Андерс Рослунд доаѓа на Саемот на книга во Скопје. Омилениот скандинавски автор, еден од најголемите крими-мајстори на денешнината, кој го знаеме по неговите напнати трилери што ја разоткриваат темнината на општеството и криминалот, ќе биде специјален гостин на штандот на „Антолог“.

Андерс Рослунд(1961) е шведски новинар и писател. Автор на трилери и криминалистички романи, кој досега има објавено десет книги, како дел од успешниот писателски двоец Рослунд и Хелстром, но и самостојно. Добитник е на многубројни престижни меѓународни награди, а дел од неговите романи се филмувани. Живее со семејството во Стокхолм. Зборовите на Андерс Рослунд погодуваат онаму каде што боли, а тој ги истакнува актуелните проблеми на шведското општество и на посебен начин го прикажува најлошото од човештвото.

Досега во „Антолог“ се преведени две негови книги – „Чук чук“ и „Слатко сонувај“, а како саемски новитет е романот „Верувај ми“.

„Верувај ми“ е возбудлива, актуелна, одлично напишана и донекаде револтирачка криминалистичка приказна која ве тера само да ги прелистувате страниците додека не дојдете до самиот крај, каде што дејствијата стануваат особено возбудливи, а крајот целосно непредвидлив!

Рослунд е еден од најдобрите скандинавски криминалистички автори и се истакнува како еден од најсилните лингвистички гласови.

Еден од најдобрите крими-автори од скандинавскиот полуостров, во пресрет на доаѓањето на Саемот на книга се согласи да разговараме за неговите романи, колку истражува пред да напише било што, новинарската работа, наградите, но ни раскажа и за неговото омилено кафуле каде од 1992 година секој ден го пие своето кафе, за тоа како заборава каде го паркирал автомобилот, па заминува на саканата дестинација со автобус, за средбите со своите читатели...

Во сабота, 20 април во 12 часот, читателите ќе имаат можност на Саемот на книга да се запознаат со него, а секако и да добијат потпис на неговите книги.

Вашиот нов трилер насловен „Верувај ми“ е објавен на македонски јазик и ќе се промовира на Саемот на книга во Скопје на кој доаѓате како специјален гостин на издавачката куќа „Антолог“. Кажете ни за што станува збор во Вашиот најнов роман?

Ако некој автор ја наслови книгата за која се претпоставува дека е возбудлива „Верувај ми“, тогаш секако дека не треба да веруваш никому. Тоа е како кога седите на троседот на ТВ и гледате сцена со некој што се тушира ​​на филм, или кога тие слегуваат во некоја од тие големи гаражи - само сакате да му викнете на ТВ екранот дека ќе се случи нешто опасно. Така, кога комесарот по име Гренс, кој е присутен во сите книги, почнува да верува некому - тој што никогаш не верува никому, но научил дека можеш да избереш да му веруваш на некого и тогаш исто така може да бидеш изневерен - кога сега ќе одлучи да верувај некому во „Верувај ми“, само сакаш да му викаш: НЕ!

Првенствено сакам да се забавувам, половина од приказната мора да биде лага и навистина возбудлива, инаку морам да одам дома и да ја повторам. Но, другата половина, онаа што треба да биде вистина во моите книги, овојпат се врти околу трговијата со луѓе и трговијата со органи. (Трговија со луѓе. Тргување со луѓе! Каков незамислив збор.) Напишав криминален роман со оваа тема веќе во 2005 година, „Кутија 21“ и сите тогаш велеа дека такво нешто не постои во земја како Шведска, дека тоа се други земји, но токму тогаш, токму кога таа книга беше објавена, шведската полиција почна да ги претресува првите бордели во станови. Одеднаш веќе не можевме да се преправаме дека не го гледаме! И иако тоа беше само криминален роман, ме замолија да зборувам и да информирам за трговијата со луѓе на владина иницијатива и бев поканет да се напијам кафе со премиерот за да разговараме за трговијата со луѓе и што може да направи владата во врска со тоа.

