Денеска, 11 јули 2024 година, во Скопје се одржа завршниот настан на Балканскиот караван во рамки на проектот, „Зајакнување на капацитетите и ангажманот во политиката на давателите на социјални услуги во заедницата" во организација на Здружението Институт за Развој на Заедницата (ИРЗ) Тетово, во соработка со ХЕРА - Асоцијација за здравствена едукација и истражување и Центарот за Младински Активизам - КРИК.

„Човековите права како универзален концепт се исти за сите и сите треба подеднакво да ги уживаат. Пристапот до услуги за поддршка на жртви, деца и семејства засегнати од родово-засновано насилство, по мерка на ранливи категории и лица со попреченост е една од клучните алки за прекин на насилството. Балканскиот караван е можност за споделување на нашите добри практики, како и за праќање на пораката за нулта толеранција на родово-засновано насилство! “ – истакна Весна Матевска, програмска раководителка во ХЕРА.

ХЕРА - Асоцијацијата за здравствена едукација и истражување за време на настанот одржа презентација на проект и активностите насочени кон вклучување и подигнување на свеста за родово базирано насилство.

Настанот во форма на мини фестивал за човекови права под капата на Балканскиот караван е проект кој се одржува низ земјите на Балкан и трае шест дена. Самиот караван вклучува улични акции, работилници, презентации како и културно-забавна содржина. Караванот започна на 8 јули во Мостар, продолжува на 9 јули во Никшиќ, 10 јули во Елбасан, а денеска после настанот во Скопје, завршните денови се 12 јули во Приштина и потоа 13 јули во Нови Пазар.

во организација на Здружението Институт за Развој на Заедницата (ИРЗ) Тетово, во соработка со ХЕРА - Асоцијација за здравствена едукација и истражување и Центарот за Младински Активизам - КРИК.

„Човековите права како универзален концепт се исти за сите и сите треба подеднакво да ги уживаат. Пристапот до услуги за поддршка на жртви, деца и семејства засегнати од родово-засновано насилство, по мерка на ранливи категории и лица со попреченост е една од клучните алки за прекин на насилството. Балканскиот караван е можност за споделување на нашите добри практики, како и за праќање на пораката за нулта толеранција на родово-засновано насилство! “ – истакна Весна Матевска, програмска раководителка во ХЕРА.

ХЕРА - Асоцијацијата за здравствена едукација и истражување за време на настанот одржа презентација на проект и активностите насочени кон вклучување и подигнување на свеста за родово базирано насилство.

Настанот во форма на мини фестивал за човекови права под капата на Балканскиот караван е проект кој се одржува низ земјите на Балкан и трае шест дена. Самиот караван вклучува улични акции, работилници, презентации како и културно-забавна содржина. Караванот започна на 8 јули во Мостар, продолжува на 9 јули во Никшиќ, 10 јули во Елбасан, а денеска после настанот во Скопје, завршните денови се 12 јули во Приштина и потоа 13 јули во Нови Пазар.

The post Балкански караван во рамки на проектот „Зајакнување на капацитетите и ангажманот во политиката на давателите на социјални услуги во заедницата” appeared first on Република.

ХЕРА - Асоцијација за здравствена едукација и истражување денеска во Скопје ќе отвори Центар за поддршка и советување на мажи во Македонија.

Ова, како што информираат од ХЕРА, е прв центар од ваков вид во нашата земја, кој ќе нуди бесплатни советувања и поддршка со терапевти за момчиња и мажи, со телефонско закажување за термин (070 299 026).

Центарот се отвора со поддршка на австриското Сојузно министерство за социјални прашања, здравство, грижа и заштита на потрошувачите, во соработка со Здружението за машки и родови прашања Стирија од Австрија.

The post Во Скопје ќе биде отворен прв Центар за поддршка и советување на мажи appeared first on Република.

