истражувања Archives - Република https://republika.mk/tema/istrazuvanja/ За подобро да се разбереме Tue, 31 Oct 2023 09:16:23 +0000 mk-MK hourly 1 https://republika.mk/wp-content/uploads/2018/11/cropped-favicon-32x32.png истражувања Archives - Република https://republika.mk/tema/istrazuvanja/ 32 32 Владата и општините скратиле 220 милиони евра од проекти битни за граѓаните во 2022 година https://republika.mk/vesti/makedonija/vladata-i-opshtinite-skratile-220-milioni-evra-od-proekti-bitni-za-graganite-vo-2022-godina/ Tue, 31 Oct 2023 09:16:23 +0000 https://republika.mk/?p=696589

За да ги покријат трошоците на кризата во 2022 година, Владата и општините скратиле од граѓаните наместо порационално да ги трошат буџетските пари. Откажани се витални проекти вредни 220 милиони евра. Ова го покажаа истражувањата на Центарот за граѓански комуникации, Здружението на даночни советници и Активо, во врска со последиците од зголемените буџетски трошоци од кризата во 2022 година врз области кои влијаат врз животот на граѓаните, и на национално и на општинско ниво.

За покривање на дополнителните расходи што ги наметна енергетската криза во 2022 година, Владата и општините вкупно жртвува проекти кои се од важност на граѓаните во вредност од најмалку 220 милиони евра. Владата жртвуваше проекти од најмалку 170 милиони евра како што се: реновирање на здравствени установи, купување медицинска опрема, изградба на детски градинки и домови за стари лица, изградба на патишта, реконструкција на студентски домови, како и проекти за унапредување на животната средина. Дополнителни 50 милиони евра капитални проекти требало да се реализираат од локалните власти, говорат клучните наоди од истражувањата на невладините организации.

За да се прикрие ударот на енергетската криза врз капиталните инвестиции во 2022 година, дури 28 отсто од капиталните расходи односно 130 милион евра биле потрошени за исплати кои не може да се сведат под категоријата „капитални“, како што се исплатите кон АД Електрани за надминување на енергетска криза, како и плаќања на гаранции по рати за кредити на државните претпријатија.

Вкупните пријавени финансиски обврски на буџетските субјекти само во 2022 година се зголемиле за нови 186 милиони евра, односно за 30 отсто, со што достигнаа вкупен износ од 800 милиони евра.

Наспроти кратењето на проекти од важност за граѓаните, локалните власти се однесувале како да не е криза кога станува збор за трошоците за патни расходи, плати, договорни услуги и привремени вработувања кои дури пораснаа во 2022 година, истакнуваат од Центарот за граѓански комуникации, Здружението на даночни советници и Активо.

Проектот на невладините организации е поддржан од Владата на Швајцарија преку Цивика мобилитас.

The post Владата и општините скратиле 220 милиони евра од проекти битни за граѓаните во 2022 година appeared first on Република.

]]>

За да ги покријат трошоците на кризата во 2022 година, Владата и општините скратиле од граѓаните наместо порационално да ги трошат буџетските пари. Откажани се витални проекти вредни 220 милиони евра. Ова го покажаа истражувањата на Центарот за граѓански комуникации, Здружението на даночни советници и Активо, во врска со последиците од зголемените буџетски трошоци од кризата во 2022 година врз области кои влијаат врз животот на граѓаните, и на национално и на општинско ниво.
За покривање на дополнителните расходи што ги наметна енергетската криза во 2022 година, Владата и општините вкупно жртвува проекти кои се од важност на граѓаните во вредност од најмалку 220 милиони евра. Владата жртвуваше проекти од најмалку 170 милиони евра како што се: реновирање на здравствени установи, купување медицинска опрема, изградба на детски градинки и домови за стари лица, изградба на патишта, реконструкција на студентски домови, како и проекти за унапредување на животната средина. Дополнителни 50 милиони евра капитални проекти требало да се реализираат од локалните власти, говорат клучните наоди од истражувањата на невладините организации.
За да се прикрие ударот на енергетската криза врз капиталните инвестиции во 2022 година, дури 28 отсто од капиталните расходи односно 130 милион евра биле потрошени за исплати кои не може да се сведат под категоријата „капитални“, како што се исплатите кон АД Електрани за надминување на енергетска криза, како и плаќања на гаранции по рати за кредити на државните претпријатија. Вкупните пријавени финансиски обврски на буџетските субјекти само во 2022 година се зголемиле за нови 186 милиони евра, односно за 30 отсто, со што достигнаа вкупен износ од 800 милиони евра.
Наспроти кратењето на проекти од важност за граѓаните, локалните власти се однесувале како да не е криза кога станува збор за трошоците за патни расходи, плати, договорни услуги и привремени вработувања кои дури пораснаа во 2022 година, истакнуваат од Центарот за граѓански комуникации, Здружението на даночни советници и Активо.
Проектот на невладините организации е поддржан од Владата на Швајцарија преку Цивика мобилитас.