Но, трговијата со луѓе оттогаш продолжи, па дури и расте. Сè додека има пари да се заработат, ќе има луѓе кои ги искористуваат другите луѓе. Се разбира, малку поинаку во денешно време, бидејќи бизнисот се префрли повеќе на Интернет, но сепак важи истото: мажите плаќаат за жени. Затоа се вратив на темата. Книгата која ја напишав е „Верувај ми“. Се разбира, ова е самостојна, сосема нова авантура која стои на свои нозе, и не само за сексуалните занаети, овојпат вклучувајќи трговија со органи и киднапирања, инекции отров и лов и... па, се надевам дека е возбудлив криминалистички роман и трилер.

Сте работеле како новинар на Шведскиот телевизиски сервис, каде долги години сте известувале за криминални и социјални прашања. Колку ова искуство ви помага во пишувањето романи? Ова особено во смисла на тоа дека новинарскиот јазик и стил на пишување и изразување е специфичен, но е мошне читлив, можеби и поприфатлив за читателот, но, искуството од сите тие криминални и социјални прашања на кои сте работеле колку Ви ја олеснуваа или отежнуваа работата?

Бев мало дете кое се обидуваше да ги сфати последиците од насилството, таа страшна алатка која една личност ја користи за да воспостави контрола врз друг, да ја натера личноста да биде послушна, да го прави она што го сака лицето што го користи ова насилство. Се разбира, не бев свесен за сето тоа, за зборовите, но тоа е она што отсекогаш беше во мене и затоа штом ми дозволија како млад човек станав службеник за условно казнети, личност која се обидува да помогне на некој затвореник да се подготви за реалниот живот, ослободувањето, а јас секогаш работев со насилници, тие беа мојата мисија.

Подоцна, како новинар и ТВ-репортер, го направив истото – фокусирајќи се на последиците од насилството, обидувајќи се да раскажам вести за движечките сили на сторителот и за враќањето на жртвата на криминал, како треба да избегнеме повеќе сторители да извршат злосторствата во општеството на прво место за да се избегнат повеќе жртви.

И - затоа почнав да пишувам книги во криминалистичкиот жанр, обидувајќи се да пишувам возбудливи и возбудливи романи базирани на формулата 50% вистина, 50% лаги, што значи половина фикција, половина факти, секогаш вклучувајќи ги различните перспективи кога станува збор за криминал.  Јас сум вистински посветен - на заплетот, на приказната, на забавата, но и секогаш се занимавам со реалното, му пружам рака на читателот да ми се придружи во свет кој не е толку познат за многумина.

Сега го напуштив новинарството - дури иако сè уште користам многу од неговите фантастични истражувачки алатки - и веќе многу години сум писател со полно работно време.

 

Вашата новинарска работа ви донесе и непријатности. Наидов на податок дека сте биле на „црната листа“ на екстремистичка организација поради што било неопходно да вработите и телохранител и сте биле заштитен во безбедни куќи. Може ли да го споделите тоа искуство?

Долго време живеев со смртни закани – бев загрозениот ТВ репортер во вечерните весници, бев подложен на лажни егзекуции, долго време живеев во хотели и лажни адреси, живеев со вооружен телохранител во мојата сопствена дневна соба. За тоа време, разговарав со друг новинар кој исто така живееше под смртни закани откако како мене пишуваше за десничарските екстремистички групи. Неговото име беше Стиг Ларсон и никој од нас немаше поим дека еден ден и двајцата ќе станеме меѓународно познати писатели на криминални романи.

Вие сте коавтор на седум книги заедно со Берге Хелстром објавени во периодот од 2004 до 2016 година, кога поради смртта на Хелстром се прекинува партнерството. Како пишувавте заедно? Како изгледаше процесот? Како се справувате со предизвиците?