На Клиниката за инфективни болести во 2023 година се откриени 46 лица позитивни на ХИВ, од кои 41 се на редовен антиретровирусен третман. Една третина од овие пациенти се откриени во доцна фаза од болеста, беше соопштено денеска по повод Европската недела на тестирање и месецот на машкото здравје која Инфективната клиника и ХЕРА ќе ја одбележат со кампања „Грижи се за себе“ и со бесплатни тестирања за ХИВ и други сексуално преносливи болести од 20 до 26 ноември.

Секое трето лице што живее со ХИВ не го знае својот ХИВ-статус зашто луѓето не се тестираат од различни причини. Затоа, целта на кампањата е да се поттикнат и охрабрат мажи и момчиња ако се во ризик или превентивно да се тестираат на ХИВ, без разлика на која популациска група припаѓаат.

Д-р Велимир Савески од Инфективната клиника на прес-конференција денеска рече дека повеќето од новооткриените ХИВ-позитивни во оваа година се мажи и дека, за разлика од други години каде што најчесто биле  мажи кои имаат сексуални односи со мажи, оваа година првпат има тренд на ХИВ-инфекција и кај хетеросексуалната популација.

Д-р Савески и Весна Матевска, програмска раководителка во ХЕРА – Асоцијација за здравствена едукација и истражување, апелираа да се подигне јавната свест и да се надмине табуто за тестирањето за сексуално преносливи болести нагласувајќи дека превенцијата е најдобра и најевтина алатка.

Затоа што постои терапија со која на навремено откриените пациенти им се овозможува нормален живот и просечен животен век ист како и кај ХИВ-негативните лица. Проблем е кога пациентот доаѓа со некаква клиничка слика која можеби не е препознаена на почеток, се тестира, се помислува на ХИВ и тогаш  го откриваме пациентот дека е во доцна фаза од болеста односно во стадиум на СИДА. Тогаш лекувањето е потешко, понекогаш е потребно и болничко  лекување, некогаш пациентите завршуваат на интензивна нега, вели д-р  Савески.

Порача дека грижата за сексуалното и репродуктивно здравје треба да биде  секојдневна и иста како и за здравјето генерално.

Жените и девојчињата се поотворени за оваа тема затоа што системот веќе има воспоставено некаква грижа за нив зашто постојат матични гинеколози што се грижат за женското сексуално и репродуктивно здравје, додека машкото сексуално и репродуктивно здравје се уште е табу, за жал. И тоа еднаш засекогаш веќе треба да се смени и треба да го нормализираме тестирањето за ХИВ и за сексуално преносливите инфекции, истакна Савески.

Тој вели дека на Инфективната клиника тестирањето за ХИВ може да се направи доверливо и секој може да дојде и да се тестира анонимно. Во ХИВ-амбулантата на Инфективна за пациентите има и психолог и социјален работник.

Весна Матевска, програмска раководителка во ХЕРА, посочува дека во нивните  младински центри „Сакам да знам“ веќе 17 години е овозможено тестирање за ХИВ и за различни сексуално преносливи болести.  Во центрите се нудат и бесплатни кондоми, контрацепција и брзи бесплатни тестови за ХИВ, а во пакетот услуги што е овозможено во нареднава седмица е бесплатно тестирање и за сифилис, гонореја и кламидија. Препорачливо е претходно да се закаже на телефонскиот број: 3176-950.

Тестовите се брзи, за 20 минути се добиваат резултати кои значат навремена терапија доколку се открие ХИВ-позитивен статус за да превенираме понатаму пренос на ХИВ и други сексуални инфекции, вели Матевска.

Таа нагласува дека треба да се зголемат средствата во буџетите за превенција и дека многу важна е едукацијата.

Едукацијата и подигнување на свесноста е она што можеме дополнително да го направиме, затоа што фактите велат дека 36 отсто од младите кои  се сексуално активни не користат заштита, не користат кондоми. Затоа ни е потребно и сексуално образование уште од најрана возраст. Така ќе влијаеме и на детабуизирање на овие теми, вели Матевска.