The post Владата и општините скратиле 220 милиони евра од проекти битни за граѓаните во 2022 година appeared first on Република.

]]>
Нови истражувања за потеклото на Ковид-19 https://republika.mk/zivot/zdravje/novi-istrazuvanja-za-potekloto-na-kovid-19/ Wed, 27 Jul 2022 08:21:23 +0000 https://republika.mk/?p=533674

Светската здравствена организација минатиот месец препорача научниците да продолжат да ги истражуваат сите можни извори на пандемијата Ковид-19, вклучително и лабораториските протекувања.

Две новообјавени студии во списанието Science имаат сосема различни пристапи, но доаѓаат до истиот заклучок – епицентарот на коронавирусот најверојатно бил пазарот на морска храна Хуанан во Вухан, Кина.

Во истражувањето насловено „Пазарот на големо на морска храна Хуанан“ во Вухан беше раниот епицентар на пандемијата COVID-19, експерти од целиот свет анализираа картографски податоци и извештаи од социјалните медиуми за да направат просторна и еколошка анализа. Тие истакнаа дека иако „точните околности остануваат нејасни“, вирусот бил пронајден кај живи животни продадени на пазарот кон крајот на 2019 година.

Животните биле чувани едно до друго и болеста лесно можела да се прошири. Студијата, сепак, не утврди за кои животни станува збор.

Научниците открија дека најраните случаи на Ковид-19 биле концентрирани на пазарот меѓу продавачите или купувачите. Тие веруваат дека два одделни вируси циркулирале кај животните и подоцна преминале кај луѓето.

Сите осум случаи на ковид регистрирани пред 20 декември дојдоа од западната страна на пазарот, каде што се продаваа и некои видови цицачи, се наведува во студијата.

Експертите ги мапираа најраните случаи кои немаа врска со пазарот и утврдија дека заразениот живеел или работел во негова непосредна близина, пишува CNN.

Ова покажува дека вирусот почнал да се шири меѓу луѓето кои работеле на пазарот и подоцна се прелеал во околната локална заедница. Продавачите оделе во блиските продавници и ја пренеле инфекцијата на други луѓе“, рече еволутивниот биолог Мајкл Вороби од Универзитетот во Аризона.

Во друга студија, Молекуларната епидемиологија на повеќекратно зоонотично потекло на САРС-КоВ-2, беше користен молекуларен пристап, а резултатите покажаа кога првите инфекции со коронавирус преминаа од животните на луѓето. Најраната верзија на коронавирусот беше во две лоза, А и Б. Лозата настана по најмалку два преноси од животински видови на луѓе.

Научниците веруваат дека првиот пренос од животно на човек веројатно се случил околу 18 ноември 2019 година и дека вклучува лоза Б, која била пронајдена само кај луѓето директно поврзана со пазарот Хуанан.

Тие веруваат дека лозата А се појавила неколку дена или недели по инфекцијата од лозата Б. Лозата А била пронајдена во примероци од луѓе кои живееле или престојувале во близина на пазарот.