По нашата седма заедничка книга, решивме да го прекинеме авторството. Толку многу си се допаднавме, јас и Берге, станавме повеќе од пријатели (Берге навистина можеше да седи спроти мене и да ми погледне длабоко во очи, а потоа да стане и да вреска: „Мразам кога гледаш директно низ мене, Андерс!“) Се познававме внатре и надвор. Затоа, чувствувавме дека се движиме во различни насоки. Јас, Андерс, цел живот копнеев да пишувам вака со полно работно време и имав уште толку многу приказни за раскажување, особено сега кога Пит Хофман беше дел од збирката ликови – водечки светски инфилтратор, способен да ми помогне да кажам за оние места и луѓе за кои не можевме да пишуваме, бидејќи испраќањето на Еверт Грен таму едноставно требаше да се чувствува чудно и погрешно, а не за верување. Додека Берге сакаше да направи нешто друго. Се поздравивме, ниту драматично ниту носталгично, имавме многу убави години. Почнав веднаш по нашата заедничка одлука да ставиме крај на дуото да работам на следната книга наречена „Три часа“, првата под мое име. Така, кога ракот подоцна му го одзеде животот на Берге, ние веќе бевме тргнати секој по својот пат - на двајцата ни беше убаво што го завршивме нашето време заедно, а не проклетата смрт. Самото пишување на последните шест книги (и сите претстојни) значи дека наместо тоа се расправам со себе, се убедувам во која насока оди текстот и приказната. Ми недостига секој ден и во исто време го сакам мојот нов живот како писател, да ја истражам проклетата алатка на насилство во форма на неизвесноста на романот.

Романот „Чук чук“ е првиот роман кој го напишавте по смртта на Хелстром. Пишувате балканската мафија која ги шири своите пипци на шведскиот пазар. Читателот преку приказната ќе прошета низ улиците на Стокхолм, но го носите и до Скадарското Езеро и Подгорица... Еден по еден се убиваат црногорски мафијаши во Стокхолм. Еден куршум на десната страна на челото и еден под левата слепоочница. Улцињска егзекуција... Што се е неопходно да се истражи за да се напише еден трилер?

Моите книги секогаш ги базирам на вистински настани - или она што можеше да биде. Прво се обидувам да ги натерам сите клучни луѓе да разговараат со мене и да одам по сите клучни настани што ми требаат и тоа трае онолку време колку што треба и патувам низ целиот свет – тогаш е време да го ставам измислениот слој на врвот, добрата приказна со добриот заплет што се надеваме дека ќе го натера читателот да сврти страници. Така, секогаш половина факт и половина вистина - што значи - половина вистина половина лаги. Трговијата со оружје, темата во „Чук чук“, навистина е жив и исклучително голем проблем особено во Шведска – која сега стана земја со највисока стапка по глава на жител со пукотници и убиства во Европа. Само Сицилија во Италија ја има истата висока стапка, како земја во светот што може да се спореди со Мексико кога се мери стапката на нелегално користени рачни гранати. Шведска во текот на последните 10-15 години целосно се промени и денес е кога зборуваме за законот и редот- приградските банди стануваат се поголеми и посилни кои регрутираат деветгодишни деца за да продолжат со нов начин на живот.

За „Слатко сонувај“ сте истражувале 15 години. Станува збор за исчезнување на две четиригодишни девојчиња во ист ден, но приказната тече пред очите на читателот како да гледа серија на „Нетфликс“, а „Тајмс“ го прогласи за интернационален бестселер. За што најмногу Ви беше потребно време за истражување?

Кога почнав да ја пишувам „Слатки соништа“ бев зрел како личност, но открив дека не сум доволно зрел како писател. Ова, работата со полицијата ширум светот во потрагата по најлошите можни сторители, возрасните кои ги искористуваат децата на Интернет, беше најтешкото што сум го видел и направил, а дури 15 години подоцна бев доволно зрел како писател за да ја завршам мојата работа, да ја направам веродостојна приказната, да ја напишам оваа возбудлива и забавна приказна и во исто време да ги натерам читателите да разберат за што станува збор во оваа мрачна, гнасна работа. Толку сум им благодарен на полицајците и истражителите ширум светот што ме пуштија да влезам, да бидам дел од нивната работа и се надевам дека на крајот успеав да откријам за што всушност се работи без да одам предалеку во темата која е тешка за секого.

Според Вашите дела „Кутија 21“ и „Ќелија 8“ се снимени телевизиски серии, а правата за „Чук чук“ за снимање филм во САД се продадени на „Thunder storm“.  Дали како автор се вклучувате во сценариото, во адаптацијата на романите кога се снимаат? Како изгледа сето тоа од Ваш агол?