Во однос на трендот на ХИВ-позитивни во изминативе години, д-р Савески соопшти дека за време на КОВИД-пандемијата имало стагнација или недоволно откриен број на ХИВ-случаи кога и бројот на тестирања бил очекувано намален зашто Инфективната клиника тогаш беше голем КОВИД-центар.

Во последниве години, како што заминува пандемијата, го имаме веќе бројот од 40-50 случаи годишно коишто се откриваат на Клиниката за инфективни болести и пациентите понатаму се третираат, додаде докторот од Инфективната клиника.

The post Бесплатни тестирања за ХИВ и други сексуално преносливи болести од 20 до 26 ноември appeared first on Република.

Прекин на бременоста со апчиња се прави само на Универзитетската клиника за гинекологија и акушерство (ГАК) во Скопје, а од Македонската асоцијација на гинеколози и опстетричари (МАГО) и Асоцијацијата ХЕРА бараат матичните гинеколози да можат да препишуваат бесплатни контрацептиви и апчиња за прекин на бременоста.

Медикаметозен абортус во Македонија се прави само на ГАК, бидејќи лекот не е регистриран кај нас. Кога би се регистрирал, до 12. недела од бременоста ќе може го препишуваат и матичните гинеколози и да им се олесни на девојките и жените да не доаѓаат сите во Скопје. Според Светската здравствена организациија (СЗО), абортусот со апчиња е најбезбеден.

Медикаметозниот абортус на ГАК се користи во 80 отсто од случаите, останатите проценти отпаѓаат на хируршката интеревенција.

„Лековите за абортус не се регистрирани во Македонија, Клиниката ги увезува како интервентен увоз. Не може Министерството за здравство да го регистрира, мора некоја фирма преку Агенцијата за лекови МАЛМЕД. Имаше една фирма, почна, но застана процесот. Се работи всушност за два лека. Едниот дел се дава од страна на едуциран здравствен кадар и пациентката го прима на ГАК, а вториот дел во домашни услови, со претходни знаења во кој случај би требало да се јави кај здравствено лице на ГАК. Тоа е помалце од 1 отсто, во 99 отсто од пациентките успешно ја завршуваат процедурата во домашни услови, но претходно едуцирани“, изјави проф. д-р Глигор Тофоски, претседател на МАГО.

Бременоста до 12. недела може да се прекине со апчињата во домашни услови, а од 12 до 22 недела, пациентките лежат еден ден на Гинекологија.

Од ХЕРА влеат дека ниту едно од малкуте достапни модерни контрацептивни средства во земјава не е на позитивната листа на лекови.

Од друга страна, иако буџетот за бесплатна модерна контрацепција за девојки и жени во ранливи ситуации предвиден со Превентивната програма за мајки и деца се зголеми од 100 илјади денари во 2022 година на 500 илјади денари, годинава бесплатна контрацепција добиваат само жените кои живеат во Скопје и тоа само преку ГАК, изјави Матевска.

Д-р Тофоски рече дека се надева оти со најавеното ажурирање на позитивната листа на лекови, на листата ќе се најдат баем две контрацептивни средства, комбирината орална контрацепција и интраутерини влошки (спирали ) кои ги користат почесто жените кои веќе родиле или се во брак.

Дури 36 отсто од момчињата и три проценти од девојчињата на 15-годишна возраст имале сексуално искуство. Стапката на тинејџерска бременост кај нас е речиси трипати повисока од просекот на Европската Унија, покажуваат податоците што денеска ги објавија МАГО и ХЕРА - по повод Светскиот ден на контрацепцијата и Светскиот ден на безбедниот абортус.