„Овие податоци покажуваат дека е малку веројатно дека САРС-КоВ-2 широко циркулирал кај луѓето пред ноември 2019 година и дефинираат одреден опсег кога Ковид првпат преминал кај луѓето и кога биле пријавени првите случаи на инфекција“, се наведува во студијата.

Веројатноста дека таков вирус ќе се појави од два различни настани е многу мала, призна еволутивниот биолог Џоел Вертхајм од Универзитетот во Калифорнија, Сан Диего.

Еволутивниот биолог Кристијан Андерсенс од Истражувачкиот институт Скрипс вчера изјави дека овие студии дефинитивно не ја побиваат теоријата за истекување во лабораторија, но дека се толку убедливи што тој самиот го променил мислењето за потеклото на вирусот.

Јас самиот бев прилично убеден дека е истекување од лабораторијата, додека не направивме дополнителна анализа. Врз основа на податоците и студиите за многу други вируси на кои работев во последната деценија, дојдов до заклучок дека резултатите покажаа дека изворот е пазарот, рече Андерсенс.

Со цел да се намали ризикот од идни пандемии, научниците се надеваат дека наскоро ќе можат да утврдат кое животно прво се заразило со Ковид. Андерсен смета дека, иако е тешко да се спречи појавата на нови пандемии, глобалната соработка на научниците е од суштинско значење за да може навреме да се утврди дали се работи за поблаг облик на инфекција или болест која може да убие милиони.

The post Нови истражувања за потеклото на Ковид-19 appeared first on Република.

]]>

Светската здравствена организација минатиот месец препорача научниците да продолжат да ги истражуваат сите можни извори на пандемијата Ковид-19, вклучително и лабораториските протекувања. Две новообјавени студии во списанието Science имаат сосема различни пристапи, но доаѓаат до истиот заклучок – епицентарот на коронавирусот најверојатно бил пазарот на морска храна Хуанан во Вухан, Кина. Во истражувањето насловено „Пазарот на големо на морска храна Хуанан“ во Вухан беше раниот епицентар на пандемијата COVID-19, експерти од целиот свет анализираа картографски податоци и извештаи од социјалните медиуми за да направат просторна и еколошка анализа. Тие истакнаа дека иако „точните околности остануваат нејасни“, вирусот бил пронајден кај живи животни продадени на пазарот кон крајот на 2019 година. Животните биле чувани едно до друго и болеста лесно можела да се прошири. Студијата, сепак, не утврди за кои животни станува збор. Научниците открија дека најраните случаи на Ковид-19 биле концентрирани на пазарот меѓу продавачите или купувачите. Тие веруваат дека два одделни вируси циркулирале кај животните и подоцна преминале кај луѓето.
Сите осум случаи на ковид регистрирани пред 20 декември дојдоа од западната страна на пазарот, каде што се продаваа и некои видови цицачи, се наведува во студијата.
Експертите ги мапираа најраните случаи кои немаа врска со пазарот и утврдија дека заразениот живеел или работел во негова непосредна близина, пишува CNN.
Ова покажува дека вирусот почнал да се шири меѓу луѓето кои работеле на пазарот и подоцна се прелеал во околната локална заедница. Продавачите оделе во блиските продавници и ја пренеле инфекцијата на други луѓе“, рече еволутивниот биолог Мајкл Вороби од Универзитетот во Аризона.
Во друга студија, Молекуларната епидемиологија на повеќекратно зоонотично потекло на САРС-КоВ-2, беше користен молекуларен пристап, а резултатите покажаа кога првите инфекции со коронавирус преминаа од животните на луѓето. Најраната верзија на коронавирусот беше во две лоза, А и Б. Лозата настана по најмалку два преноси од животински видови на луѓе. Научниците веруваат дека првиот пренос од животно на човек веројатно се случил околу 18 ноември 2019 година и дека вклучува лоза Б, која била пронајдена само кај луѓето директно поврзана со пазарот Хуанан. Тие веруваат дека лозата А се појавила неколку дена или недели по инфекцијата од лозата Б. Лозата А била пронајдена во примероци од луѓе кои живееле или престојувале во близина на пазарот. „Овие податоци покажуваат дека е малку веројатно дека САРС-КоВ-2 широко циркулирал кај луѓето пред ноември 2019 година и дефинираат одреден опсег кога Ковид првпат преминал кај луѓето и кога биле пријавени првите случаи на инфекција“, се наведува во студијата. Веројатноста дека таков вирус ќе се појави од два различни настани е многу мала, призна еволутивниот биолог Џоел Вертхајм од Универзитетот во Калифорнија, Сан Диего. Еволутивниот биолог Кристијан Андерсенс од Истражувачкиот институт Скрипс вчера изјави дека овие студии дефинитивно не ја побиваат теоријата за истекување во лабораторија, но дека се толку убедливи што тој самиот го променил мислењето за потеклото на вирусот.
Јас самиот бев прилично убеден дека е истекување од лабораторијата, додека не направивме дополнителна анализа. Врз основа на податоците и студиите за многу други вируси на кои работев во последната деценија, дојдов до заклучок дека резултатите покажаа дека изворот е пазарот, рече Андерсенс.
Со цел да се намали ризикот од идни пандемии, научниците се надеваат дека наскоро ќе можат да утврдат кое животно прво се заразило со Ковид. Андерсен смета дека, иако е тешко да се спречи појавата на нови пандемии, глобалната соработка на научниците е од суштинско значење за да може навреме да се утврди дали се работи за поблаг облик на инфекција или болест која може да убие милиони.

