почне со градовите до кои веќе е дојден гасоводот, а потоа со тек на време и до другите градови – вели тој.

Здружението инженери поддржани и од група граѓани испрати допис до секој пратеник поединечно, со барање да не се даде поддршка на неколку, како што е наведено, штетни предлог закони кои го нарушуваат енергетскиот суверенитет на земјата. Меѓу нив е и гасната когенеративна централа во Скопје.

Во него се наведува дека, освен 50 милиони евра што ќе ги добие инвеститорот, државата ќе треба да плаќа околу 25 милиони евра годишно за емисија на јаглерод диоксид, но годишно ќе губи по 1,2 милијарди евра колку што ќе заработи инвеститорот за 30 години.

„Македонија годишно ќе губи помеѓу 15 и 35 милиони евра со тоа што цените за електричната и топлинската енергија со која Договорот не обврзува да ги купуваме од „Митилинеос“ се од 15 % до 35 % повисоки од берзанските. Земјата ќе плаќа 10 пати повисока маржа од нормалната за производство на електрична и топлинска енергија бидејќи „Митилинеос“ добива загарантирана маржа на годишно ниво од 43,7 милиони евра за електричната енергија (38 евра/MВч) и 4,4 милиони евра за топлинската енергија (16,2 евра/MWч), или вкупно над 48 милиони евра годишно. Македонија ќе му плаќа на „Митилинеос“ 4 милиони евра годишно за старт на постројката. Инвеститорот добива загарантиран профит од над 40 милиони евра годишно без да има никаков ризик од одлуките на нашиот правен систем, бидејќи со предложениот закон сите одлуки на Врховниот суд ќе бидат неважечки за „Митилинеос“, а штетите од неговото работење ќе мора да ги плати Македонија. Законот за јавни набавки не важи за „Митилинеос“ и во целост се исклучува влијанието на нашата судска власт и надлежност се дава само на Арбитражниот суд во Париз за било каков евентуален спор. Предвидени се бројни пенали што Македонија ќе треба да му ги плаќа на „Митилинеос“ ако не исполни некоја своја обврска од предложениот закон за стратешка инвестиција. Инвеститорот ќе има чист профит од најмалку 1,2 милијарди евра за 30 години колку што трае договорот за стратешко партнерство, а по 30 години не мора да ѝ ја врати електраната на Македонија“, се наведува во писмото.

Покрај оваа гасна централа владата веќе најави дека ЕСМ бара стратешки партнери и за изградба на комбинирани гасни централи во Битола, на местото на РЕК Битола, и во Неготино.

The post Договорот со „Митилинеос“ за гасна централа е нов „Чебрен“, предупредуваат инженерите appeared first on Република.