Заштитениот сексуален однос, според пласираните податоци, е пракса само кај 20 отсто од девојчињата и 62 проценти од момчињата меѓу албанското население и кај 64 отсто од момчињата и 52 проценти од девојчињата меѓу македонското население. Меѓу младите до 29-годишна возраст, само 12,8 проценти користат контрацептивно средство.

Кога станува збор за безбедниот абортус, во текот на минатата и на оваа година, МАГО и ХЕРА обучиле 100 гинеколози за примена на медикаментозниот абортус - абортус со лекови, кој претставува многу поедноставна процедура за прекин на бременоста од хируршкиот, поради што, како што беше соопштено, со лекови се изведуваат дури 80 проценти од абортусите во Европа.

Владата се бара во најкус рок да ја прошири Позитивната листа на лекови со најмалку едно модерно контрацептивно средство, годишно да се зголемува буџетот за бесплатни модерни контрацептивни средства и да најде механизам за што е можно повеќе државни болници да добиват соодветни количини, со што ќе се обезбеди рамномерен пристап до бесплатна контрацепција за жените од целата земја, како и да се регистрираат лековите за медикаментозен абортус и секоја година да се зголемува буџетот за нивна набавка.

Според претседателот на МАГО, професор доктор Глигор Тофоски, децата треба да добијат информации за сексуалното здравје уште пред да почнат со сексуалните односи.

Колку повеќе информации имаат, дефакто научно е докажано дека тие повнимателно и подоцна влегуваат во сексуални односи, отколку оние деца на кои ништо не им се зборува, истакна Тофоски.

Матевска вели дека сексуалното образование значи како да кажеш „не“, на она однесување што не ти се допаѓа.

Како да го одбиеш притисокот од средината за рано стапување во сексуални односи. Сексуалното образование на некој начин ги подготвува младите како дури и да го одложат можеби првиот сексуален однос, што поради притисок на врсници, може да биде избрзан и многу често, незаштитен, нагласи Матевска.

The post Прекин на бременоста со апчиња се прави само на ГАК, здруженијта МАГО и ХЕРА бараат матичните гинеколози да можат да препишуваат бесплатни контрацептиви и апчиња appeared first on Република.

Институтот за јавно здравје и ХЕРА - Асоцијација за здравствена едукација и истражување денеска ќе ја промовира веб-страницата за методите на контрацепција.

Станува збор за прва двојзична веб-страница во земјава, која е целосно посветена на контрацептивните средства. Замислена е да биде веродостоен извор на информации на македонски и албански јазик и им е наменета најмногу на младите, но и на сите здравствени работници и соработници кои советуваат за семејно планирање според медицина базирана на докази.

На прес-конференцијата по овој повод, презентирано ќе биде и националното упатство на Министерството за здравство со кое и семејните лекари и гинеколозите можат да информираат, советуваат и издаваат рецепти за користење модерна контрацепција.

- Ваквото олеснување на пристапот до информации е исклучително важно со оглед на фактот дека стапката на користење модерна контрацепција кај нас е исклучително ниска, а методот на „повлекување“ најчесто користеното контрацептивно средство меѓу младите, велат од ХЕРА.

На конференцијата за печат ќе зборуваат проф. Елена Ќосевска од Институтот за јавно здравје, проф. д-р Катарина Ставриќ од Центарот за семејна медицина при Медицинскиот факултет во Скопје и Андријана Папиќ Манчева од ХЕРА.

Веб-страницата за контрацепција е изработена во соработка со Македонската асоцијација на гинеколози и опстетричари, Центарот за семејна медицина – Медицински факултет Скопје и Македонското лекарско друштво со поддршка од Европскиот парламентарен форум за сексуални и репродуктивни права.

The post Промоција на нова веб-страница за контрацепција appeared first on Република.

Само 14 проценти од жените или нивните партнери кои се во брак или заедница, користат модерни методи на контрацепција. Кај жените кои не се во брак или заедница, 21 процент користат некаков вид на модерна контрацепција, соопшти денеска програмската раководителка од ХЕРА, Драгана Каровска-Чемерска пред почетокот на националната конференција „Младите и фармацевтите - заедно за достапна контрацепција".