Кога „Кутија 21“ и „Ќелија 8“ беа претворени во ТВ-серии, јас бев вклучен, напишав некои епизоди и бев блиску, што беше лесно бидејќи ги продуцираше данска компанија. Но, кога книгата „Три секунди“ беше претворена во голем холивудски филм (под наслов „Информер“) и базирана во Њујорк со супер познати актери, јас секако ја посетив локацијата, но не бев вклучен поинаку, растојанието од Стокхолм до големите производители во Лос Анѓелес може да биде многу долго...

Кој е Андерс Рослунд приватно? Што сакате да правите во слободно време? Каква музика слушате? Што Ве исполнува?

Мојата сопруга тврди дека понекогаш имам 5 години, понекогаш 105. Таа е во право, се разбира. Многу сум немирен, сакам да живеам најмалку седум животи во исто време. Секогаш кога планирам да земам слободен ден, луѓето околу мене често доаѓаат до истиот заклучок, велејќи го истото – „Можеш ли Андерс да одиш во твоето студио за пишување на некое време за да можеме малку да се смириме овде?"

Од 1992 година имате омилено кафуле кое постојано го посетувате. По што е тоа место посебно за Вас?

Кога е постојан хаос во главата и градите, потребни ви се рутини за да постигнете рамнотежа. Така, кога ќе најдам убаво кафуле со пријатен персонал и добро кафе, постојано се враќам. Истото важи и со мојата теретана, мојот паб и секако мојата сопруга – сакам да останам долго на едно место и да можам да се потпирам на луѓето на начин на кој вие можете да се потпрете на мене. Немам многу блиски пријатели, но на оние што ги имам целосно им верувам. Така, кога сте личност како мене, честопати немајќи поим каде сте го паркирале автомобилот минатата ноќ и потоа сте принудени да се качите со автобус, кога сте личност како мене што го заборава својот роденден, ви требаат цврсти камења од столбовите за да се држите. Така, секој ден одам во моето студио за пишување, отприлика во истиот час, пијам кафе во кафулето каде што сите ме познаваат, а и јас ги познавам сите, рутините формираат терен каде можам да ги градам моите приказни со сите тие различни линии на заплетот во исто време и држејќи ги заедно, да бидете максимално креативни без да ја изгубите контролата.

Добитник сте на бројни литературни награди и признанија. Дали ги доживувате како признание или како обврска?

Се разбира дека сум многу горд што ми беше доделена наградата за најдобар европски криминалистички роман, како и за најдобар азиски криминален роман и нордиски криминален роман, да кажам било што друго би било лага - но навистина, од дното на мое срце, најдобрата награда што можам да ја добијам е кога читателот ќе се поздрави со мена на улица или ќе ми пише писмо или е-пошта, објаснувајќи како ја читал секоја книга и ја чекал следната, дека јас сум дел од нивните животи. Без тој читател, без да ја најдам книгата во туѓа рака, моето пишување би било апсолутно ништо.

Романите Ви се преведени речиси низ цел свет. Колку е важно според Вас, за еден автор да му биде преведено делото?

Секој писател, кој е искрен, сака што е можно повеќе читатели, луѓе кои поминуваат време со моите мисли, правејќи ги осумнаесетте месеци што ги поминувам на пишување на секоја книга да вредат сè. Но, да бидам преведен, никогаш не размислував кога почнав да пишувам - мојот сон беше еден ден да ја видам мојата прва книга некаде на излогот на книжарницата во мојот мал роден град. Долго време потоа светот тропна на мојата врата и преведувањето е фантастична привилегија.

Саемите на книга се можност и средби со читателите. Какви се Вашите искуства од таквите средби? Што споделуваат со Вас читателите кога разговарате?

Еднаш, кога бев во Загреб, Хрватска, зборувајќи за книга, еден млад човек стоеше во ред за да ја потпишам неговата книга. Кога стигна до местото каде што седев, стави неколку дотраени книги на пултот и рече: „Ние сме девет члена во нашето семејство и СИТЕ ги читаме вашите книги, ист примерок и една по една, а потоа разговараме за нив“. Тоа беше мојата најдобра средба со читател досега, а такво нешто може да се случи само на Саем на книга.

Разговараше: Невена Поповска

Фото: Emil-Eiman Roslund

The post Поради смртни закани од десничарски екстремисти живеев со вооружен телохранител во мојата сопствена дневна соба appeared first on Република.