The post Нови истражувања за потеклото на Ковид-19 appeared first on Република.

]]>
Дали омикрон е „тројански коњ“? Научниците открија зошто е толку опасен https://republika.mk/zivot/zdravje/dali-omikron-e-trojanski-konj-nauchnicite-otkrija-zoshto-e-tolku-opasen/ Mon, 14 Feb 2022 08:01:34 +0000 https://republika.mk/?p=458150

Една нова студија од МИТ сугерира дека десетици мутации во шилестиот протеинска варијанта на омикрон помагаат да се избегнат сите четири класи на антитела кои можат да го таргетираат вирусот САРС-КоВ-2 кој предизвикува ковид 19.

Ова ги вклучува антителата произведени од вакцинирани или претходно заразени луѓе, како и најразвиените третмани со моноклонални антитела“, рече Рам Сасисехаран, професор по биолошко инженерство и здравствени науки и технологија во Алфред Х. Каспари (ХСТ) на МИТ, а пренесува Technology.

Користејќи компјутерски пристап кој им овозможи да утврдат како мутираните аминокиселини на шилестиот вирусен протеин влијаат на блиските аминокиселини, истражувачите успеаја да добијат повеќедимензионален приказ за тоа како вирусот ги избегнува антителата.

Според Сасисехаран, традиционалниот пристап само со испитување на промените во генетската секвенца на вирусот, ја намалува сложеноста на тридимензионалната површина на шилестиот протеин и не ја опишува повеќедимензионалната сложеност на протеинските површини за кои антителата се обидуваат да се врзат.

Иако омикрон е во состојба до одреден степен да ги избегне повеќето антитела, вакцините сè уште нудат заштита, вели Сасисехаран.

Добрата работа кај вакцините е што тие не произведуваат само Б-клетки, кои произведуваат моноклонален одговор (антитела), туку и Т-клетки, кои обезбедуваат дополнителни форми на заштита, вели тој.

Користејќи го нивниот пристап кон мрежно моделирање, истражувачите проучувале како секоја од мутациите го менува обликот на протеинот и влијае на неговите интеракции со четири класи на човечки антитела кои го таргетираат САРС-КоВ-2.

Истражувачите ја споредија варијантата омикрон со оригиналниот вирус САРС-КоВ-2, како и бета и делта варијантите. Бета и делта варијантите имаат мутации кои им помагаат да ги избегнат антителата од класа 1 и 2, но не и од класа 3 и 4. Омикрон, од друга страна, има мутации кои влијаат на врзувањето на сите четири класи на антитела.

Врз основа на нивната еднодимензионална секвенца и анализа на мутација во една точка, фармацевтските компании веруваа дека нивните моноклонални антитела веројатно ќе го врзат омикронот и нема да ја изгубат моќта.