Каровска-Чемерска посочи дека во 2005 година стапката на користење на контрацепција изнесувала 9,8 проценти, а во 2021 година таа бројка е 14 проценти од кои 11 проценти отпаѓаат на кондомот.

Уште повеќе разочарува и фактот дека повеќе од 35 проценти од младите се уште се потпираат на прекинување на сексуалниот однос како традиционална метода за спречување на бременоста, подвлече Каровска-Чемерска.

Марија Ѓорѓиевска, студентка на медицина и амбасадорка за младинско здравје забележува дека има нарушување на приватноста на пациентите во аптека и дека младите имаат изгубено доверба.

Ограничени сме со достапни контрацептиви. Одиме во аптека, бидејќи е едно од најбезбедните продажни места и те пречекува фармацевтка која смета дека е прифатливо шеговито да коментира за твојот сексуален живот во присуство на други луѓе. Тотално нарушување на приватност, отсуство на безбеден простор, никаква емпатија. Нормално дека повторно нема да се вратам во таа аптека и поради лошото искуство, ќе размислам дали воопшто во друга аптека да отидам. Исто е и со другите медицински професионалци, поради таа несензибилизираност која што владее, едноставно младите имаат изгубено доверба во нив. Потоа е многу тешко да се стекне одново. Но, не е невозможно, вели Ѓорѓиевска.

Според претседателката на Фармацевтската комора Весна Ставрова, фармацевтите се многу битна алка во синџирот на здравствени работници.

Секогаш нашите совети кон пациентите се во насока на превентивно лекување, во насока за подобар исход, од било кој третман во лекувањето. Нашите совети се од непроценливо значење. Така е и во делот на контрацептивната терапија, во делот на чувањето на сексуалното здравје, превенција од сексуално преносливи болести, посочи Ставрова.

И заменик-министерката за здравство Маја Манолева смета дека фармацевтите се важна алка во унапредувањето на информираноста на младите во однос на користењето на контрацепција и грижа за сексуалното и репродуктивно здравје. Вели дека Министерството за здравство води континуирана грижа за унапредување на политиките за сексуално и репродуктивно здравје, преку зголемување на пристапот на универзални услуги во примарна здравствена заштита.

Во оваа насока, клучно е подобрувањето на достапноста до гинеколози во државата и целосна територијална покриеност на кадарот во здравствените установи во региони каде што гинеколошките услуги на примарно ниво не се достапни или достапноста е ограничена. Нашата заложба е да ги препознаеме компетенциите на матичните лекари – специјалисти по семејна медицина кои вклучуваат и грижа за сексуалното и репродуктивното здравје како што се услуги за семејно планирање, контрацепција, сексуално преносливи инфекции итн, рече Манолева.

Посочи дека е обезбедено и зголемување на буџетите во превентивната Програма за активна здравствена заштита на мајките и новороденчињата за контрацепција и медикаментозен абортус.

Оваа пракса за зголемување на буџетите за пристап до контрацепција ќе биде наша тенденција и во наредниот период, особено кога станува збор за младите и социјално исклучените категории на граѓани, рече Манолева.

The post Над 35 отсто од младите во Македонија практикуваат прекинување на сексуалниот однос за спречување на бременоста, наместо да користат кондоми appeared first on Република.

За потпишувањето, градоначалникот Стефковски на својата официјална фејсбук страна напиша:

"Во просториите на општина Гази Баба, денес потпишав меморандум за соработка со Асоцијацијата за здравствена едукација и истражување ХЕРА. Меморандумот се однесува на реализација на локалниот акциски план за вработување на ромки на подрачјето на општина Гази Баба"- напиша Стефковски.

The post Градоначалникот на општина Гази Баба потпиша договор со ХЕРА appeared first on Република.