Меѓутоа, кога станаа достапни експериментални податоци, беше откриено дека варијантата на омикрон во голема мера им бега на моноклоналните антитела познати како ADG20, AZD8895 и AZD1061, како што беше предвидено со мрежните анализи во оваа студија, додека активноста на моноклоналното антитело S309 исто така беше намалена за три пати.

Покрај тоа, студијата покажа дека некои од мутациите во варијантата на омикрон ја прават поверојатно дека RBD ќе постои во конфигурација што го олеснува апсењето на ACE2 рецепторот, што може да придонесе за неговата подобрена подносливост.

Истражувачите планираат да ги користат алатките опишани во овој труд за да ги анализираат идните варијанти на загриженост што може да се појават.

The post Дали омикрон е „тројански коњ“? Научниците открија зошто е толку опасен appeared first on Република.

]]>

Една нова студија од МИТ сугерира дека десетици мутации во шилестиот протеинска варијанта на омикрон помагаат да се избегнат сите четири класи на антитела кои можат да го таргетираат вирусот САРС-КоВ-2 кој предизвикува ковид 19.
Ова ги вклучува антителата произведени од вакцинирани или претходно заразени луѓе, како и најразвиените третмани со моноклонални антитела“, рече Рам Сасисехаран, професор по биолошко инженерство и здравствени науки и технологија во Алфред Х. Каспари (ХСТ) на МИТ, а пренесува Technology.
Користејќи компјутерски пристап кој им овозможи да утврдат како мутираните аминокиселини на шилестиот вирусен протеин влијаат на блиските аминокиселини, истражувачите успеаја да добијат повеќедимензионален приказ за тоа како вирусот ги избегнува антителата. Според Сасисехаран, традиционалниот пристап само со испитување на промените во генетската секвенца на вирусот, ја намалува сложеноста на тридимензионалната површина на шилестиот протеин и не ја опишува повеќедимензионалната сложеност на протеинските површини за кои антителата се обидуваат да се врзат.
Иако омикрон е во состојба до одреден степен да ги избегне повеќето антитела, вакцините сè уште нудат заштита, вели Сасисехаран. Добрата работа кај вакцините е што тие не произведуваат само Б-клетки, кои произведуваат моноклонален одговор (антитела), туку и Т-клетки, кои обезбедуваат дополнителни форми на заштита, вели тој.
Користејќи го нивниот пристап кон мрежно моделирање, истражувачите проучувале како секоја од мутациите го менува обликот на протеинот и влијае на неговите интеракции со четири класи на човечки антитела кои го таргетираат САРС-КоВ-2. Истражувачите ја споредија варијантата омикрон со оригиналниот вирус САРС-КоВ-2, како и бета и делта варијантите. Бета и делта варијантите имаат мутации кои им помагаат да ги избегнат антителата од класа 1 и 2, но не и од класа 3 и 4. Омикрон, од друга страна, има мутации кои влијаат на врзувањето на сите четири класи на антитела. Врз основа на нивната еднодимензионална секвенца и анализа на мутација во една точка, фармацевтските компании веруваа дека нивните моноклонални антитела веројатно ќе го врзат омикронот и нема да ја изгубат моќта. Меѓутоа, кога станаа достапни експериментални податоци, беше откриено дека варијантата на омикрон во голема мера им бега на моноклоналните антитела познати како ADG20, AZD8895 и AZD1061, како што беше предвидено со мрежните анализи во оваа студија, додека активноста на моноклоналното антитело S309 исто така беше намалена за три пати. Покрај тоа, студијата покажа дека некои од мутациите во варијантата на омикрон ја прават поверојатно дека RBD ќе постои во конфигурација што го олеснува апсењето на ACE2 рецепторот, што може да придонесе за неговата подобрена подносливост. Истражувачите планираат да ги користат алатките опишани во овој труд за да ги анализираат идните варијанти на загриженост што може да се појават.

The post Дали омикрон е „тројански коњ“? Научниците открија зошто е толку опасен appeared first on Република.

]]>